Anadolu masallarında iyilik ve kötülük motifi
The motif of goodness and wickeness in the Anatolian tales
- Tez No: 717019
- Danışmanlar: DOÇ. DR. EBRU ŞENOCAK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Halk Bilimi (Folklor), Türk Dili ve Edebiyatı, Folklore, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Fırat Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Halk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 310
Özet
Kolektif bilincin taşıyıcısı olan masallar, geçmişten günümüze kadar geleneksel olanı simgeleyerek varlığını devam ettirmiştir. Masallar, Türk kültür geleneğinin derin izlerini yansıtarak sembollerin diliyle insanlara öğütler vermekte ve toplumsal normlara bağlılığı ifade etmektedir. Bu açıdan değerlendirildiğinde sembolik olarak çeşitli anlamlar içermekte ve insan hayatına yön vermektedir. Semboller, farklı varlıklarla ifade edilmekte ve bu varlıklar üzerinden görünür kılınmaya çalışılmaktadır. Masallarda yer alan kötücül güç ve varlıklarla mücadelede hayvanların, insanların, keramet ehli/yardımcı ihtiyarların, doğaüstü/olağanüstü varlıkların, obje/nesne ve sözlerin önemli bir yeri vardır. Kahramanların gölge yanlarını fark ederek bu yanlarından uzaklaşmalarına, bilinç dışı unsurlardan sıyrılarak bireyleşim süreçlerini tamamlamalarına yardımcı olan her türlü varlık, nesne ve sözler kahramanların iyiliği için çalışmakta, kötüleri ve kötülükleri defetmektedir. Gerçek hayat ile hayal edilen hayatın bütünleşmesinden meydana gelen ve geçmiş ile günümüz arasındaki bağlantıyı sağlayarak bugünün şekillenmesine yardımcı olan, bunu yaparken de sembollerin ifade gücünden yararlanan masallar; hayvanlar, insanlar, keramet ehli/yardımcı ihtiyarlar, doğaüstü/olağanüstü varlıklar, obje/nesne ve sözler aracılığıyla kahramanların ruh hallerini, kötülüklerle mücadelelerini, erginlenme yolundaki başarılarını ifade etmeye çalışır. Bu aşamalar, bir yardımcı/rehber/yüce birey ya da yüce ana/yüce ananın yansıması olan varlıklar/mekânlar tarafından desteklenir. Masallarda yer alan hayvanlar, insanlar, obje/nesne ve sözler, kimi zaman rehber/yol gösterici vasıflarıyla kahramanların en büyük yardımcısı ve destekçisiyken kimi zaman engelleyici/yıkıcı/zorba güçler olarak kahramanların aşama kaydetmesinin önündeki en büyük engeldir. Kahraman, zorluklarla/zıtlıklarla mücadele edebildiği ölçüde bu mücadelenin sonunda galip çıkar. Haklı bir galibiyetle sonuçlanan masallarda iyilik yüceltilir. İyilik eden en güzel şekilde mükâfatlandırılırken kötülük eden en ağır cezaya çarptırılır. Masallarda öğreticilik, doğruyu gösterme, anlatılanlardan ders çıkarma ön planda olduğundan masalların değer aktarımındaki rolü de oldukça fazladır. Toplumsal değerlerin korunması ve gelecek nesillere aktarılması masalın ana görevlerinden biridir. Değer yargıları, bir toplumun çoğu tarafından kabul edilen ahlaki ilke ve inançlardır. Değerler, sosyo-kültürel ögelerin anlamlandırılması adına önemli birer araçtır. Toplum hayatında önemli bir yeri olan ve masallara da yansıyan doğruluk, dürüstlük, yalan söylememe, emanete ihanet etmeme, büyüklerin sözünü dinleme, yardıma ihtiyacı olan varlıklara iyilikte bulunma, doğaya zarar vermeme gibi değer yargıları masallar aracılığıyla toplumu oluşturan bireylere kazandırılmaya çalışılmaktadır. Bireylere aktarılmaya çalışılan değer yargılarının insanları eğitme amacı bulunmaktadır. Masallar, değerler eğitimi açısından birçok iletiye sahiptir. Etik iletiler olarak doğruluk, dürüstlük, yalan; sosyolojik iletiler olarak aile, yönetici; psikolojik iletiler olarak umutsuzluğa kapılmamak, sabır ve kararlılık, umut ve şans, iyilik ve kötülük, haklılık ve haksızlık, zekâ ve dikkat, dostluk, arkadaşlık, saygı ve sevgi, bağışlayıcılık ve incelik, cömertlik, hırslarına yenik düşmeden paylaşımda bulunabilme; ekonomik iletiler paranın gücü ve ekonomik dayanışma olarak masallarda görünür kılınmaktadır. Tüm bunlara ek olarak insanlara ve doğaya sevgiyle yaklaşma söz konusudur. İnsanlar, üzerine düşen görev ve sorumlulukların bilincine vararak hareket etmelidir.
