Yenikapı M1–Kirazlı M1 hattı için istasyon ve hat bazlı yolcu talep tahmini ve raylı ulaşım sistemlerinde sefer sıklığı belirlemede kritik başarı faktörlerinin çok kriterli karar verme yöntemleri ile önceliklendirilmesi
Station and line-based passenger demand forecasting for Yenikapi M1-Kirazli M1 line and prioritization of critical success factors in headway determination in railway systems with multi-criteria decision-making methods
- Tez No: 720880
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ SEHER ARSLANKAYA
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Endüstri ve Endüstri Mühendisliği, Industrial and Industrial Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sakarya Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Endüstri Mühendisliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 165
Özet
Nüfusun ve motorlu araçların hızlı artışı günümüzde ulaşım sorununu da beraberinde getirmiştir. Bu sorun, yolcuların duraklarda bekleme sürelerini en aza indirmek ve yolcu memnuniyetini artırmak için yolcu talep tahmini çalışmalarının önemini arttırmıştır. Bu çalışmada, Yenikapı M1 – Kirazlı M1 metro hattı için literatürdeki diğer çalışmalardan farklı olarak hat bazında ve istasyon bazında olmak üzere iki aşamada talep tahmini yapılmaktadır. İstasyon bazındaki yolcu talep tahmini, yapay sinir ağı ve makine öğrenme (MÖ) algoritmaları tekniği ile yapılmakta ve hata değerleri (MAE, BIAS, MSE, MAPE ve RMSE) karşılaştırılmaktadır. Çalışmanın ikinci aşamasında ise, regresyon analizi ve basit ortalama gibi istatistiksel tekniklerle hat bazında yolcu talep tahmini yapılmakta; ortalama mutlak yüzde hata değerleri hesaplanmakta ve bu değerler karşılaştırılmaktadır. Çalışma sonucunda, istasyon bazında talep tahmini için en başarılı ve güvenilir sonuçların MÖ algoritmalarından biri olan karar ağacı ile elde edildiği görülürken; hat bazında en iyi talep tahmin sonuçları, basit ortalama yöntemi ile elde edilmektedir. İkinci bir çalışma olarak, raylı ulaşım sistemlerinde sefer sıklığı belirlemede kritik başarı faktörlerinin önceliklendirilmesi ele alınmaktadır. Bu çalışma yapılırken ana kriterler ve karar alternatiflerinin SWARA, TOPSİS ve AHP karar hiyerarşisi ortaya koyulmakta; AHP'nin diğer adımları için önce ikili karşılaştırmalar matrisleri oluşturulmaktadır. AHP ikili karşılaştırma matrisleri uzman mühendislere hazırlanan Excel tablolarıyla sunulmakta; uzmanların görüşüne dayanılarak SWARA, TOPSİS, AHP yaklaşımı sefer sıklığı optimizasyonundaki kritik başarı faktörleri modeline uygulanmaktadır. AHP ve TOPSİS modeli sonucunda, çalışma kuralları alternatifinin ağırlığı 0,197 ile birincil öncelikli kritik başarı faktörü olarak bulunmaktadır. Benzer şekilde, ana kriterler AHP ve SWARA yöntemi ile önceliklendirilmekte ve güvenilirlik kriterinin birinci öncelikli ana kriter olduğu görülmektedir.
Özet (Çeviri)
The rapid increase levels of the population and the number of motor vehicles brought about the transportation problem today. This problem has increased the importance of passenger demand forecasting studies in order to minimize passenger waiting times at stops and increase passenger satisfaction. In this study, unlike other studies in the literature, demand forecasting for Yenikapı M1 – Kirazlı M1 metro line is made in two stages, on a line basis and on a station basis. Station-based passenger demand forecasting is made using artificial neural network and machine learning (ML) algorithms and error values (MAE, BIAS, MSE, MAPE and RMSE) are compared. In the second stage of the study, passenger demand forecasting is made on a line basis with statistical techniques such as regression analysis and simple average; mean absolute percent error values are calculated and these values are compared. As a result of the study, it is seen that the most successful and reliable results for station-based demand forecasting are obtained with the decision tree, which is one of the ML algorithms; the best demand forecasting results on a line basis are obtained with the simple average method. As a second study, the prioritization of critical success factors in determining the headway for railway systems is discussed. While doing this study, the main criteria and decision hierarchy of decision alternatives SWARA, TOPSIS and AHP are revealed; for the other steps of AHP, firstly, pairwise comparison matrices are created. AHP pairwise comparison matrices are presented to expert engineers in Excel tables; based on the opinion of experts, the SWARA, TOPSIS, AHP approach is applied to the critical success factors model in headway optimization. As a result of AHP and TOPSIS model, the working rule alternative is found as the primary critical success factor with the weight of 0.197.Similarly, the main criteria are prioritized by the AHP and SWARA method, and it is seen that the reliability is the first priority main criterion. According to the findings obtained in this research, it was concluded that the lyophilization as powdered minimized the antioxidant activity loses rather than drying as whole or drying in oven.
Benzer Tezler
- Raylı sistem hatlarının nüfus artışına ve hatta yapılan değişikliklere bağlı olarak yolcu sayılarının değişiminin incelenmesi
Determination of the change of number of passenger by station related to the extension of rail systems
SELİM ÇEVİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Ulaşımİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MURAT ERGÜN
- İstanbul arıtma çamurlarının yönetimi ve uzaklaştırılması
Sludge management and disposal from treatment plants in İstanbul
AYSUN KESAL SALTER
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Çevre Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. LÜTFİ AKÇA
- Yenikapı Mevlevihanesi mezar taşlarına sanatsal eleştiri açısından bir bakış
An Approach to the gravestones of Yenikapı Mevlevihanesi from a point of criticism on art
SERAP SEKENDİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Güzel SanatlarGazi ÜniversitesiResim-İş Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİHAT BOYDAŞ
- Yenikapı açıklarında deniz deşarjlarının İstanbul çevresine etkilerinin incelenmesi
An Investigation of environment of İstanbul of the sea discharge about Yenikapı
NEDİM POLAT KAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
İnşaat MühendisliğiFırat Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MUALLA ÖZTÜRK
- Yenikapı batıklarının korunmasında polietilen glikol ön emdirmesi-vakumlu dondurarak kurutma yönteminin değerlendirilmesi
Assessment of pre-impregnation with polyethylene glycol and vacuum freeze drying method for the conservation of yeni̇kapi shipwrecks
NAMIK KILIÇ
Doktora
Türkçe
2017
Arkeolojiİstanbul ÜniversitesiTaşınabilir Kültür Varlıklarını Koruma ve Onarım Ana Bilim Dalı
PROF. DR. UFUK KOCABAŞ