Konya'da yaşayan geleneksel ağaç ve toprak işçiliği
The Traditional workship of the soil and wood which is the characteristic of Konya
- Tez No: 71942
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. FATMA KOYUNCU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: El Sanatları, Crafts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1998
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: El Sanatları Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Dekoratif Ürünler ve Çiçek Eğitimi Sanat Dalı
- Sayfa Sayısı: 571
Özet
VI ÖZET Eski bir kültür ve sanat medeniyeti olan Konya ilinde yapılan bu araştırma ile, Konya'da geçmişten bugüne kadar yapımı süregelen el sanatı türlerinden, ağaç ve toprak işçiliği ayrıntılı olarak incelenmiştir. Selçuklular devrinde ağaç ve toprak işçiliğine verilen değer, Beylikler dönemi ile Osmanlılar devrinde yavaş yavaş etkisini kaybederek günümüze ulaşmış ve pek çok sanat dalı da bu şekilde yok olmuştur. Genellikle baba veya dede mesleği olan sanat dallarından geçerliliğini yitirmesi sonucu yok olmuş ağaç işçiliği sanatları; Yazmacılık, Yazma Kalıpçılığı, Eyer Yapımı ve ayakkabıcılıktır. Ağaç İşçiliğinden biten sanatlar; Yazmacılık-Yazma Kalıpçılığı, Eyer Yapımı, Ayakkabıcılıktır. Yapımı halâ süren sanat dalları ise; At Arabası Yapımı, Çıkrıkçılık, Kaşıkçılık, Kündekâri Sanatı, Müzik Aleti Yapımı, Naht Sanatı, Rahle Yapımı'dır. Toprak işçiliğinden yapımı süren sanat dalları da; Çinicilik, Seramik Kap Yapımı ve Tandır Yapımı'dır. Araştırmada, ağaç ve toprak işçiliğine ait atelyelerde yapılan çalışmalar araç, gereç, teknik, süsleme tekniği olarak ayrıntılı bir şekilde incelenmiş ve sanat dallarını icra eden ustalardan, her sanat daimin özelliği hakkında gerekli bilgiler alınmıştır. Ağaç ve toprak işçiliğinde üretilen ürünler için de, farklı kap samlarda gözlem formları hazırlanarak, eski ve yeni ürünlerin özellikleri detaylı olarak tespit edilmiştir. İncelenen ağaç işçiliğine ait örneklerde; yapım tekniklerinin geçmişte olduğu gibi halâ devam ettiği, bazı teknolojik gelişmeler ile çeşitli araç ve makinaların kullanıldığı, süsleme tekniklerinde eski teknik ve üslûplara bağlı kalındığı, malzemede kalitenin yüksek fi yatlar sebebiyle eskiye nazaran azaldığı ve bütün sanat dallarında ti cari amaçlı üretimler yapılmaya başlandığı gözlenmiştir. Toprak işçiliğine ait örneklerde ise; yapım tekniklerinin geçmişten bugüne değişmeden devam ettiği, fakat bazı teknik ve üslûpların malzeme ile uygulayacak kişilerin eksikliğinden dolayı uy-Vİİ gulanamadığı, teknolojik nedenler ile üretimin hızlı olması ve daha çok ürün elde etmek için aslına uygun olarak gelişmiş araç ve makinelerin kullanıldığı, süsleme tekniklerinde eski tekniklerden bazılarının uygulanarak, farklı yöntemler ile de süslemelerin yapıldığı, malzemede kalitenin azalmadığı aksine eskiye oranla daha iyi sonuç veren malzemelerin kullanıldığı saptanmıştır. Ağaç işçiliğine ait örneklerde, kullanılan renkler; ana (kırmızı, sarı, mavi) ve ara (turuncu, yeşil, mor) renkleri ile nötr (siyah, beyaz) renkler ve kahverengi olarak tespit edilmiştir. Renklendirmenin kullanılmadığı sanat dalı örneklerinde, ağacın orjinal rengine sadık kalındığı gözlenmiştir. Toprak işçiliğine ait örneklerde ise, kullanılan renkler genellikle mavi ve yeşil renklerinin tonları ile beyaz, siyah ve kırmızı renkleridir. Renklendirmenin olmadığı sanat dalı ürünlerinde toprağın orjinal renginin kullanıldığı görülmüştür. İnceleme altına alman ağaç ve toprak işçiliğine ait ürünlerde motif olarak, bitkisel bezemede; stilize edilmiş ve naturalist çiçek ve yapraklar, geometrik bezemede; düz, eğri, dik ve yatay çizgiler ile geometrik şekiller ve motifler, figürlü bezemede; stilize edilmiş ve naturalist hayvan figürleri, nesneli bezemede; stilize edilmiş ve naturalist formlar ve yazılı bezemede; Arap alfabesinin çeşitli yazı karakterleriyle yazılan Âyet-i Kerîmeler. Sûreler, dualar, beyitler ve güzel sözler konu olarak seçilmiştir. İncelenen sanat dallarının kendine özgü üslûp ve kalıpların dışına çıkmadan üretimini devam ettirmekte olduğu, fakat teknolojik gelişmelerin etkisi ile zamandan tasarrufu sağlamakla beraber fazla üretim yapabilmek için ticari amaçlara yöneldiği saptanmıştır. İnsan gücü ve maddi imkansızlıklar yüzünden, gelecek 5 sene içerisinde kaybolma tehlikesi ile karşı karşıya kalabilecek durumda olan el sanatlarının, yapılan araştırmalar sonucunda tanıtım ve maddi destekler ile gelişmesi sağlandığı takdirde pekçok insana geçim kaynağı olabileceği tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
