Anadolu'da gelişen simge belleğinin heykel sanatında kullanımı
Use of emerging art sculpture in anatolia symbol memory
- Tez No: 348236
- Danışmanlar: DOÇ. ŞEYMA ÜSTÜNER UZUNÖZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Güzel Sanatlar, Fine Arts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2013
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Güzel Sanatlar Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Heykel Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 168
Özet
Bu çalışma Anadolu?da meydana gelen kültürlerin geliştirdiği simge dilinin heykel sanatına yansıyış biçimini konu almaktadır. Araştırma zemini Anadolu olduğu için önce Anadolu Kültür Tarihi?ne yer verilmiştir. Anadolu heykelinin açık alanda, mezartaşlarında ve mimaride kullanımı, toplulukların kültürel değerleri, inanç biçimleri, sosyal ve ekonomik yapılarıyla ilişkilidir. Bu nedenle Anadolu?da heykel sanatına bakıldığında, Cumhuriyet öncesine kadar halk arasında geliştirilmiş olan simgecilik geleneğinin de izinde, egemen ideolojiye karşı bir tavırla, sanat kaygısı güdülmeden ve genel olarak kim tarafından meydana getirildiği gösterilmeden yapılmış olan bu heykellerin bir kısmı günümüze taşınmıştır. Heterodoksi-bâtıni geleneğin heykel uygulamaları ise inançlarının, felsefi öğretilerinin simgeleştirdiği kavramların biçime dönüşmüş halidir. Bu gelenekte simgesel olarak lâmekân (mekânsızlık) algısına sahip olunduğundan ve evrendeki her şeyin ?Tanrı?nın dahi maddenin ?öz?ü olduğuna inanıldığından heykel?e her an her yerde rastlanabilir. Bundan ötürü tek bir inançsal `?merkez?? algısı yoktur. Doğa ve insan tapımı çerçevesinde doğada ve elbet de insanın bulunduğu her yerde kutsallık bulunabilir. O halde heryer merkezdir. Böyle bakıldığında, bugün anıt heykelolarak değerlendirebileceğimiz, `?anıt taş??, `?anıt ağaç??, `?anıt mağara??, `?anıt pınar??ya da `?anıt dağ-tepe?? kutsallaştırılmıştır. Çünkü bu kültürlerde akıl `?biçim?? kazanmakzorundadır. Yani akıl kendi içindeki `?mekânı?? dışa vurmak durumundadır. Bu dışavurumu kimi kez insan yapar kimi kez de doğa yapar. Zaten akıl kendi içindeki mekâna ilişkin bilgiden başka bir şey değildir. Yine önemli heykel yapıtları olarak kabul görmüş olan mezar taşları, ölümü de mekânsızlık olarak kabul eden bu kültürlerce ölümün olmadığını veya ölümün çok aşamalı olduğunu vurgulamak için simgeleştirdikleri kavramlarla işlenmiştir. Bu kültürel simgeciliğin yarattığı inançlar, bu simgeleri oluştururken, toplumsal anlamda da belli bir çatışma kültürünün ürünü olarak karşımıza çıkmaktadır. Tektanrıcı dönemde ise neredeyse tamamen yasaklı bir kültürel yaşayış simge diline dönüşmüş olarak karşımıza çıkar. Cumhuriyet sonrasında ise heykel, özelikle büyük kentlerde, iktidarların sözcülüğünü yapmak üzere açık alanlarda modern uygulamalar olarak meydana getirilmiştir. Ayrıca vi bu heykeller anıt heykel mantığıyla ya da anıt heykel mantığını da aşmış olarak kent mekânının sosyal ve fiziksel özellikleri dikkate alınmadan yapılmıştır. Bu durum kent mekânının çok katmanlı sosyal ve fiziksel yapısı ile ilişki kurmayı amaçlayan plastik sanat uygulamalarının gerçekleştirilmesi istendiğinde yaşadığı coğrafyanın belleğini var eden toplulukların hafızasına ihtiyaç olduğunu göstermektedir. Bunun için, plastik sanat uygulamalarından sorumlu üniversitelerin ve sanatçıların, konuya destek verecek diğer disiplinlerden de faydalanarak, mekânların belleğini algılamak üzere alan çalışmaları yapmak bir çözüm olabilir. Böyle bir çalışma yöntemi mekânlara yerleştirilen heykellerin geçmişten geleceğe bağını kurarak, geleceğin geçmişini daha sağlıklı kurabilir. Aksi takdirde her kesimden halkın sahip ve ilişkide olduğu kamusal alanlar, günümüzde yoğun biçimde yaşanan yabancılaşma, görüntü ve kültür kirliliğine mahkûm olacaktır.
Özet (Çeviri)
This study is based on the reflection of sign language improved by the cultures which aroused from Anatolia on sculpture. As the research was based on Anatolia, priority is given to Anatolian Civilization History. Following this part, attention was paid on a variety of symbols and it was finalized by reevaluation of these symbols by artists. The Anatolian sculpture being used in open field, grave stones and archthat consider death as no place and that there is no death or that death has many steps. These beliefs that cultural symbolism created, appear to be the product of a certain cultural conflict during the time the symbols were being formed. In the monotheist period, a totally it appears as the restricted cultural life was transformed into symbols. itecture is related to the cultural values, beliefs, social and economic structures of these communities. As a result of this, by looking at the art of sculpture in Anatolia, it can be seen that some of these sculptures have been carried to our day in the light of symbolism tradition improved by the people before the Republic, in a manner that opposes sovereign ideology, not having an artistic concern and in general without knowing who made the work of art. Mystic heteredoxy tradition work of sculpture is the form of transformation of beliefs and philosophic disciplines that symbolized the concepts. Symbolically, there is a conception of
Benzer Tezler
- Anadolu kültüründe simge, anlam ve sağaltım boyutlarıyla dövme
Tattoo in Anatolian culture, from symbolic, meani̇ng and healing aspect
ŞERMİN SEVAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Güzel SanatlarIşık ÜniversitesiResim Ana Sanat Dalı
PROF. BALKAN NACİ İSLİMYELİ
- Tarih öncesi Anadolu heykel sanatında kadın vücudunun biçimlendirme yöntemleri
Başlık çevirisi yok
NİLHAN SESALAN (YÜZSEVER)
- Seramik sanatında alternatif bir ifade aracı olarak atık seramik kullanımı
Use of waste ceramics in the art of ceramics as an alternative means of expression
ELİF AĞATEKİN
Sanatta Yeterlik
Türkçe
2012
Güzel SanatlarAnadolu ÜniversitesiSeramik Ana Sanat Dalı
PROF. S. SİBEL SEVİM
- Anadolu Selçukluları'nın anıtsal mimarisi üzerine kozmoloji temelli bir anlam araştırması
Başlık çevirisi yok
ALİ UZAY PEKER
- Soyutlama açısından postmodern edebiyat ile 'Meddah', 'Karagöz' ve 'Ortaoyunu'nun değerlendirilmesi
Evaluation of postmodern theatre and Meddah', 'Karagöz' and 'Ortaoyunu' in terms of abstraction
GÜLDEN GÖZLEM KÜÇÜK ARAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Batı Dilleri ve EdebiyatıSüleyman Demirel ÜniversitesiTiyatro Ana Sanat Dalı
PROF.DR. KUBİLAY AKTULUM