Demanslı bireye bakım veren aile üyelerinin bakım sürecine yönelik tepkisini etkileyen etmenlerin belirlenmesi
Examination of the reactions to the care process of family members WHO care for people with demantia the factors affecting
- Tez No: 719425
- Danışmanlar: DOÇ. DR. BURCU AKPINAR SÖYLEMEZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Geriatri, Hemşirelik, Geriatrics, Nursing
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Hemşirelik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İç Hastalıkları Hemşireliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 126
Özet
Bu araştırmada, demanslı bireye bakım verenlerin bakım verme sürecine yönelik tepkileri ve etkileyen etmenler incelenmiştir. Tanımlayıcı, kesitsel ve kestirim tipi araştırma tasarımına uygun olarak gerçekleştirilmiştir. Örneklemini, bir üniversite hastanesinin nöroloji ve geriatri polikliniğine gelen ve Alzheimer Derneği'ne kayıtlı 113 bakım veren oluşturmuştur. Veriler Sosyodemografik Özellikler Formu, Bakım Verenin Tepkisini Değerlendirme Ölçeği (BTDÖ), Charlson Komorbite İndeksi (CKİ), Mini Mental Test (MMT), Nöropsikiyatik Envanter (NPI), Günlük Yaşam Aktiviteleri Ölçeği (GYA) ve Enstrümental Günlük Yaşam Aktiviteleri (EGYA) kullanılarak toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde sayı, yüzde, ortalama, t testi, pearson korelasyon analizi, basit ve çoklu doğrusal regresyon analizi kullanılmıştır. Bakım verenlerin yaş ortalaması 54,95 ± 11,242 ve %77,9'u kadındır. Demanslı bireylerin %64,6'sı Alzheimer tip demans ve %46,9'u orta evrededir. BTDÖ alt boyut puan ortalamaları Ekonomik Güçlükler 2,36 ± 0,856, Aile Desteğinin Olmaması 2,31 ± 0,886, Sağlık Üzerine Etkisi 2,75 ± 0,941, Planların Bozulması 3,33 ± 0,955 ve Benlik Saygısı 4,01 ± 0,595 olarak bulunmuştur. Çoklu doğrusal regresyon analizine göre modellerdeki 7 değişkenin (bakım verenlerin eğitim durumları, gelirleri, demans evresi, MMT, NPI, GYA ve EGYA) Ekonomik Güçlükler puanı üzerindeki varyansın %34'ünü istatistiksel açıdan anlamlı olarak açıkladığı (F=5,326; R2=,343; p=,000), 3 değişkenin (bakım verenlerin yaşı, bakıma yardımcı birinin olması, CKİ) Aile Desteğinin Olmaması puanı üzerindeki varyansın %11'ini istatistiksel açıdan anlamlı olarak açıkladığı (F=4,378; R2=,108; p=,006), 10 değişkenin (bakım verenlerin cinsiyeti, eğitimi, çalışma durumu, geliri, yakınlık derecesi; demans evresi, MMT, NPI, GYA ve EGYA) Sağlık Üzerine Etkisi puanı üzerindeki varyansın %35'ini istatistiksel açıdan anlamlı olarak açıkladığı (F=3,473; R2=,349; p=,000), 10 değişkenin (bakım verenlerin cinsiyeti, çalışma durumu, geliri, yakınlık derecesi, bakım verme süresi; demans evresi, MMT, NPI, GYA ve EGYA) Planların Bozulması puanı üzerindeki varyansın %44'ünü istatistiksel açıdan anlamlı olarak açıkladığı bulunmuştur (F=5,558; R2=,443; p=,000). Sonuç olarak demanslı bireye bakım veren aile üyelerinin bakım verme sürecinde yaşadıkları olumlu/olumsuz tepkiler ve etkileyen etmenler belirlenmiş olup bu doğrultuda uygun girişimlerin planlanması önerilmektedir.
