Bağımlılık teorisi kapsamında Vietnam savaşı döneminde Türk Amerikan ilişkileri
Turkish-American in the Vietnam war period in the scope of dependency theory
- Tez No: 720947
- Danışmanlar: PROF. DR. ERDAL AÇIKSES
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Tarih, Uluslararası İlişkiler, History, International Relations
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Fırat Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 82
Özet
Uluslararası İlişkiler disiplinindeki en önemli akademik tartışmalardan birini toplumların geri kalmışlıkları meselesi oluşturmaktadır. Batı merkezli yaklaşıma göre toplumlar, modernleşme süreçlerindeki aksaklık yüzünden geri kalmışlardır. Ancak bu düşüncenin aksine bağımlılık kuramları, Doğu toplumların geri kalmışlığının sorumlusunun batılılar olduğunu savunmaktadır. Zira sömürgecilik üzerinden oluşan dünya pazarı, zamanla kapitalist nitelikli bir dünya sistemi halini almıştır. Bu da gelişmiş kapitalist merkezin çevreyi sömürmesi üzerinden şekillenen bir düzenin oluştuğu anlamına gelmektedir. Tez kapsamında ele alınan Vietnam örneğine bakıldığında da bağımlılık kuramcılarını doğrulayan bir durum göze çarpmaktadır. Çünkü uzun yıllar Fransız sömürgeciliğine maruz kalan Vietnam, bağımsız bir ülke olarak komünizm açısından model olabilecek potansiyeli taşıdığı dönemlerde de ABD'nin müdahalesine uğramıştır. Dolayısıyla Vietnam, geri kalmamış; geri bırakılmıştır. Vietnam Savaşı, ABD'nin küresel düzeyde yürüttüğü komünizmle mücadele argümanı üzerinden meşrulaştırılmaya çalışılmıştır. Çünkü Washington, komünist modellerin domino taşı etkisi yapmaması için mücadele edilmesi gerektiğini savunmuştur. Bu bağlamda Truman'dan itibaren Vietnam'la ilgilenen ABD'nin aslında yalnızca Vietnam'la dünya meseleleriyle daha fazla uğraştığı görülmüştür. Bu durum, Türk-Amerika ilişkilerinde de yakınlaşma yaşanmasına yol açmıştır. ğiTruman Doktrini çerçevesinde Sovyet tehdidinin bertaraf edilmesi için Türkiye'ye yardımlarda bulunan ABD'nin bu yardımları Ankara'da büyük memnuniyet yaratmıştır. Nitekim devam eden süreçte Türkiye, Marshall Yardımlarından da faydalanmış, ABD'yle çok sayıda ikili anlaşma yapmış, NATO'ya dahil olmuş, ABD'ye kendi topraklarında askeri üs kurma imkanı vermiş ve diğer pek çok boyutuyla Batı Dünyası'na entegre olmuştur. Eisenhower Doktrini'nin ardından Ortadoğu'daki çıkarlarıyla ABD'nin çıkarlarının örtüştüğünü düşünen Türkiye, pek çok meselede Amerikan çıkarlarıyla uyumlu hareket etmeye çalışmıştır. Tüm bu tablo iki ülke arasında ekonomik, siyasi, askeri ve kültürel düzeyde yakınlaşma yaşanmasını sağlamıştır. Fakat buna rağmen ikili ilişkilerde krizler de yaşanmıştır. Örneğin Küba Füze Krizi ve Johnson Mektubu, münasebetlerin samimiyetini derinden yaralamış ve Ankara'da büyük kırgınlık yaratmıştır. Zira bu süreç, Türkiye'nin güvenlik endişesiyle yöneldiği Batı Bloku içerisinde ABD'ye karşı simetrik olmayan bir bağımlılık ilişkisinin oluştuğunu fark etmesini sağlamıştır. Yani ABD'yle tesis edilen ekonomik, askeri, siyasi ve kültürel ilişkiler neticesinde Washington yönetimi, Türkiye'yi bir yarı çevre ülke statüsünde konumlandırmaya çalışmıştır. Bu tezde de literatür taramasından yararlanılarak Vietnam Savaşı döneminde Türk-Amerikan ilişkileri incelenmektedir.
