Билимге таянып чечим чыгаруу максатында автоматташтырылган тестирлөөдө суроолорду кокусунан тандап алуу боюнча окуучулардын пикирин изилдөө
Bilgiye Dayalı Karar Verme Sürecinde, Elektronik Sınavlarda Rastgele Soru Seçimi Yapılmasına Öğrencilerin Algıları ve Tepkilerinin Araştırılması
- Tez No: 719247
- Danışmanlar: PROF. DR. ULAN BRİMKULOV
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrol, Computer Engineering and Computer Science and Control
- Anahtar Kelimeler: bilgisayar tabanlı sınavlar, bilişim teknolojileri, eğitim, e-devlet, bilgi yönetimi, computer assisted assessment, computer based testing, information and communication technologies, education, e-government
- Yıl: 2022
- Dil: Kırgızca
- Üniversite: Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 196
Özet
Geçtiğimiz son on yılı aşan zaman diliminde bilişim teknolojilerinin etkin kullanımı konusu, örgüt yönetimi ve eğitimbilim alan tartışmalarında artan bir şekilde gündeme gelmiştir. Yönetimde bilişim teknolojilerinin kullanımı özelinde konuya eğildiğimizde de bilgi yönetimi ve bilgiye dayalı karar verme süreçlerinin hemen hemen tüm kurum ve kuruluşların ayrılmaz bir parçası olduğunu fark etmekteyiz. Dahası bu yöntemleri kullanmaktan yoksun kuruluşların artık yeterince rekabetçi olamayacakları ve dolayısıyla çok yakın bir gelecekte varlıklarını sürdüremeyecekleri açıktır. Bu olguyu sorunsallaştırmada öne çıkan eğitim alanında bilişim teknolojileri önemli bir rol oynamaktadır. Sözgelimi“Uzaktan Eğitim”,“Kitlesel Açık Çevrimiçi Dersler”(Massive Open Online Courses - MOOCs) günümüzde yaygın olarak kullanılan dijital teknolojilerdendir. Değerlendirme eğitimin önemli bir parçasıdır. Bu nedenle sınavlarda bilişim teknolojilerinin kullanılması özel bir önem taşır. Dünyada binlerce öğrencinin katıldığı sınavlar her sene düzenlenmektedir. Bu gibi sınavlar kâğıt tabanlı olarak yapıldığı için, eğitim kurumları onlarca, yüzlerce, bazen binlerce öğrenciyi aynı anda ve bir mekânda fiziksel olarak toplamak zorunda kalmaktadır. Bu yapıdaki sınavlarda, çok sayıda personelin görevlendirilmesi, sınav binalarının ve salonlarının hazırlanması, soru kitapçıklarının basılması gibi birçok çalışmanın yapılması gerekmektedir. Özellikle çok sayıda öğrencinin katılacağı sınavların iş akışını kolaylaştırmak için bilişim teknolojisinin ilgili araçlarından etkili bir şekilde yararlanılmaktadır. Bilgisayar tabanlı sınavlarda rastgele soru seçimi yapılması yöntemi buna örnek gösterilebilir. Bu yöntemde, her öğrenciye farklı soru seti geldiğinden dolayı, tüm öğrencileri aynı anda toplamak x zorunluluğu ortadan kalkar. Bununla birlikte sınav sorularının bu şekilde dağıtılması öğrencilerin bazılarında adaletsizlik algısına neden olabilmektedir. Öğrencilerdeki bu adaletsizlik algısıyla ilgili olarak alanyazında yapılan taramalarda yeteri sayıda araştırmaya rastlanmamıştır. Bu doktora tezine konu olan araştırma da yukarıda değinilen konuda boşluğu doldurmak amacıyla yapılmıştır. Bu doktora tezinin amacı; elektronik sınavlarda rastgele soru seçimi yapılmasına yönelik öğrencilerin algıları ve tepkilerinin araştırılmasıdır. Bu doktora tezi kapsamında Orta Asya ülkelerinde bilişim teknolojileri kullanımının ve e-devlet çalışmalarının analizi gerçekleştirilmiştir. Ayrıca, kuruluşlarda bilgi yönetiminin ve bilgiye dayalı karar vermenin önemi gösterilmeye çalışılmıştır. Bu bilgiler bitirme tezinin ikinci bölümünde sunulmuştur. Bunun dışında, doktora tezinin ikinci bölümünde bilişim teknolojilerinin yardımıyla öğrencilerin öğreniminin değerlendirilmesi