Geri Dön

İhticac ve tercihin kıraat ilmindeki yeri ve İslami ilimlerle ilişkisi

مكانة الاحتجاج والترجيح في علم القراءات وصلتهما بالعلوم الإسلامية

  1. Tez No: 719136
  2. Yazar: ABDULLAH SAWAS
  3. Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ CEMİL KÜÇÜK
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Din, Religion
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2022
  8. Dil: Arapça
  9. Üniversite: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 229

Özet

Kur'ân-ı Kerîm ile ilgili olan kırâat ilmi ve özellikle de âlimlerin dikkatini çeken ihticâc ilmi, Kur'ân-ı Kerîm'in nüzulünün başlangıcından günümüze kadar, en önemli şer'î ilimlerden biridir. Çünkü bu ilim, kırâatlerin sebeplerini ve anlamlarını ortaya koyar, Allah'ın Kitabı'nı anlamamızı ve ayetleri üzerinde tefekkür etmemizi artırır. Allah (c.c.), ümmete kolaylık olsun ve onlardan sıkıntıyı gidersin diye çeşitli kırâat vücuhatıyla Yüce Kitab'ını indirmiştir. Bundan ötürü âlimler bu kırâatleri ezberlediler ve büyük özen gösterdiler. Bu da sadece Yüce Allah'ın, Kur'an'ı değişiklik ve bozulmakdan koruma vaadini gerçekleştirmek içindir. Bu çalışma, kırâatlerdeki ihticâc ilminin durumu ve çeşitleri ile bunların Arap ve İslâmî ilimlerle olan ilişkisine ışık tutmaya ve bu ilimlerin birinde uzmanlaşmak isteyen herkes için bunun önemini açıklığa kavuşturma amacıyla oluşturuldu. Kur'ân kırâatlerinin Kur'ân'ın i'câzına, tefsire, fıkıha, fıkıh usulüne, akâide, nahive, sarfa, belagata ve diğer şer'î Arapça ilimlerine delalet eden anlamları çıkarmada büyük bir etkisi vardır. Kırâatler birbirinden farklı olmakla beraber aralarında hiç bir tezat veya çelişki yoktur. Zira kırâat vecihlerinden herbir vecih fikirsel bütünlükte müstakil bir âyet konumundadır. Kur'ân âyetlerinin manalarının hakikati ancak Resûlullâh'tan (s.a.v.) rivayet edilen kırâat vecihleriyle mümkün olur. Bu çalışma, kırâatlerdeki ihticâc ve tercîh kelimelerinin manası hususunda söylenen sözleri, bunların eş anlamlılarını ve İslami bilimlerle olan bağlantılarını açıklamakta, İslâmî ve Arapça ilimlerinde uygulamalı örneklerle kırâa ilmini bilmenin bilimsel olarak önemini kanıtlamaya çalışmaktadır. Bu çalışma, makbul kırâatlere başvurmakla sınırlı olup, tezin başında kırâat ile ilgili temel kavramlardan, bunların en önemli terimlerinden bahsedilmiş ve kırâat ile kırâat ilmi arasında ayrım yapılmış, farklı kırâatlerin doğuşundan makbul kırâatlerin on tane olmasına kadar olan serüven açıklanmıştır. Ayrıca farklı kırâatlerin sebepleri, faydaları, kaynakları, kırâatlerin çeşitleri ve yedi harf meselesine değinilmiştir. Kim delillere bakar, onları inceler ve