Çeçenistan'ın siyasi coğrafyası
Political geography of Chechnya
- Tez No: 714530
- Danışmanlar: DOÇ. DR. HALİL KURT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Coğrafya, Geography
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dünyası Coğrafyası Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 148
Özet
Çeçenistan Özerk Cumhuriyeti Rusya Federasyonu'na bağlı özerk bir cumhuriyet olup Kuzey Kafkasya coğrafyasında yer almaktadır. Büyük Kafkas dağlarının kuzey etekleri ile Nogay düzlükleri arasında bulunan Çeçenistan'ın kuzeyinde Rusya Federasyonuna bağlı Stavropol Krayı, güneyinde Dağıstan Özerk Cumhuriyeti ve Gürcitan ile batısında İnguşetya bulunmaktadır. Karadeniz ve Hazar denizi arasında kalan jeopolitik açıdan oldukça stratejik bir noktada konumlanan Çeçenistan tarihsel süreç içerisinde sürekli çatışmalara ve istilalara maruz kalmıştır. Sahip olduğu konumu itibari ile bölgesel ve küresel aktörlerin dikkatini çeken ve hakim olunmak istenilen bir coğrafya üzerinde yer alan Çeçenistan'ın zorlu arazi şartları ve engebeli yapısı sayesinde bu istila ve işgallere karşı güçlü bir direniş sergilediği de görülmektedir. Bir buçuk milyona yaklaşan nüfusu ve alan itibari ile küçük bir ülke konumunda olan Çeçenistan'ın nüfusunun ezici çoğunluğunu Çeçenler teşkil etmektedir. Ülke de uzun yıllar Rus nüfusun varlığı ciddi boyutlarda olmuşsa da 1990'lı yıllarda yaşanan çatışmaların etkisi ile Ruslar Çeçenistan'ı terk etmiştir. Çeçenistan'ın ekonomik göstergelerine bakıldığında ise uzun yıllardır süregelen savaşların ve çatışmaların etkisi ile problemli bir ekonomik yapının varolduğu görülmektedir. Çeçenistan ekonomisinde petrole dayalı sanayi kolları gelişme göstermişse de tarım ve hayvancılık faaliyetleri ülke ekonomisinin temel sektörleridir. İşsizlik ve yolsuzluk gibi sarsıcı problemleri de bulunan Çeçenistan ekonomisi ayakta tutan etken ise Kremlinden cumhuriyete gönderilen finansman desteğidir. Çeçen ekonomisinin temelini merkezi hükümetten yapılan bu yardımlar oluşturmaktadır. Çeçenistan ekonomisinde ve tarihinde petrol önemli bir yer tutmaktadır 1893 yılından beri Çeçenistan'da petrol üretimi gerçekleştirilmekte olup uzun yıllar sağlanan üretim rakamları ile Rusya'daki petrol üretimi açısından önem arzetmiştir. Çeçenistan'da 2000'li yıllardan itibaren petrol kuyuları rezerv ve üretim kapasitesi açısından kazançlılığını kaybetmiştir. Dünya siyasetinde büyük önem arz eden Kafkasya coğrafyası içinde Çeçenistan Cumhuriyeti sahip olduğu stratejik özelliklerinden ötürü geçmişten günümüze işgal ve istilalara maruz kalmıştır. 16. yüzyılın ortalarında başlayan Rus-Çeçen ilişkileri de bu minvalde etkisi azalsa da günümüzde dahi sürmektedir. Kafkasya'da Rus yayılmacılığının hız kazanması ile birlikte zirve noktasını Şeyh Şamil döneminde gördüğümüz Çeçen direnişi Kafkasya'da Rusların işgaline karşı önemli bir reaksiyondur. Şeyh Şamil'in teslim alınması sonucunda Ruslar Kafkasya'ya tamamıyla egemen olmuşsa da bölgede çatışma son bulmamıştır. Çarlık Rusya'sının yıkılması ve Sovyetler Birliğinin kurulması sonrası Çeçenler, Sovyet idaresi altında da baskı ve sindirmelere maruz kalmıştır. 1944 yılında gerçekleştirilen sürgün neticesinde Çeçenler, anavatanlarından Kazakistan steplerine sürülmüştür. Sovyetlerin çöküşü ile Çeçenler bağımsızlık şiarı ile yeniden ayaklanmışlardır. Lakin 2000'li yılların başına gelindiğinde Ruslar, Çeçen direnişini bir kez daha bastırmıştır. Birinci ve İkinci Çeçen-Rus savaşından sonra ise Çeçen direnişi karakteristik yapısını yitirmiştir. Kafkas ve Çeçen direnişi ilk yıllarında Sufizm temelinde ve Müridizm hareketi çerçevesinde şekillenirken Birinci Çeçen-Rus savaşının başlaması ile birlikte bölgeye gelen Selefi grupların etkisi ile Çeçen direnişi selefi-vahabi temelde değişime uğramıştır.