amacıyla dünyada yaygın olarak kullanılmakta olan e-portfolio, peer-review, rubrikler ve objektif testler gibi modern araçlar hakkında bilgiler sunulmuştur. Bunlara ek olarak, Moodle sistemiyle Google Forms sisteminin öğrenim değerlendirme araçlarının karşılaştırmalı analizi yapılmıştır. Bu doktora tezi kapsamında tasarlanmış ve hazırlanmış olan web tabanlı 'Öğrencilerin Öğrenimini Ölçme ve Değerlendirme Sistemi' hakkında bilgiler üçüncü bölümde sunulmuştur. Sistemin yönetici kısmi ve kullanıcı kısmi vardır. Yönetici kısmi Zend Framework yardımıyla gerçekleştirilmiştir. Burada soru bankası yönetimi, fakülte, bölüm, grup, öğrenci listelerinin yönetimi gibi çalışmalar yapılıyor. Bu kısmin MVC pattern yapısı aşağıdaki Şekil 1'de verilmiştir. Kullanıcı kısmi ise Symfony Framework yardımıyla gerçekleştirilmiştir. Burada sınav verme ve sınav sonuçlarını görme gibi çalışmalar yapılıyor. Bu kısmin MVC pattern yapısı aşağıdaki Şekil 2'de verilmiştir. Sistem aşağıdaki özelliklere sahiptir. Soru bankası hazırlanırken her sorunun hangi konuya ait olduğu ve zorluk seviyesi gösterilmelidir. Sınav hazırlanırken kullanılması gereken konulardan kaç tane soru geleceği ve hangi zorluk seviyesindeki soruların xi rastgele seçilmesi gerektiği gösterilmelidir. Sınav yapıldığı zaman sistem soru bankasından sınav ayarlarına göre soruları rastgele seçip, öğrencilere sunar. Şekil 1. 'Öğrencilerin Öğrenimini Ölçme ve Değerlendirme Sisteminin' yönetici kısminin MVC pattern yapısı. xii Şekil 2. 'Öğrencilerin Öğrenimini Ölçme ve Değerlendirme Sisteminin' kullanıcı kısminin MVC pattern yapısı. xiii Ayrıca öğrenciler sınav zamanında başka pencereleri açarak yardım alamamaları ve kopya girişiminde bulunamamaları için; tarayıcı kiosk modunda bütün ekranı kaplama şeklinde çalıştırılıp, sistem özel Java Script program kodunun yardımıyla kullanıcının hareketlerini kontrol eder ve gerekirse sınavı kapatır. Sınavda sorular rastgele seçildiği için, her öğrenciye benzersiz soru seti verilir. Ancak genel olarak sınav sorularının zorluk derecesi bütün öğrenciler için aynı olacaktır. Bu sistem Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesinin 'Enformatik' servis dersinde birkaç seneden beri kullanılmaktadır. Bu sistemin yardımıyla bugüne kadar binlerce öğrenci değerlendirilmiştir. Bu sistem için Kırgız Cumhuriyetinin 'Kırgız Patent' resmi kuruluşundan yazar sertifikası alınmıştır. Bunun dışında, üçüncü bölümde elektronik sınavlarda rastgele soru seçimi yapılmasına yönelik öğrencilerin algıları ve tepkilerini araştırma hakkında bilgiler sunulmuştur. Elektronik sınavlarda rastgele soru seçimi yapılmasına yönelik öğrencilerin algıları ve tepkilerini araştırma amacıyla altı üniversitenin toplam 1034 öğrencisinden anket bilgileri toplanmıştır. Kullanılan anketin (Tablo 1) 'Genel Sorular' bölümünün üçüncü, dördüncü ve beşinci sorulara öğrencilerin cevaplarının sayısal değerlerinin toplamı hesaplanarak Likert ölçeği alınmıştır. Bu veriler, elektronik sınavlarda rastgele soru seçimi yapılmasına yönelik öğrencilerin genel algılarını ve tepkilerini göstermektedir (Şekil 3). Anketlerin analizi sonucunda öğrencilerin çoğu yukarıda bahsedilen yöntemin ara sınavlarda, final sınavlarında ve üniversitelere kabul etme sınavlarında kullanılmasını olumlu gördükleri ortaya çıkmıştır. Öğrencilerin öğrenim gören alanlarına göre (1. fen ve mühendislik bilimleri, 2. iktisat ve 3. sosyal bilimler) fikirlerinin farkını öğrenmek amacıyla 'ANOVA' ve 'Kruskal-Wallis H-Test' istatistiksel analizleri yapılmıştır ve onların sonuçları karşılaştırılmıştır. Tek yönlü ANOVA tarafından belirlendiği gibi, yukarıda bahsedilen gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark vardı (F(2,1031) = 6.349, p = .002). Ayrıca, fen ve mühendislik bilimleri alanlarında öğrenim gören öğrencilerin algıları ve tepkileri, iktisat ve sosyal bilimler alanlarında öğrenim gören öğrencilerin algıları ve tepkilerine göre daha olumlu olmuştur. 