Mesleki risklerin analizi için nötrosofik küme tabanlı karardestek sistemi önerisi
Neutrosofic set based decision support system proposal for the analysis of occupational risks
- Tez No: 717943
- Danışmanlar: PROF. DR. SELÇUK ÇEBİ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Endüstri ve Endüstri Mühendisliği, Mühendislik Bilimleri, Industrial and Industrial Engineering, Engineering Sciences
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İş Sağlığı ve Güvenliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 171
Özet
Mesleki risklerin analizi uzmanların öznel yargılarına ve uzmanlık derecelerine bağlı olarak gerçekleşir ve öznel yargılar belirsizlik içerir. Bu nedenle literatürde uzman değerlendirmelerindeki belirsizlikleri ele almak için bulanık mantık temelli çeşitli risk analiz tekniklerinin uygulandığı çalışmalar mevcuttur. Son dönemlerde literature önerilen bu yöntemlerden biri de güvenlik ve kritik etki analizidir (SCEA). Yöntem olasılık, şiddet, tespit edilebilirlik ve sıklık parametrelerini birlikte ele alarak dört parametreye dayalı risk büyüklüğünü hesaplar. Risk değerlendirmesinde genel olarak en olası duruma göre karar verilmektedir. Oysa olası durumlardan ziyade nadiren gerçekleşen sonuçlar da mevcuttu ve bu da risk değerlendirmesinde kararsızlık yaratmaktadır. Bununla birlikte herhangi bir riske karşı uygulanan önlemin etkinlik derecesi de risk değerlendirmesinde karşılaşılan bir diğer kararsızlık unsurudur. Bu nedenle bu tez kapsamında, risk değerlendirme sürecindeki tutarsızlıkları, öznellikleri ve kararsızlıkları ele almak için nötrosofik küme tabanlı SCEA literatüre ilk kez önerilmektedir. Önerilen modelde, SCEA yönteminde kullanılan parametrelerinin tanımlanmasında nötrosofik küme tanımında kullanılan doğruluk (T), karasızlık (I) ve yanlışlık (F) parametrelerine xiii ait üyelik dereceleri kullanılarak bir riske ilişkin uzman değerlendirmesinin farklı boyutları ve risk değerlendirmesine yönelik kararsızlıklar dikkate alınmaktadır. Çalışma kapsamında literatürdeki uygulamaların aksine kararsızlık parametreleri doğruluk ve yanlış parametrelerine bağlı olarak hesaplanmaktadır. Doğruluk ve yanlışlık parametrelerine farklı bir bakış açısı getirerek iş sağlığı güvenliği uygulamalarında olası tüm durumları değerlendirebilmek amacıyla çalışmada kullanılmıştır. Ayrıca risk büyüklüğünün tanımlanmasında nötrosofik kümeler için yeni bir skor fonksiyonu önerilmiştir. Çalışma kapsamında önerilen risk değerlendirme modeli dinamik ve statik olmak üzere iki aşamada değerlendirilmiş ve karar destek sistemi modellenmiştir. Çalışmada geliştirilen risk değerlendirme yöntemi örneklendirmek amacıyla üniversitenin demir ve ağaç işleri atölyeleri ile kaynak laboratuvarında uygulama yapılmıştır. Uygulamadan elde edilen sonuçlar yöntemin mevcut yöntemlere göre risk değerlendirmedeki kararsızlıkları ve öznelliğe bağlı belirsizlikleri dikkate almadaki başarısı gösterilmiştir.
Özet (Çeviri)
Analysis of occupational risks depends on the subjective judgments and expertise of occupational health and safety specialists and subjective judgments involve uncertainty. For this reason, in the literature, there are many risk assessment methods that are developed and used to evaluate occupational risks to consider uncertainties in the expert judgments. One of these methods recently proposed to the literature is safety and critical impact analysis (SCEA). The method calculates the risk magnitude based on four parameters by considering the probability, severity, detectability and frequency parameters, simultaneously. In risk assessment process, the decision is generally made according to the most possible situation. However, rare outcomes rather than possible situations create uncertainty in the risk assessment, too. In addition, the degree of effectiveness of the measure applied against any risk is another element of uncertainty encountered in risk assessment. Therefore, in this thesis, a neutrophic set-based SCEA method is proposed for the first time in the literature to address inconsistencies, subjectivities and uncertainties in the risk assessment process. In the proposed model, different dimensions of the expert assessment of risk and uncertainties regarding the risk assessment are taken into account by using the xv membership degrees of truth (T), indetermancy (I), and falsity (F) parameters used in neutrosophic sets. Contrary to the applications in the literature, indeterminacy parameters are calculated depending on the truth and falsity parameters within the scope of the study. It was used to evaluate all possible situations in occupational health and safety practices by providing a different perspective to the parameters of truth and falsity. In addition, a new score function has been proposed for neutrosophic sets to define the risk magnitude. The risk assessment model proposed within the scope of the study was evaluated in two stages, dynamic and static, and the decision support system was modeled. In the study, in order to illustrate the proposed risk assessment method, the method was applied to the iron and woodwork workshops and the welding laboratory of the university. The results show that the proposed method considers the uncertainties and subjectivities in risk assessment better than the existing methods
Benzer Tezler
- Elektrik üretim dağıtım tesislerinde iş sağlığı ve güvenliği açısından değerlendirmesi ve çözüm önerileri
Evaluation and solution proposals in electricity generation distribution plants for occupational health and safety
SERKAN ÇIKMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Enerjiİstanbul Esenyurt Üniversitesiİş Sağlığı ve Güvenliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ CAHİT KARAKUŞ
- Üretim tesislerinin risk analizi için katmanlı BWM ve TOPSIS tabanlı bir yaklaşımın geliştirilmesi ve sektörde bir uygulama
Development of a stratified BWM and TOPSIS-based approach for risk analysis of manufacturing facilities and an application in the industry
COŞKUN KARCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiMunzur ÜniversitesiMühendislik Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUHAMMET GÜL
- İş sağlığı ve güvenliği açısından mesleki eğitim uygulama alanlarında risk değerlendirmesi: Bir meslek yüksekokulu örneğinde risk analizi uygulaması
Risk assessment in vocational education applications in terms of occupational health and safety: İmplementation of risk analysis in the case of A vocational school
SERAP DİKMEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileriHitit Üniversitesiİş Sağlığı ve Güvenliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MENEKŞE ŞAHİN
- Bir üniversitede ofis çalışanları için ergonomik risk faktörlerinin REBA ve RULA yöntemleri kullanılarak değerlendirilmesi
Evaluation of ergonomic risk factors for office workers in a university using REBA and RULA methods
YONCA UZKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Halk SağlığıAğrı İbrahim Çeçen Üniversitesiİş Sağlığı ve Güvenliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM HAN
- Acil servis hemşirelerinde travmatik stres belirtilerini yordayan sosyodemografik ve mesleki faktörlerin belirlenmesi
Determination of sociodemographic and professional factors predicting traumatic stress symptoms in emergency room nurses
GİZEM KARAMANLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
HemşirelikHacettepe ÜniversitesiPsikiyatri Hemşireliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DUYGU HİÇDURMAZ