Özet (Çeviri)
The Autonomous Republic of Chechnya is an autonomous republic affiliated to the Russian Federation and is located in the North Caucasus geography. Located between the northern skirts of the Greater Caucasus Mountains and the Nogai plains, Chechnya is surrounded by Stavropol Krai of the Russian Federation in the north, the Autonomous Republic of Dagestan and Georgia in the south, and Ingushetia in the west. Chechnya, which is located at a very strategic point in terms of geopolitics between the Black Sea and the Caspian Sea, has been exposed to constant conflicts and invasions in the historical process. It is also seen that Chechnya, which is located on a geography that attracts the attention of regional and global actors and is desired to be dominated by its location, exhibits a strong resistance against these invasions and occupations thanks to its difficult terrain and rugged structure. The overwhelming majority of the population of Chechnya, which is a small country in terms of area and a population approaching one and a half million, is Chechens.Although the presence of the Russian population in the country has been serious for many years, the Russians left Chechnya with the effect of the conflicts in the 1990s. When we look at the economic indicators of Chechnya, it is seen that there is a problematic economic structure with the effect of wars and conflicts that have been going on for many years. Although petroleum-based industries have developed in Chechnya's economy, agriculture and livestock activities are the main sectors of the country's economy. The economic support of Chechnya, which has staggering problems such as unemployment and corruption, is the financial support sent to the republic from the Kremlin.These aids from the central government form the basis of the Chechen economy. Oil has an important place in the economy and history of Chechnya. Petroleum production has been carried out in Chechnya since 1893, and it has been important in terms of oil production in Russia with the production figures provided for many years. Since the 2000s, oil wells in Chechnya have lost their profitability in terms of reserves and production capacity. In the Caucasus geography, which is of great importance in world politics, the Republic of Chechnya has been exposed to occupations and invasions from the past to the present due to its strategic features. Russian-Chechen relations, which started in the middle of the 16th century, continue even today, although their influence has diminished in this way. With the acceleration of Russian expansionism in the Caucasus, the Chechen resistance, which we saw in the period of Sheikh Shamil, is an important reaction against the occupation of the Russians in the Caucasus. As a result of the surrender of Sheikh Shamil, although the Russians completely dominated the Caucasus, the conflict in the region did not end. The collapse of Tsarist Russia and the Soviet Union After the establishment of the Chechens, under the Soviet administration, they were exposed to pressure and intimidation. As a result of the exile in 1944, Chechens were deported from their homeland to the steppes of Kazakhstan. With the collapse of the Soviet Union, the Chechens revolted with the slogan of independence. However, at the beginning of the 2000s, the Russians suppressed the Chechen resistance once again. After the First and Second Chechen-Russian wars, the Chechen resistance lost its characteristic structure. While the Caucasian and Chechen resistance was shaped on the basis of Sufism and within the framework of the Muridism movement in its first years, with the start of the First Chechen-Russian war, the Chechen resistance changed on a Salafi-Wahhabi basis with the influence of the Salafi groups that came to the region.
Benzer Tezler
- Rusya Federasyonu'nun askeri güvenlik refleksindeki dönüşüm
Transformation in military security reflex of Russian Federation
AHMET SAPMAZ
Doktora
Türkçe
2016
Uluslararası İlişkilerKara Harp Okulu KomutanlığıGüvenlik Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERTAÇ HAMİ BAŞEREN
- Kuzey Kafkasya Özerk cumhuriyetleri bağlamında Rus dış politikası
Russian foreign policy in the context of North Caucasian republics
AHMET ARKIN BÖLÜKBAŞI
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Uluslararası İlişkilerGazi ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. MEHMET EMİN ÇAĞIRAN
- Putin dönemi Rusya'nın İslam politikası: Çeçenistan ve Tataristan örneklerinin karşılaştırmalı analizi
Russia's Islamic policy in Putin era: Comporative analysis ofChechnya and Tatarstan examples
İBRAHİM HASANOĞLU
Doktora
Türkçe
2022
Uluslararası İlişkilerAkdeniz ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSTAFA ÖZTÜRK
- Living as 'North Caucasians' in Georgia: Identity and integration in Georgia among the Ossetian and the Chechen-Kist communities
Gürcistan'da 'Kuzey Kafkasyalı' olarak yaşamak: Gürcistan'daki Oset ve Çeçen-Kist topluluklarında kimlik ve Gürcistan'a emtegrasyon
KEISUKE WAKIZAKA
Doktora
İngilizce
2019
SosyolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiBölge Çalışmaları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. IŞIK KUŞÇU BONNENFANT