'Kruskal-Wallis H-Test' yöntemi ile yapılmış olan analiz aynı sonuçları vermiştir. xiv Tablo 1. Elektronik sınavlarda rastgele soru seçimi yapılmasına yönelik öğrencilerin algıları ve tepkilerini araştırma amacıyla kullanılan anket Giriş bölümü: ● Üniversite ve alan bilgileri 1. Okuduğunuz üniversitenin adını yazınız 2. Okuduğunuz fakültenin adını kısaltmadan yazınız 3. Okuduğunuz bölümün adını kısaltmadan yazınız 4. Hangi sınıftasınız? Genel sorular: № Soru Cevap seçenekleri 1 Hayatınızda bilgisayar üzerinde yapılan sınava (elektronik sınav) katıldınız mı? ● Evet ● Hayır 2 Elektronik sınavların sonuçlarına olan güven derecenizi belirleyiniz 1 Hiç güvenmiyorum 2 3 4 5 Tamamen güveniyorum ÖRNEK. Bilgisayarda bir konudan 500 soru var diyelim. Tüm soruların zorluk seviyesi eşittir. Sınavda her öğrenciye 50 soru bilgisayar tarafından rastgele seçilir. Böylece, her öğrenciye benzersiz soru seti verilir. Aşağıdaki ifadelere katılım derecenizi belirleyiniz. 1 HİÇ katılmıyorum 2 3 4 5 Tamamen katılıyorum 3 Her öğrenci için soruların rastgele olarak seçilmesi yönteminin ARA sınavlarda kullanılması doğrudur (yukarıdaki örneğe bakınız). 4 Her öğrenci için soruların rastgele olarak seçilmesi yönteminin FİNAL sınavlarda kullanılması doğrudur (yukarıdaki örneğe bakınız). 5 Her öğrenci için soruların rastgele olarak seçilmesi yönteminin, herhangi bir ÜNİVERSİTEYE KABUL ETME sınavlarında (örneğin öğrenci seçme ve yerleştirmede) kullanılması doğrudur (yukarıdaki örneğe bakınız). xv 6 Her öğrenci için soruların rastgele olarak seçilmesi yönteminin ÖZ DEĞERLENDİRME sınavlarında kullanılması doğrudur (yukarıdaki örneğe bakınız). 7 Her öğrenci için soruların rastgele olarak seçilmesi yöntemi kullanılan sınavların sonuçları adaletli olacağını düşünmüyorum (yukarıdaki örneğe bakınız). 8 Sınava katılanların bilgi seviyelerini birbirleriyle karşılaştırmak için hepsine aynı soruları vermek zorunlu değildir. 9 Bu araştırmanın sonuçları elektronik sınavların kalitesini artırmak için faydalı olacağına inanıyorum. Şekil 3. Öğrencilerin genel algıları ve tepkilerinin oluşma sıklığı Bunun yanında farklı üniversitelerde öğrenim gören öğrencilerin algıları ve tepkilerinde farkın olup olmasını öğrenmek amacıyla 'Two sample t-Test' ve 'Mann-Whitney U-Test' istatistiksel analizleri yapılmıştır ve onların sonuçları karşılaştırılmıştır. Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi öğrencileri (N=948, Ortalama=10.6445, standart xvi sapma=3.20) ve başka üniversitelerin öğrencilerinin (N=86, Ortalama=10.9767, standart sapma =3.23) algıları ve tepkilerinin benzer olduğu sonucuna varılmıştır (t(1032)=-0.921, p=.357). 'Mann-Whitney U-Test' yöntemi ile yapılmış olan analiz aynı sonuçları vermiştir. Bu nedenle elektronik sınavlarda rastgele soru seçimi yapıldığında, sınav sonuçlarının adaletliliği konusunda itiraz eden öğrencilerin çok az olacağı varsayılabilir. Bu araştırmanın sonuçlarının, rastgele soru seçimi yapılması yöntemi temelli elektronik sınavların daha geniş kullanılması hususunda yükseköğretim kurumlarının yöneticileri tarafından bilgiye dayalı karar verme amacıyla kullanılabileceği öngörülebilir.
