Faiz riskinden korunmada vadeli işlem piyasası araçlarının kullanımı ve Türkiye'de uygulama çalışmaları
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 71783
- Danışmanlar: PROF. DR. VİLDAN SERİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Bankacılık, Banking
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1998
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Bankacılık ve Sigortacılık Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bankacılık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 126
Özet
ÖZET Faiz oranı bugünle gelecek arasındaki satın alma gücünün değişim oranıdır. Genelde, faiz oranı terimi kullanıldığında bu nispeten risksiz bir menkulün kısa bir vade için getirişinin hesaplanması olarak algılanır. En yaygın kullanıma sahip kısa vadeli faiz oranı LIBOR (London Interbank Offered Rate) 'dur.Bu oran Londra'nın en büyük bankalarının kendi aralarında Amerikan doları kredilere verdikleri orandır. Faiz oranları ve vade arasındaki ilişki ise getiri eğrisi ile açıklanır. Getiri eğrisiyle ilgili üç klasik teoriden hiçbiri getiri eğrisindeki zengin değişimleri tam olarak açıklayamamaktadır. Faiz oranı riski, faiz oranlarında meydana gelebilecek beklenmeyen bir değişiklikten dolayı firma karında meydana gelebilecek potansiyel değişiklik olarak tanımlanabilir. Finansal riskleri yönetmenin farklı ancak birbirleriyle ilintili üç yolu vardır.Birinci yolu sigortadır, ancak bu sadece belli bazı finansal riskler için geçerlidir.lkinci yolu ise aktif pasif yönetimidir. Bu, net değer değişimlerini elimine etmek için aktif ve pasiflerin dengede tutulmasıdır. Hedging aktif pasif yönetimine çok benzese de aktif pasif yönetimi bilançodaki pozisyonları ele almakta, hedging ise daha çok bilanço dışı pozisyonları ele almaktadır. Hedging, daha sonra başka bir aktif veya pasifte bir pozisyon için geçici bir yerine geçme veya pozisyon likidite olana kadar bir aktifin.pasifin varolan pozisyonunun değerini koruma pozisyonudur. Faiz oranı riski yönetiminde kullanılacak olan hedging programının hazırlanmasında değerlendirilmesi gereken pek çok kritik nokta vardır. Vadeli işlem borsalarının en önemli fonksiyonu bu piyasalarda vadeli sözleşme alım satımı yapanlara risklerini azaltma, risklerini başkalarına aktarma, risklerini yönetme olanağını sağlamasıdır. Dünya borsacılığının gelişmesi ve bugün ulaştığı düzey uzun bir tarihsel evrimin sonucudur. İlk aşamada spot işlemlere, ara aşamada forward işlemlere, daha sonra futures ve option'lara dayalı vadeli kontrat piyasalarına dönüşüm şeklinde bir gelişme gözlenmiştir. Vadeli işlemler mal piyasaları, hisse senedi piyasası, tahvil piyasası, altın piyasası ve döviz piyasası olaraktanımlanan nakit piyasalarda alınıp satılan ürün ve finansal araçlar üzerine yapılabilir. Vadeli işlem yaparak, vadeli işlem sözleşmesine dayanak teşkil eden nakit piyasalarda ortaya çıkabilecek olumsuz fiyat değişimlerine karşı, sabit fiyatla korunmuş olunur. Futures kontratı, belli nitelikteki ve belli miktardaki bir malın veya bir malî enstrümanın gelecekteki önceden belirlenmiş bir fiyat üzerinden teslimini hükme bağlayan yasal bir sözleşmedir. Faiz Future Sözleşmeleri ; faiz getiren finansal araçların gelecekte belirlenen bir tarihte, yine önceden belirlenen bir faiz oranı üzerinden takas edilmesi esasına dayanır. FRA'lar finansal futuresların OTC şeklidir. Opsiyon, sahibine herhangi bir varlığı.önceden belirlenmiş bir tarih ve fiyat üzerinden satın alma veya satma hakkı veren bir sözleşmedir Faiz opsiyonları borsa ve OTC opsiyonları olarak iki farklı piyasada alınıp satılır.Faiz opsiyonu alan taraf belli bir vade içinde, belirli bir parayı, önceden belirlenen faiz oranı üzerinden alma veya verme hakkını elde etmiş olur. Futures Opsiyonlarında opsiyon konusu olan ürün bir futures kontratıdır. Swaption, swap ve opsiyonun karışımı olan bir finansal üründür.Tanım olarak, önceden belirlenmiş koşullar altında, gelecekte bir tarihte, bir faiz swapma girme hakkını veren opsiyondur. Faiz swapi iki tarafın belirli bir süre içinde aynı para cinsinden ve belli bir anapara miktarı üzerinden faiz ödemelerinin yapısını değiştirmek üzere anlaşmaya varmaları şeklinde gerçekleşen bir işlemdir. Faiz swapi iki tarafın belirli bir