Vİİİ SUMMARY Within this investigation made in Konya which is an ancient culture and art civilization, wooden and soil work that has been pro duced for years, has been investigated in detail. The value given to the wooden and soil work during the Seljuks period, has reached these days by losing its influence slow by slow within the govermental period during the Ottoman time and many of the art branches have dis- eappeared like this. Some of the art branches left by the grandparents as a heritage, have now dissappeared because of losing its validity are Calligraphy, calligraphic pattern, making saddle and shoe producing. And some of the wooden works still continue are horse carriage making, making spinning wheel, making spoon, Kündekâri Art, making musical in- trument, art of dovetailed work, Naht Art, making lectern. Some of the soil work, art branches still continue are; tile making, ceramic pot making, oven made in a hole in the earth making. In this study, the works performed in the workshops of wooden and soil works, have examined as equipment, tecnic, and adornment tecnic, and some neccesary knowledges about every art branch's as pects have taken from the performers of these arts. And also by pre paring observation forms in different extents for the productions pro duced in wooden and soil works, the characheristics of old and new productions have determined in detail. İt is exposed that in the sam ples of wooden works investigated the producing styles are going on as it was in the past, some technological developments, different equip ments, and machines are being used in adornment tecnic old and new style is being continued, the quality of the material is decreasing be cause of the high, prices and in every7 art branch the productions are being produced in having a purpose of commercial. In the samples of works it is exposed that the producing teeniesIX are going on without changing from past to now, but some tecnic styles are not being used because of not having the material and the people to use it, because of technological reasons the production is very fast and modern machines are being used, the quality of the material is not decreasing, on the contrary the quality of the material is increasing from day to day. It is determined that in the samples of wooden works the col ours used are; main coloros (red, yellow, blue), sub -colours (orange, green, purple), nötr (black, white) and brown. In the art branches in which the colours are not used, the original colours of the wood is saved. In the wooden and soil producting which was investigated, as a motive in vegetal adornment; stilized and naturalist flowers and leafs, in geometric adornment, smooths, bent, straight and horizantal lines and geometric shapes, in figured adornment stilized and naturalist animal figures, m objective adornment stilized and naturalist forms and m written adornment, some verses written m different characters of Arabic Alphabeth, some suras, blessings, couplets and selected sayings have been chosen as a subject. It is determined that the art branches investigated have con tinued without changing its characteristics, but within the technologial developments they have used time more economical and started to think more commercial and produce their productions with this aim. It is understood that if the hand-arts are not supported with the researches, advertisements, money it has the danger to disseappear in 5 years time because of the financial problems. But if it is supported it will be a source to too many peple.
Benzer Tezler
- Günümüzde Sarıgöl ve çevresinde görülen havsız dokumalardaki motiflerin aşiretlerle bağlantıları
The relationships between tribal groups and the patterns used in their flat woven rugs around Sarıgöl
KAMİL GÜLLER
Sanatta Yeterlik
Türkçe
2004
El SanatlarıMarmara ÜniversitesiGeleneksel Türk El Sanatları Ana Sanat Dalı
PROF. ŞERİFE ATLIHAN
- Anadolu'da Türk mutfak mimarisi ve medeni kullanım eşyaları (18-20. yüzyıl)
Başlık çevirisi yok
EMİNE KARPUZ
Doktora
Türkçe
1996
Sanat TarihiSelçuk ÜniversitesiArkeoloji ve Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. ALİ BAŞ
- Anadolu'da gelişen simge belleğinin heykel sanatında kullanımı
Use of emerging art sculpture in anatolia symbol memory
SEVAL ŞAHİN ÖZGÜR
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Güzel SanatlarMarmara ÜniversitesiHeykel Ana Sanat Dalı
DOÇ. ŞEYMA ÜSTÜNER UZUNÖZ
- Konya'da yaşayan 20-65 yaş arasındaki kadınların geleneksel yaşam tarzları ve beslenme alışkanlıklarının serum D vitamini düzeylerine etkisi
The relationship between nutritional habits, lifestyles and serum vitamin D levels of women aged between 20 to 65 living in Konya region
PINAR ÇAĞLAR İPEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Beslenme ve DiyetetikBaşkent ÜniversitesiBeslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜL KIZILTAN
- Kullanımlar ve doyumlar kuramı çerçevesinde televizyon izleme alışkanlıkları ve motivasyonları: Konya örneği
Television watching habits in the context of uses and grafication approach: The case of Konya
AYŞE YAVUZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Halkla İlişkilerSelçuk ÜniversitesiHalkla İlişkiler ve Tanıtım Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET TARHAN