Özet (Çeviri)
One of the most important academic debates in the International Relations discipline is the issue of the backwardness of societies. According to the western-centered approach, societies have lagged behind due to the flaws in their modernization processes. However, contrary to this opinion, addiction theories argue that the responsible of the backwardness of Eastern societies is westerners. Because the world market formed through colonialism has become a capitalist world system over time. This means that an order shaped by the exploitation of the environment by the developed capitalist center has been formed. Looking at the example of Vietnam in the scope of the thesis, a situation that confirms the addiction theorists stands out. Because Vietnam, which has been subjected to French colonialism for many years, has also been intervened by the USA when it has the potential to be a model for communism as an independent country. So Vietnam is not lagging behind; has been left behind. The Vietnam War was tried to be legitimized through the war against communism carried out by the USA at the global level. Because Washington argued that the communist models should be fought to avoid domino effect. In this context, it has been observed that the USA, which has been interested in Vietnam since Truman, has actually dealt with Vietnam more with world affairs. This situation has also led to a convergence in Turkish-American relations. Truman found in the help of the US aid to Turkey for the removal of the Soviet threat in the context of the doctrine has created great satisfaction in Ankara. Indeed, the ongoing process in Turkey, have benefited from the Marshall Aids, the United States many have concluded bilateral agreements, have been included in NATO, the United States has given the possibility of establishing military bases on its territory and many others have been integrated very size of the Western World. Eisenhower Doctrine in the Middle East after the interests of the United States who believe that overlapping interests, Turkey has tried to comply with American interests in many issues. This whole picture has led to an economic, political, military and cultural convergence between the two countries. However, there were also crises in bilateral relations. For example, the Cuban Missile Crisis and the Johnson Letter deeply injured the sincerity of the relations and created great resentment in Ankara. Because of this process, which led to Turkey's security concerns tend to recognize that Western Bloc in the United States against non-symmetrical formation of a dependency relationship. So the United States as economic facilities, military, political and cultural relations as a result of the Washington administration, Turkey has tried to position the status of a semi-peripheral countries. In this thesis, Turkish-American relations during the Vietnam War period are examined by using the literature review.
Benzer Tezler
- Monarşiden devrime İran-ABD ilişkilerinin bağımlılık kuramı perspektifinden analizi
Analysis of Iran-US relations from monarchy to revolution from the perspective of dependency theory
SULTAN ALABAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Uluslararası İlişkilerTrakya ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HULUSİ EKBER KAYA
- Karşılıklı bağımlılık ekseninde soğuk savaş sonrası Çin-Hindistan ilişkileri
Relations between China and India in the post-cold war era in terms of interdependence theory
NEZİR OĞUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Uluslararası İlişkilerÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜROL BABA
- Karşılıklı bağımlılık kuramı perspektifinden Ortadoğu'da barışın tesisi
Başlık çevirisi yok
UFUK ÇINGIRLAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Uluslararası İlişkilerHasan Kalyoncu ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MURAT ASLAN
- Irak'ın işgali sonrası Türkiye ile Iraklı Kürtler arasındaki ilişkinin ekonomi politiği (2003 - 2012)
The economy politic of the relationship between Turkey and Iraqi Kurds after the invasion of Iraq (2003-2012)
DİLER GÖKBAYRAK AĞAÇDAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Uluslararası İlişkilerAhi Evran ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERHAT ERKMEN
- Güvenlikleştirme teorisi kapsamında AB'nin güvenlik tehdit algısı
The EU's perception of securety threat, within the scope of secritization theory
SOMAYEH MOGHADAM
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Siyasal Bilimlerİstanbul Aydın ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET CEM OĞULTÜRK