Türkiye'de büyükşehir belediye modelinde hizmet ve gelir paylaşımı analizi: Ordu ve Trabzon örneği
The analysis of service and revenue sharing in metropolitan municipality model of Turkey: The case of Ordu and Trabzon
- Tez No: 719938
- Danışmanlar: PROF. DR. TARKAN OKTAY
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Kamu Yönetimi, Siyasal Bilimler, Public Administration, Political Science
- Anahtar Kelimeler: Hizmet Paylaşımı, Gelir Paylaşımı, Büyükşehir Belediyesi, Metropoliten Yönetim, Yerel Yönetim, Service Sharing, Revenue Sharing, Metropolitan Municipality, District Municipality, Metropolitan Government, Local Government
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Medeniyet Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 428
Özet
Türkiye'nin yerel yönetim sisteminde önemli bir yere sahip olan büyükşehir belediyelerine yönelik son düzenlemenin üzerinden sekiz yıl geçmiştir. Belirli uygulama tecrübelerinin oluşmuş olacağı düşüncesinden hareketle, çalışmada Türkiye'de büyükşehir belediyeleri ile büyükşehir ilçe belediyeleri arasındaki hizmet ve gelir paylaşımının olumlu ve olumsuz yönlerinin çok yönlü analiz edilerek daha iyi bir paylaşım modeli için öneriler geliştirilmesi amaçlanmaktadır. Bu amaç doğrultusunda araştırma kapsamındaki hizmet alanları; katı atık yönetimi ve temizlik, zabıta, mezarlık ve defin, su ve kanalizasyon, imar ve planlama, ulaşım, otopark ve toptancı hal olarak belirlenmiştir. Araştırmanın çok yönlü analizini desteklemek amacıyla araştırma kapsamındaki büyükşehir belediyeleri ile büyükşehir ilçe belediyeleri arasındaki hizmet ve gelir paylaşımının ortaya çıkardığı uygulama sonuçları üst düzey yöneticiler ile gerçekleştirilen mülakat verileri üzerinden analiz edilmektedir. Araştırmanın örneklemini, Karadeniz Bölgesi'nde coğrafi yapı, iklim şartları, yol ağı, nüfus, yüzölçümü, kıyı ve iç kesimlerdeki yerleşim koşulları açısından benzer özelliklere sahip iki yeni büyükşehir belediyesi olan Ordu ve Trabzon Büyükşehir Belediyeleri ile belirli kriterlere göre seçilen toplam on büyükşehir ilçe belediyesi oluşturmaktadır. Araştırma verilerinin toplanmasında nitel araştırma yöntemi olan yarı yapılandırılmış mülâkat yöntemi kullanılmıştır. Mülakatlar sırasında üst düzey yöneticilere hizmet paylaşımı, gelir paylaşımı, çalışma kapsamındaki hizmet alanları özelinde, çeşitli konular ekseninde ve genel değerlendirmeye yönelik sorular yöneltilmiş, mülakatın seyrine göre farklı sorularla konu derinleştirilmiştir. Mülakat verileri betimsel analiz yöntemiyle analiz edilmiştir. Yapılan analizler sonucunda, Karadeniz Bölgesi'nin fiziki ve yerleşim özelliklerinin büyükşehir belediye modelinin uygulanmasını zorlaştırdığı, büyükşehir belediyesi ile büyükşehir ilçe belediyeleri arasındaki yerel hizmet paylaşımının iyileştirilmesi gereken konuları olduğu, büyükşehir belediyesi ile büyükşehir ilçe belediyeleri arasındaki yerel hizmet sunumunda koordinasyonun arttığı, büyükşehir belediyesinin yetkisindeki bazı hizmetleri ilçe belediyelerine devredebilme esnekliğini uygulamada etkin şekilde kullanabildiği, kırsal mahallelere sunulan hizmetlerin etkinlik düzeyinin bazı hizmet alanlarında büyük oranda artarken bazı hizmet alanlarında etkili olmadığı, genel olarak büyükşehir ilçe belediyelerinin genişleyen hizmet alanlarıyla orantılı gelir kaynağına sahip olmadığı ve gelir dağılım kriterlerinin yetersiz olduğu sonuçlarına ulaşılmıştır. Genel sonuçların yanı sıra çalışma kapsamındaki hizmet alanlarının sonuçları ayrı ayrı analiz edilmiştir. Buna göre her hizmet alanı özelinde revizyona ihtiyaç olan konular olduğu tespit edilerek bunlara yönelik öneriler geliştirilmiştir.