süre içinde aynı para cinsinden ve belli bir anapara miktarı üzerinden faiz ödemelerinin yapısını değiştirmek üzere anlaşmaya varmaları şeklinde gerçekleşen bir işlemdir. Swaption bir opsiyon elemanına sahip olduğu için, swape ek hedging özellikleri katar Faiz oranı tavanları, alıcının pasifle ilgili oranına bir üst sınır getirmesine yarar.Ters olarak faiz oranı tabanları alıcının değişken oranlı bir aktifle ilgili getiriyi korumasına yarar. Kuşak, yükselen faiz oranlarından korunmak için put satınalınmasından ve call satılmasından farklı değildir. Hem bir tavan hem de bir tabandır. Faiz oranı riskinden korunmada futures ve option arasında yapılacak seçim, faiz oranı riski tahmininin kesinliğine, bu alternatiflerin potansiyel sonuçlarının sağlayacağı tatmine dayalı olmalıdır.Tahminine çok güvenen ve ölçülebilir ters bir faiz oranı hareketi bekleyen biri için en uygunu futures sözleşmesi olacaktır. Eğer daha büyük bir hareket bekleniyor ancak tahmine pek güvenilemiyorsa, opsiyon satılmalıdır.Küçük bir ters hareket bekleniyorsa gene de güvenlik isteniyorsa opsiyon alınmalıdır. Futures yoluyla hedge etmek hedgerı faiz oranı hareketlerinin etkilerinden olumlu veya olumsuz uzaklaştırır. Opsiyon satın almak sigortalanmak gibi tek yönlü bir koruma sağlar.Opsiyon satmak ise sabit, maksimum düzeyde korunma sağlar ama olumlu piyasa hareketlerinde olumlu etkilerden faydalanabilir. Türkiye'de finansal araçlar üzerinde ilk borsa işlemleri 1866'da“ Dersaadet Tahvilat Borsası ”nın kurulmasıyla başlamıştır. Serbest piyasa düzeni, modern bir finans yapısı gibi önşartlar Türkiye'de 1980'lerden sonra ancak oluşmaya başlamıştır. 1986 yılı Ocak ayı başında“İstanbul Menkul Kıymetler Borsası”adıyla yeniden düzenlenerek faaliyete geçmiştir. Borsa işlemleri halen spot piyasa işlemleridir. İMKB bünyesinde kurulması planlanan Vadeli İşlemler Piyasası futures ve opsiyon sözleşmelerinin elektronik ortamda alınıp satılacağı bir piyasa olarak dizayn edilmiştir. Dünya piyasalarında özellikle Avrupa Birliği yoluyla mali piyasaların bütünleşmesi dışa açılmayı sağlamakta, kredi kurumları ile mali kurumların karşı karşıya oldukları rekabeti şiddetlendirmektedir.Rekabetin yoğunlaşması, modernleşme, uzmanlaşma ve toplanma sürecini hızlandırmakta.verimliliği arttırmakta, yeniliklere ve yeni mali ürünlerin ortaya çıkmasına yol; açmaktadır. Türkiye AB'ne tam üye sıfatıyla girerse Türk Bankacılık Kesimininkarşılaşacağı sorunlar AB bankalarınınkine oranla çok daha büyük boyutlu olacaktır. Türkiye'nin tam üye olarak katılmadığı Avrupa Birliğinde ise iç pazarın oluşması Türk kredi kuruluşlarının Birlik üyesi devletlerde kredi kurumu kurmalarını ya da faaliyetteki bir kredi kurumuna ortak olmalarını güçleştirmiş olup, Türk kurumlarının özellikle toptancı bankacılık alanında daha şiddetli bir rekabetle, karşılaşması olasılığını doğurmuş bulunmaktadır. Finans dünyasındaki gelişmeleri takip edebilmek ancak bu piyasaların kurulması, kavranması ile mümkün olacaktır. Avrupa Birliğine girme, dünya pazarlarının birleşme sürecinde rekabet imkanı elde edebilme konularında iddiası olan Türkiye'nin, devlet kurumlarının, özel sektörünün bu piyasaların bir an önce kurulması için gayret göstermesi zorunludur. Ancak vadeli işlem piyasaları bir yanıyla risk korunmasına dönük olmakla birlikte bir yönüyle de spekülatif piyasalardır. Denetim mekanizması tam olarak oturtulmadığı sürece spekülasyonun piyasaların ana fonksiyonu olan risk korunmayı tehlikeye düşürecek ölçüde ön plana çıkması söz konusu olabilir. İMKB bünyesinde kurulması planlanan Vadeli İşlemler Borsasının ilk ürününün endekse dayalı futures olması kararının bu kriter göz önünde bulundurularak verilmesi gerekmektedir.
Özet (Çeviri)
Özet çevirisi mevcut değil.
Benzer Tezler
- Faiz ve kur riskinin finansal tablolarda raporlanması hakkında BİST 100 üzerinde bir araştırma
A study on BIST 100 on reporting interest and currency risk in the financial statements
HİLAL YILDIZ KAPLAN
- Enerji vadeli işlem sözleşmeleri üzerinde bir inceleme: Rusya örneği
Energy futures contracts study: Case of Russia
JANNAT TURDUMBAEVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
İşletmeİstanbul Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SERRA EREN SARIOĞLU
