Geri Dön

Siirt ili yer adları üzerine dil incelemesi

Language analysis on place names of Siirt

  1. Tez No: 721083
  2. Yazar: FERHAT OBUZ
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. HASAN KARACA
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Siirt, Yer Adı Bilimi, Adı Değiştirilen Yer Adları, Etimoloji, Siirt, Toponomy, Renamed Place Names, Etymology
  7. Yıl: 2022
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Gaziantep Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Yeni Türk Dili Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 253

Özet

Bu çalışmada, Güneydoğu Anadolu Bölgesinin Dicle Havzası bölümünde yer alan Siirt ve ilçelerindeki yerleşim yerlerinin adları dilsel özellikleri yönüyle incelendi. Anadolu'da kadim bir geçmişi bulunan ve birçok uygarlığa ev sahipliği yapan Siirt'te, 1960'lı yılların başında köy ve mahalle adları çeşitli nedenlerden dolayı değiştirildi. Çalışmada özellikle bilimsel temellere daha uygun olan eski yer adları ve bunun yanında yeni kurulan yerleşim yerlerinin adları yapı, köken ve anlam bakımından incelenip bu adların veriliş nedenlerinin belirlenmesi amaçlandı. Siirt'in merkez ilçesine bağlı belde, mahalle, köy, cadde, sokak ile diğer ilçelerinde bulunan mahalle ve köy adlarını kapsayan bu çalışmada, tarama ve derleme yöntemi kullanıldı. Toplamda 426 yer adı içinde 382 yer adı incelenip bu adlar içinde Türkçe, Arapça, Farsça, Kürtçe, Ermenice, Süryanice kökenli yer adlarına rastlandı. Bu yer adlarının verilmesinde tabiî ve fizikî koşulların yanında insanlara ve topluluklara dayanan adların etken olduğu görüldü. Çalışmanın“Giriş”bölümünde araştırmanın konusu, problemi, amacı, önemi, yöntemi, sayıltısı, sınırlılıklarının yanında tanımlar ve konu ile ilgili çalışmalara yer verildi.“I. Bölüm”de Siirt ve ilçelerinin tarihi, coğrafi konumu hakkında bilgi verilip adlarının anlamları ve kökenleri üzerinde duruldu. Ayrıca ilde yaşamış önemli aşiretler hakkında bilgilendirme yapıldı.“II. Bölüm”de yer adı bilimi, yer adlarının tasnifi ve yer adlarının değiştirilmesi hakkında kapsamlı bilgiler verildi.“III. Bölüm”de 382 yer adı, yapı bakımından basit, türemiş, birleşik şeklinde incelendi. Kökenine ve anlamına ulaşılamayan 44 yer adı listelenip gösterildi.“Sonuç ve Öneriler”bölümünde yapılan araştırma neticesinde ulaşılan veriler üzerinde durulup olası çalışmalar için önerilerde bulunuldu. Son olarak araştırmada yararlanılan eserlerin ve kaynak kişilerin listeleri verilerek çalışma tamamlandı.

Özet (Çeviri)

In this thesis, the names of the settlements in Siirt and its distr In this study, the names of the settlements in Siirt and its districts located in the Tigris Basin section of the Southeastern Anatolia Region In Siirt, which has an ancient history in Anatolia and has been home to many civilizations, the names of villages and neighborhoods were changed for various reasons at the beginning of the 1960s. In the current research, it is aimed to examine the old place names, which are more suitable for scientific foundations, as well as the names of newly established settlements in terms of structure, origin and meaning, and to determine the reasons for these names.In this study, which includes the names of towns, neighborhoods, villages, streets, streets and other districts of the central district of Siirt, scanning and compilation method was used. In total, 382 place names were examined out of 426 place names, and place names of Turkish, Arabic, Persian, Kurdish, Armenian and Syriac origin were found among these names. It has been observed that names based on people and communities, as well as natural and physical conditions, are effective for naming these places. In the“Introduction”part of the study, besides the subject, problem, purpose, importance, method, assumption and limitations of the research; definitions and studies on the subject are included. In Part I, information is given about the historical and geographical location of Siirt and its districts, and the meanings and origins of their names are emphasized. In addition, information was given about the important tribes that lived in the province. In the second part, comprehensive information is given about toponomy, classification and modification of place names. In the third Chapter, 382 place names were analyzed as simple, derived and combined in terms of structure, and 44 place names whose origins and meanings could not be reached were listed and shown. Conclusion and Suggestions" section focused on the data obtained as a result of the research and suggestions were made for possiblestudies. Finally, the thesis was completed by giving the lists of the works, source, and persons imposed upon for the research.

Benzer Tezler

  1. Adıyaman ili yer adları üzerine bir inceleme

    A study on Adiyaman province names

    HACER ÖNÜL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Türk Dili ve EdebiyatıSiirt Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. İSMAİL ULUTAŞ

  2. Bitlis ili yerleşim birimi adları (İl ilçe belde merkezi yerleşim birimleri)

    Bitlis province settlement unit names (Province district town center settlements)

    OKTAY TARHAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Türk Dili ve EdebiyatıSiirt Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ŞAHAP BULAK

  3. Siirt ili fıstık fidanlıklarında kök, kök boğazı çürüklüğü ve solgunluk hastalığına neden olan fungal patojenlerin belirlenmesi

    Determination of fungal pathogens causing root, crown rot and wilt diseases in pistachio nurseries in Siirt province

    ŞÜKRAN AYAZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    ZiraatSiirt Üniversitesi

    Bitki Koruma Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MEHMET HADİ AYDIN

  4. Afyon ili geleneksel kadın giysileri ile bu giysileri ellerinde bulunduran bireylerin bazı özellikleri üzerine bir araştırma

    Başlık çevirisi yok

    HABİBE KAHVECİOĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1994

    El SanatlarıGazi Üniversitesi

    El Sanatları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. YAHŞİ YAZICIOĞLU

  5. İzmir ili Orta Tunç Çağı mimarisi

    The Middle Bronze Age architecture of İzmir region

    İRFAN TUĞCU

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2012

    ArkeolojiAnkara Üniversitesi

    Arkeoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HAYAT ERKANAL