Özet (Çeviri)
The tales, which are the carrier of the collective consciousness, have continued their existence by symbolizing the traditional from the past to the present. Tales reflect the deep traces of the Turkish cultural tradition, give advice to people with the language of symbols and express loyalty to social norms. When evaluated from this point of view, it contains various meanings symbolically and gives direction to human life. Symbols are expressed with different entities and they are tried to be made visible through these entities. Animals, humans, miracle-workers/helper elders, supernatural/supernatural beings, objects/objects and words have an important place in the fight against the evil forces and beings in the tales. All kinds of beings, objects and words that help the heroes to realize their shadow sides and move away from these sides and complete their individuation processes by getting rid of unconscious elements work for the good of the heroes and drive away the bad and evil. Tales, which consist of the integration of real life and imagined life, and help shape the present by providing the connection between the past and the present, while making use of the expressive power of symbols; It tries to express the moods of the heroes, their struggles with evil, and their achievements in the path of initiation through animals, people, miracle-workers/helper-elders, supernatural/supernatural beings, objects/objects and words. These stages are supported by a helper/guide/supreme individual or beings/spaces that are the reflection of the supreme mother/supreme mother. While the animals, people, objects/objects and words in the tales are sometimes the greatest helpers and supporters of the heroes with their guide/guiding qualities, sometimes they are the biggest obstacle in front of the heroes to make progress as obstructive/destructive/bully forces. The hero emerges victorious at the end of this struggle to the extent that he can cope with the difficulties/oppositions. Goodness is glorified in tales that result in a well-deserved victory. Those who do good are rewarded in the best way, while those who do evil are punished the most. The role of tales in transferring value is also quite high, as instructive, showing the truth, and taking lessons from the stories are at the forefront in tales. Preserving social values and transferring them to future generations is one of the main tasks of the tale. Value judgments are moral principles and beliefs accepted by most of a society. Values are important tools for making sense of socio-cultural elements. Value judgments such as truthfulness, honesty, not lying, not betraying trusts, listening to elders, doing good to those in need of help, not harming nature, which have an important place in social life and are reflected in fairy tales, are tried to be brought to individuals who make up the society through fairy tales. The value judgments that are tried to be transferred to individuals have the purpose of educating people. Tales have many messages in terms of values education. Integrity, honesty, lies as ethical messages; family, manager as sociological messages; not despair as psychological messages, patience and determination, hope and luck, goodness and evil, right and wrong, intelligence and attention, neighborliness, friendship, respect and love, forgiveness and kindness, generosity, being able to share without succumbing to their ambitions; economic messages are made visible in fairy tales as the power of money and economic solidarity. In addition to all these, there is a loving approach to people and nature. People should act by being conscious of their duties and responsibilities.
Benzer Tezler
- Anadolu masallarında sihir motifi üzerine bir inceleme
An examination of the magic motif in Anatolian tales
ÖZLEM KESKİNSU
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Halk Bilimi (Folklor)Afyon Kocatepe ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İBRAHİM ÖZKAN
- Türk ve Alman masallarından örnek metinlerde motif karşılaştırması
A Pattern comparison between texts from Turkish and German tales
CANAN SOYSAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
Alman Dili ve EdebiyatıAnadolu ÜniversitesiAlman Dili Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YÜKSEL KOCADORU
- Anadolu halk masalları ı̇le Kırgız halk masallarının karşılaştırmalı araştırması
Comparative research of Anatolian folk tales and Kırgız folk tales
CEYHUN KAÇMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul Kültür ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SHURUBU KAYHAN
- Anadolu masallarında yer alan değerlerin okul öncesi dönemde resim analizi yöntemi ile incelenmesi
Examination of the values in Anatolian tales in the preschool period with the painting analysis method
TUBA ÇİÇEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimDicle ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATİH YILMAZ
- Anadolu sahası Türk masallarında renk sembolizmi
Color symbolism in Turkish tales of Anatolian field
CEMALİ DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Halk Bilimi (Folklor)Ondokuz Mayıs ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖMER SARAÇ