karşılaştırırsa mütevatir kırâatlerin kaynağının ilahi vahiyden başka birşey olmadığını anlar. Zira bu kırâatler Resûlullah'ın ağzından alınmış, önünde okunmuş ve o da onaylamıştır. Bu, ictihâdî bir durum da değildir, lehçe kullanımlarından da alınmamıştır. Kabul edilen bu on kırâat kendi içerisinde iki kısma ayrılır: mütevatir ile kabul görmüş yaygın sahih kırâat. Tez ayrıca kırâatlerdeki ihticâc meselesini, bu terimin anlamını, onunla ilgili terimleri ve eşanlamlılarını, kırâatlerin illetlerini, tevcîhini ve diğer terimler ile aralarındaki fark gibi konuları ele almıştır; Şunu söylemek mümkündür ki: Kırâatlerin ihticâcı, kırâatlerin doğruluğunu ortaya çıkarmak veya delillendirmek, Arapça'daki yönü için delil getirmek ve okuyucunun seçmiş olduğu kırâatin sebebini belirtmektir. Şer'î ilimlerde bir hükmü veya kaideyi ispat etmek gibi kırâatlerle ihticâc getirme durumu da kırâatlerle delil getirme ve kırâatleri ortaya koyma durumuyla aynıdır. Aynı şekilde kırâat ilmindeki ihticâc kavramı harf-i cersiz kullanıldığında kırâatler ile delil getirme değil de kırâatler için delil getirme anlamını ifade eder ki buradaki maksat da budur. Tezde ihticâcın ortaya çıkışı, önemi ve tedvîni, ihticâc ilminin kırâatler içinde ortaya çıkış nedenleri ve amacı, âlimlerin kırâatlerin ihticâcında kullandığı yöntemler ile tercih ve ihtiyârın anlamı, aralarındaki fark ve kırâatler arasında tercîhin hükmü gibi konular da ele alınmıştır. Tezde ayrıca ihticâcın şer'î ilimlerle olan bağlantısından, şer'î ilimlerle ilgili kırâatlerden bahsedilmiş, ardından ihticâc ile rivayet ve sened arasındaki ilişki ele alınmıştır. İlk olarak kırâat ve ihticâcta asıl olan durumun, senedinin sahih ve mütevatir olması ardından da diğer ihticâc delillerine bakılması gerektiği açıklanmıştır. Sonra da ihticâcın, Kur'ân-ı Kerîm, Kur'ân kırâatleri, tefsir, fıkıh, akîde, hadis, rivayetler ve diğer ilimlerle olan alakasına değinilmiştir. Tezde, aynı zamanda ihticâc ilmi ile Arap dili arasındaki bağlantıdan da bahsedilmiştir. Öyle ki Arap dili, ihticâc ilmi üzerinde etkili olduğu gibi ihticâc ilminin de Arap dili üzerinde etkisi olmuştur. Kur'ân-ı Kerîm'in ve kırâatlerinin Arap dili için delil olup olmaması konusu tartışıldığı gibi Arap dilinin ihticâc ve makbul Kur'ân kırâatleri için delil olup olmaması durunu da tartışılmıştır. Yani Arap dili ile ihticâc ilmi arasındaki etkisel iletişime değinilmiştir. Bu da nahiv, sarf, belağat, Arap kelamı ve lehçeleri, şiir, dilin aslı ve bunun dışındaki birçok konu sadedinde ele alınmıştır. Bunların tamamı da âlimlerin ve araştırmacıların sözlerinden delil ve örnek getirme yoluyla konuya ışık tutmuştur.