Özet (Çeviri)
The main objective of this thesis is to analyze the students' attitude towards random item selection in computer based assessment (CBA). A literature review revealed the lack of sufficient research in this field. This study have been conducted in order to fill this gap. Within the framework of this thesis the analysis of ICT and e-government development in the Central Asian states have been conducted. There is also discussion of the knowledge management and importance of knowledge based decision making. The web based CBA system have been developed by the author within the framework of this thesis. One of the benefits of the system is the ability to indicate the difficulty level of every question during creation of the questions base. The teacher should prepare the exam and provide information about the number of items and their difficulty level to be randomly selected by the system from the questions base. Thus, every student will receive the individual set of questions but the overall level of difficulty of the examination will remain the same. Another feature of the system is using the kiosk mode of the browser and the special JavaScript code that prevents students from looking to other windows. The system have been used at Kyrgyz-Turkish Manas University during the last few years. Thousands of students have passed the exams using this system. Right after the exam, some of these students have been surveyed in order to analyze their attitude towards the above mentioned method of assessment. The students from other universities also participated in the survey. The total number of the participated students is 1034. The results of the survey showed that the majority of respondents agree to use this method in different kinds of examinations. The study also discovered that the students from the departments of the natural sciences expressed a more positive attitude towards random item selection in CBA compared with the students from departments of the economics and humanities fields. There was no difference in attitudes of students from different universities. As an example of knowledge based decision making, the results of this research can be used by the educational institutions in order to implement the method of random item selection in CBA more broadly.
Benzer Tezler
- Жусуп баласагындын 'кутадгу билигдеги' 'тил' концептинин азыркы кыргыз тилиндеги эквиваленттүүлүгү
Yusuf Has Hacib'in 'Kutadgu Bilig' Adlı Eserindeki 'Dil' Kavramının Çağdaş Kırgız Türkçesindeki Eşdeğerliliği
AYKERİM KUBATBEK KIZI
Yüksek Lisans
Kırgızca
2019
DilbilimKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiTürkoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BURUL SAGINBAYEVA
- T.C. Bişkek Eğitim Müşavirliğine bağlı orta öğretim kurumlarında dramanın bir metod olarak İngilizce öğretimine etkisi
Түркия республикасынын бишкектеги билим берүү кеңешчилигине тиешелүү орто мектептерде драманын метод катары англис тилин үйрөтүүдөгү таасири
ABDULLAH BOZAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Eğitim ve ÖğretimKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AKMATALİ ALİMBEKOV
- Жогорку окуу жайларды санариптештирүүдө компьютер тармагынын өндүрүмдүүлүгүнүн ролу
The role of computer networks productivity in the digitization of higher education institutions
AYCARKIN SAIT KIZI
Doktora
Kırgızca
2023
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiBilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RİTA İSMAILOVA
- Гуманитардык сабактардагы проблемалык окутуунун педагогикалык жана психологиялыык негиздери
Sosyal bilim derslerinin öğretiminde problem gözme tekniğininuygulanmasında pedagojik ve psikolojik temelleri
AYZADA KASIMBAYEVA
Yüksek Lisans
Kırgızca
2011
Eğitim ve ÖğretimKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURBÜBÜ ASİPOVA
- Serbest etkinlik derslerinde öğrencilerin kelime hazinesinin geliştirilmesinde Türk ve Kırgız çocuk şairlerinin eserlerinin etkisinin incelenmesi (Bişkek Türk ilkokulu 3. ve 4. sınıf örneği)
«класстан тышкаркы окуу сабагында колдонулган түрк жана кыргыз балдар акындар ырларынын окуучулардын сөз байлыгын өнүктүрүүгө тийгизген таасири»(бишкек-түрк башталгыч мектебинин үчүнчү төртүнчү класстарынын мисалында)
ŞÜKRAN TUFAN
Yüksek Lisans
Kırgızca
2016
Eğitim ve ÖğretimKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. KADİAN BOOBEKOVA