Özet (Çeviri)
Eight years have passed since the last regulation for metropolitan municipalities, which have an important place in Turkey's local government system. This study aims to suggest a better sharing model depending on the analysis of both positive and negative aspects of service and revenue sharing between metropolitan municipalities and metropolitan district municipalities as regards the implementations of current law. To this end, the designated service areas considered in this study are as follows; municipal solid waste management and cleaning, municipal police, cemetery and burial, water and sewerage, zoning and land use planning, transportation, parking, and wholesale market. To support the well-rounded analysis of the research, the implementation results of service and revenue sharing between metropolitan municipalities and metropolitan district municipalities are analyzed through data obtained through the interviews with senior managers. The sample of the research consists of two metropolitan municipalities, Ordu and Trabzon, and ten metropolitan district municipalities, five for each belong to these cities with similar characteristics in terms of geographical structure, climatic conditions, road network, population, area, coastal and inland settlement conditions specific to Black Sea Region. For data collection purposes, this study uses a semi-structured in-depth interview method. During the interviews, questions related to service sharing, revenue sharing, service areas, various topics and general evaluations were asked to senior managers. The data obtained from the interviews were analyzed through a descriptive approach. The findings suggest that the geographical and settlement conditions of the Black Sea Region create a hard time for the implementation of the current metropolitan municipality model. Moreover, the findings also suggest that there should be improvements in service sharing between metropolitan municipalities and metropolitan district municipalities. Besides these findings, results also show that there is increased coordination and flexibility in local service delivery between both types of municipalities. As regards the caveats of the current model, it is observed that the rural areas are suffering from the lack of efficient and effective service delivery. In general, although the service areas under the responsibility of metropolitan district municipalities are expanded with the current law, their income is not enough to cover the expenses due to unproportioned income and inappropriate income criteria. In addition to the general results, separate analyses specific to the service areas suggest that there are issues that need to be revised. Therefore, some suggestions are developed for them.
Benzer Tezler
- Financing an urban express railway line via real estate development: Hızray (Istanbul) case
Bir şehir içi ekspres raylı sistem hattının gayrimenkul geliştirme yoluyla finansmanı: Hızray (İstanbul) örneği
EMRULLAH AYDIN
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Ulaşımİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. PELİN ALPKÖKİN
- Büyükşehir yönetimi modelinde İzmir ilinin gönüllü itfaiye hizmetleri potansiyeli açısından değerlendirilmesi
Evaluation of İzmir province in terms of voluntary fire service potential in themetropolitan management model
ERKAN ÖZÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Kamu YönetimiDokuz Eylül ÜniversitesiAfet Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÖKHAN TENİKLER
- Sosyal hizmetin yerelleşmesi: Konya Büyükşehir Belediyesi örneğinde belediyelerin rol, kapasite ve imkânlarının değerlendirilmesi
The decentralization of social work: The evaluation of roles, capacities and potentials of municipalities depending on the example of the Konya Metropolitan
SAMİ KALAYCI
Doktora
Türkçe
2018
Kamu YönetimiYalova ÜniversitesiSosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BEDRETTİN KESGİN
- Yeni büyükşehir yönetim modelinde ilçe belediyelerinin hizmet sunumlarına ilişkin vatandaş memnuniyet düzeyini ölçmeye yönelik bir araştırma: Ankara örneği
A study to measure citizen satisfaction level concerning service delivery of district municipalities in the new metropolitan management model: The case of ankara
FİLİZ AYDIN
Doktora
Türkçe
2024
Kamu YönetimiHacettepe ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. UĞUR ÖMÜRGÖNÜLŞEN