Özet (Çeviri)

The science of Quranic readings is one of the most important sharia's sciences, especially the science of Al-Ihtijaj, which has attracted the attention of scholars since the beginning of the revelation of the Noble Qur'an till our time. And Allah has revealed His holy Book on the different readings, to make it easier for the ummah to understand and for removing embarrassment from them, so the scholars preserved it and took great care of it, and this is in fulfillment of Allah Almighty's promise of preserving the Qur'an from alteration and distortion. This study aims to shed light on the status of Al-Ihtijaj and its types in the readings and to compare in between them, and clarify its relevance to the Arab and Islamic sciences, and to show the importance of this for anyone who wanted to specialize in one of the Islamic sciences departments. The Qur'anic readings have a profound impact on deriving meanings and indications of the inimitability of the Qur'an, interpretation, jurisprudence, beliefs, grammar, morphology, rhetoric, and other legal and Arabic sciences. and the different readings do not contradict each other as each aspect of reading is like an independent verse in its intellectual integrity. The reality of the Qur'anic meanings in the noble verses does not appear in their completeness except between the aspects of the readings transmitted from the Prophet _ may Allah's prayers and peace be upon him. This study explains the meaning of Al-Ihtijaj and Al-Tarjih in the readings and their synonyms and their connection to Islamic sciences, then it tries to prove the importance of knowledge of the science of readings through applied examples in the Islamic and Arabic sciences and their scientific analysis. This study is limited to the accepted readings, At the beginning of the thesis it's been talked about the basic concepts about the readings, their most important terms, and also, it's been distinguished between the readings and the science of the readings. Then the thesis talked about the emergence of the readings, until the accepted correct readings became ten readings, and it also talked about the types of readings and the seven letters, the reasons for the different readings and their benefits and sources. whoever looks at the evidence, reflects on them and compares them, it becomes clear to him that the source of the frequent readings is a divine revelation and nothing else, taken from the Messenger of Allah- may Allah's prayers and peace be upon him - and it was recited in front of him by his companions, and he confirmed and approved it. so, it is a matter of revelation and not taken from the dialects these ten accepted recitations are divided into two parts: a mutawatir part, and sahih part which received with acceptance of scientists, and the two of these parts is definitive. The thesis also discussed Al-Ihtijaj in the readings, the meaning of this term and the terms related to it and its synonyms, such as the ilal el-kiraat the (reasons of the readings), tevjih el-kiraat, and other terms, and the difference between them. I talked also about some basic concepts which are related to the definition of Al-Ihtijaj, then mentioned the terms synonymous with Al-Ihtijaj and some of the books written in the name of these terms, with mentioning their authors. Then I explained the difference between Al-Ihtijaj for the readings and Al-Ihtijaj in by the readings, and the meaning of Al-Ihtijaj in (Al-usul) and (Al-farsh); so, we can say that: Al-Ihtijaj for El-kiraat (readings) is to bring evidences to reveal the correctness of the reading or to document it, and to explain its aspect in Arabic, and to clearify the reader's choice of it. While Al-Ihtijaj in by the readings is to cite them and bring the readings themselves as evidence, and, the term Al-Ihtijaj in the science of readings when it is used without the mentioning of the preposition is intended to Al-Ihtijaj for El-kiraat not by them, which is what is meant here. The thesis also talked about the great link between the science of Al-Ihtijaj and the Arabic language, where the Arabic language had a graet impact on the science of Al-Ihtijaj, just as the science of Al-Ihtijaj had an impact on the Arabic language, and discussed the issue of inference from the Holy Qur'an and its readings of the Arabic language, as well as the issue of inference in the Arabic language in order to Al-Ihtijaj against the Qur'anic readings. and then I talked about the impact of Al-Ihtijaj in Arabic sciences, and the impact of the Arabic language on Al-Ihtijaj, as there is a mutual influence between them, in different issues of grammar, morphology, rhetoric, and dialects, poetry, the origin of language and so on, all of this accompanied by evidence from the words of scholars and researchers with examples that make the ideas clearer.

Benzer Tezler

  1. Kur'ânın anlaşılmasında kıraat farklılıkların etkisi: İbn Kesîr örneği-

    The effect of the differences of qiraat on the understanding of the Qur'an: Example of Ibn Kasir

    BEDRİ KAYSADU

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    DinVan Yüzüncü Yıl Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HAYATİ AYDIN

  2. Katılım bankacılığı ve Türkiye ekonomisine katkıları

    Participation bank and contributions to Turkey economy

    BEDREDDİN ŞİMŞEK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    BankacılıkOrdu Üniversitesi

    İktisat Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ NEDİM DİKMEN

  3. Understanding shape preferences in architectural design through evolutionary computation

    Mimari tasarımdaki şekil tercihlerini evrimsel hesaplama ile anlama

    ECENUR YAVUZ

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2020

    Bilim ve Teknolojiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Bilişim Ana Bilim Dalı

    DR. MICHAEL STEFAN BITTERMANN

  4. Varis dışı üst gastrointestinal sistem kanaması tanısı ile interne edilen hastalarda parenteral nütrisyonun morbidite ve mortalite üzerine etkisinin değerlendirilmesi

    Evaluation of the effect of parenteral nutrition on morbidity and mortality in patients admitted with non-variceal upper gastrointestinal bleeding

    OĞUZHAN KARA

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    GastroenterolojiSağlık Bilimleri Üniversitesi

    İç Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SEMA BASAT