Özet (Çeviri)
In this study, the reactions of caregivers of people with dementia towards the caregiving process and the factors affecting it were examined. It was carried out in accordance with descriptive, cross-sectional, and predictive research design. The sample consisted of 113 caregivers registered with the Alzheimer's Association who came to the neurology and geriatrics outpatient clinic of a university hospital. Data were collected using the Sociodemographic Characteristics Form, Caregiver Reaction Assessment Scale (CRA), Charlson Comorbidity Index (CCI), Mini-Mental State Examination (MMSE), Neuropsychiatric Inventory (NPI), Activities of Daily Living Scale (ADL) and Instrumental Activities of Daily Living (IADL). Number, percentage, mean, t-test, Pearson correlation analysis, simple and multiple linear regression analysis were used in the evaluation of the data. The mean age of caregivers was 54.95 ± 11,242 and 77.9% of them were female. 64.6% of people with dementia have Alzheimer's type dementia and 46.9% are in the middle stage. The mean scores of CRA sub-dimensions were found as Impact on Finances 2.36 ± 0.856, Lack of Family Support 2.31 ± 0.886, Impact on Health 2.75 ± 0.941, Impact on Schedule 3.33 ± 0.955, and Self-Esteem 4.01 ± 0.595. According to multiple linear regression analysis, 7 variables in the models (caregivers' education status, income, dementia stage, SMMT, NPI, ADL, and IADL) explained 34% of the variance on the Impact on Finances score as statistically significant (F=5.326; R2=.343). ; p=.000), where 3 variables (age of caregivers, having a care assistant, CCI) explained 11% of the variance on the Lack of Family Support score as statistically significant (F=4.378; R2=.108; p=.006), 10 variables (gender, education, employment status, income, degree of closeness of caregivers; dementia stage, MMSE, NPI, ADL and IADL) explained 35% of the variance on the Impact on Health score as statistically significant (F=3,473; R2=.349; p=.000), accounted for 44% of the variance on the Impact on Schedule score of 10 variables (gender of caregivers, employment status, income, degree of closeness, length of care; dementia stage, MMSE, NPI, ADL, and IADL) statistically significantly explained found (F=5.558; R2=.443; p=.000). As a result, the positive/negative reactions and the factors affecting the caregiving process of the family members who care for the people with dementia have been determined, and it is recommended to plan appropriate interventions in this direction.
Benzer Tezler
- Demanslı bireylere bakım veren aile üyelerinin olumlu bakım verme deneyimlerinin incelenmesi
Investigation of the positive caregiving experiences of family members caring for individuals with dementia
GİZEM NUR KURUDERVİŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
HemşirelikÇankırı Karatekin Üniversitesiİç Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SEHER GÖNEN ŞENTÜRK
- Demanslı bireylere bakım veren aile üyelerinin bakım yükü ve aleksitimi düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between caregiver burden and alexithymia levels of family members who care for individuals with dementia
SERAP SATILMIŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
HemşirelikÇankırı Karatekin ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SEHER GÖNEN ŞENTÜRK
- Kademeli olarak azalmış stres eşiği modeline göre yapılan girişimlerin demanslı birey ve ailesinin bakım sonuçlarına etkisinin incelenmesi
Effects of the progressively lowered stress threshold model on people with dementia and their caregivers outcomes
BURCU AKPINAR SÖYLEMEZ
Doktora
Türkçe
2013
GeriatriDokuz Eylül Üniversitesiİç Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZLEM KÜÇÜKGÜÇLÜ
- Demanslı bireylere bakım verenlerin uyku kalitesi ve etkileyen etmenlerin incelenmesi
Examination and determine the affects of sleep quality of caregivers of people with dementia
BURCU ELMAS
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
HemşirelikDokuz Eylül ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BURCU AKPINAR SÖYLEMEZ
- Alzheimer-demanslı yaşlıya bakım veren aile bireylerinin yaşam kalitesinin değerlendirilmesi
Evaluation of life quality of family members taking care of Alzheimer-dementia patients
ÖZLEM BOSTANCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
GeriatriAnkara ÜniversitesiSosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMİNE ÖZMETE