Davranışsal iktisat açısından vergi uyumu: Ekonometrik bir analiz
Tax compliance in terms of behavioral economics: An econometric analysis
- Tez No: 714387
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ÜZEYİR AYDIN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonomi, Maliye, İşletme, Economics, Finance, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Finansal İktisat ve Bankacılık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 152
Özet
Kamusal mal ve hizmetlerin en önemli finansman kaynağının vergiler olması, vergi uyum konusunu önemli kılmaktadır. Vergiden kaçınma veya vergi kaçırma şeklinde ortaya çıkan vergi uyumsuzluğu tüm ülkelerin çözmeye çalıştığı temel sorunlardan biridir. Bu kapsamda mükelleflerin vergiden kaçınma ve vergi kaçırma davranışlarının arkasındaki nedenlerin bilinmesi ve vergisel uygulamaların mükellef davranışları üzerindeki etkilerinin analizi, vergi uyumunu artırmada üzerinde durulması gereken önemli hususlardır. Davranışsal iktisattaki gelişmeler ile insanların her durumda rasyonel davranmadıkları, karar alma sürecinde sosyal ve psikolojik faktörlerin de etkili olduğu görüşü önem kazanmaya başlamıştır. Sosyal ve psikolojik faktörleri dikkate alan davranışsal vergi uyum analizleriyle birlikte, caydırıcılık odaklı klasik analizlerin vergi uyumunu açıklamada yetersiz kaldığı olgusu ortaya çıkmıştır. Mükelleflerin vergileme karşısındaki sosyal ve psikolojik durumlarının vergi uyumunu etkilediği yapılan çeşitli çalışmalar sonucunda ortaya konmuştur. Vergi gelirlerinin ve toplumsal refahın arttırılmasında; vergileme stratejisi, vergi uyumunu etkileyen faktörlerin belirlenmesi ve en uygun vergileme politikalarının oluşturulması önem arz etmektedir. Bu kapsamda vergi uyumunun sağlanmasında en iyi politika setini oluştururken mükelleflerin vergiye karşı geliştirdiği tepkilerin altında yatan faktörlerin iyi analiz edilmesi gerekmektedir. Bu kapsamda çalışmanın amacı vergi uyumuna etki eden davranışsal faktörleri analiz etmek ve açıklamaktır. Bu amaca ulaşabilmek için Dünya Değerler Araştırması 7. Dalga anket verileri kullanılarak Türkiye'de vergi uyumuna etki eden faktörler sıralı probit model tahmini ile değerlendirilmiştir. Çalışmada medeni durum, cinsiyet, meslek, hükümete güven, yaşam memnuniyet düzeyi, ulusal gurur, siyasete duyulan ilgi, siyasi parti üyeliği, kamu hizmetlerinden yararlanma düzeyi, rüşvet risk düzeyi ve rüşvet almanın doğru bulunması bağımsız değişkenlerinin vergi uyumu üzerindeki etkisi istatiksel olarak anlamlı bulunmuştur.
Özet (Çeviri)
The fact that taxes are the most important source of financing for public goods and services makes the issue of tax compliance important. Tax incompatibility in the form of tax avoidance and tax evasion is one of the main problems that all countries try to solve. In this context, knowing the reasons behind tax avoidance and tax evasion behaviors and analyzing the effects of tax practices on taxpayer behaviors are important issues that should be emphasized in increasing tax compliance. With the developments in behavioral economics, the view that people do not act rationally in all situations and that social and psychological factors are also effective in the decision-making process has begun to gain importance. Along with behavioral tax compliance analyzes that take into account social and psychological factors, the phenomenon that classical deterrence-focused analyzes are insufficient to explain tax compliance has emerged. It has been revealed as a result of various studies that the social and psychological situations of taxpayers against taxation affect tax compliance. To increase tax revenues and social welfare; taxation strategy, determining the factors affecting tax compliance and creating the most appropriate taxation policies are important. In this context, while creating the best policy set in ensuring tax compliance, it is necessary to analyze the factors underlying the reactions of taxpayers against taxation. In this context, the aim of the study is to analyze and explain the behavioral factors affecting tax compliance. In order to achieve this aim, the factors affecting tax compliance in Turkey were evaluated with the sequential probit model estimation, using the World Values Survey 7th Wave survey data. In the study, the effects of the independent variables of marital status, gender, profession, trust in government, level of satisfaction with life, national pride, interest in politics, membership of a political party, level of benefiting from public services, risk level of bribery and taking a bribe right on tax compliance were found to be statistically significant.
Benzer Tezler
- 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu'nun davranışsal iktisat perspektifinden değerlendirilmesi
Evaluation of the Corporate Tax Code no. 5520 from the perspective of behavioral economics
ÖMER YAŞAR DELİBAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
HukukTekirdağ Namık Kemal ÜniversitesiMaliye Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FERİMAH YUSUFİ
- Davranışsal iktisat bağlamında toplumsal cinsiyet algısının incelenmesi: Trakya Üniversitesi örneği
Examination of gender perception in the context of behavioral economics: The case of Trakya University
TUBA ADIGÜZEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
EkonomiTrakya Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EBRU ZÜMRÜT BOYACIOĞLU
- Vergi mükelleflerinin vergi karşısındaki tutum ve davranışları (Erzurum alt bölgesi)
Tax attitudes and behaviors of taxpayers (Erzurum sub-region)
ABDULKADİR ATEŞ
- Rasyonellik ve sezgisellik ikileminde yöneticilerin karar verme biçimlerinin davranışsal ekonomi varsayımları açısından incelenmesi
Analyzing decision-making patterns of the managers in the dilemma between rationalism and intuitivism with regards to behavioral economics assumptions
ÖMER KARADEMİR
- Nöroiktisat ve güven: Temel makroekonomik göstergeler ve güven düzeyi arasındaki nedensellik ilişkileri
Neuroeconomics and trust: Causal relationship between the key macroeconomic indicators and the level of confidence
SELİM KORAY DEMİREL
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
EkonomiKaradeniz Teknik Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEYFETTİN ARTAN