Geri Dön

Tek parti döneminde Kemalist milliyetçiliğin karşısında Türkçü Turancı milliyetçilik

Turkish-Turancı nationalism against Kemalist nationalism in the one-party period

PDF İndir

  1. Tez No: 721686
  2. Yazar: BENGÜCAN FINDIK
  3. Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET YETİŞ
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Siyasal Bilimler, Political Science
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2021
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ankara Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Siyaset Bilimi Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 287

Özet

Türkiye'nin Tek Parti Dönemine baktığımız zaman birbiriyle gerilim halinde bulunan iki tür milliyetçilikten bahsetmek mümkündür: Kemalist milliyetçilik ve Türkçü-Turancı milliyetçilik. Söz konusu iki milliyetçilik aynı tarihsel kaynaklardan beslenmekle birlikte, çeşitli sebeplerden dolayı birbirlerinden ayrılmaya başlamış; 1930'lu ve 1940'lı yıllar boyunca birbiriyle rekabet eden iki farklı düşünce sistemi halini almıştır. Söz konusu ayrışmanın temel sebebi imparatorluk motivasyonu ve ulus devlet idealleri arasındaki çelişkidir. Bu noktada Ziya Gökalp ve Yusuf Akçura, bu iki tür milliyetçiliğin ideologları olarak ön plana çıkmışlardır. Siyaset bilimi disiplininde milliyetçiliklerin sınıflandırılması amacıyla sıkça başvurulan bir yöntem, etnik ve sivil milliyetçilik dikotomisidir. Bu dikotomi çerçevesinde etnik ve sivil milliyetçilikler bir karşıtlık ilişkisi içerisinde incelenmektedir. Genel olarak söylemek gerekirse; sivil milliyetçiliklerde millete dahil oluş vatandaşlık bağıyla ilgiliyken etnik milliyetçilikte esas olan soy bağıdır. Sivil milliyetçilikte milliyetçiliğin sınırları ülkenin ulusal sınırlarıyla örtüşmekte ve yayılmacı bir amaç güdülmemektedir. Buna karşılık etnik milliyetçiliklerde sınır ötesi kandaşlarla birleşme gibi bir ideal söz konusudur. Sivil milliyetçiliklerde farklı toplulukların kendi iradeleriyle konuşulan ulusal dili benimsemeleri ve kendilerine sunulan kültürel kodları kabul etmeleri beklenir yahut Fransa ve ABD örneklerinde olduğu gibi asimilasyon politikaları devreye girerek dil ve kültürün homojenleşmesi sağlanır. Buna karşılık etnik milliyetçiliklerde ise hakim etnisiteden olmayanlar için eşit vatandaşlar olarak millete dahil oluş kapıları kapalıdır ve onlara sunulan seçenekler ya ikinci sınıf vatandaşlar olarak yaşamaları ya da ülkeyi terk etmeleridir. Etnik ve sivil milliyetçilik dikotomisi söz konusu olduğunda akıldan çıkartılmaması gereken çok önemli bir nokta ise bu türlerin ideal tipleri yansıttığı ve hiçbir milliyetçilik türünün pür olarak sivil ya da pür olarak etnik olarak nitelendiremeyeceğidir. Her milliyetçilik bünyesinde değişen oranlarda etnik ve sivil milliyetçilik öğelerini barındırmaktadır. Bir milliyetçiliğin etnik ya da sivil olarak değerlendirilebilmesi ancak hangisinin özelliklerini daha çok taşıdığıyla anlaşılabilmektedir. Kemalist milliyetçiliği ırkçı yahut etnik milliyetçilik örneği olarak yorumlayan çok geniş bir akademik literatür olmakla birlikte, etnik ve sivil milliyetçiliğin esasları ortaya konulduğu zaman Kemalist milliyetçiliğin sivil bir milliyetçilik türü olduğu anlaşılmaktadır. Kemalist rejimin milleti dil dolayımında kurgulaması, Türkçe'nin yaygınlaşmasıyla Türkleşmenin gerçekleşeceğine dair inancından kaynaklanmaktadır. Ayrıca millet inşa süreçlerinde ikinci sınıf vatandaşlar yaratma gibi bir amaç söz konusu değildir ve ırkçı rejimlerle özdeşleşmiş negatif öjeni politikaları bu dönem siyasetinde gözlemlenmemektedir. Bütün bunlara karşılık Türkiye'nin 1930'lu ve 1940'lı yıllarında Kemalist milliyetçiliğin karşısında konumlanmış olan Türkçü-Turancı milliyetçilik; sadece Türk etnisitesinden olanların eşit vatandaşlar olarak kabul edilebileceği, kan odaklı bir milliyetçilik söylemi geliştirmiştir. Bu söylemin diğer ayırt edici özellikleri ise yayılmacı ve saldırgan dış politika ile yabancı düşmanlığıdır. Sonuç olarak, etnik-sivil dikotomisi çerçevesinden bakıldığı zaman Kemalist milliyetçilik bir sivil milliyetçilik türü iken Türkçü-Turancı milliyetçilik bir etnik milliyetçilik örneğidir.

Özet (Çeviri)

When we look at Turkey's Single-Party Period, it is possible to talk about two types of nationalism that are in tension with each other: Kemalist nationalism and Turkist-Turanist nationalism. Although the two nationalisms in question were fed from the same historical sources, they began to separate from each other for various reasons; During the 1930s and 1940s, it became two different systems of thought competing with each other. The main reason for this separation is the contradiction between imperial motivation and nation-state ideals. At this point, Ziya Gökalp and Yusuf Akçura came to the fore as the ideologists of these two types of nationalism. A method frequently used for the classification of nationalisms in the discipline of political science is the dichotomy of ethnic and civic nationalism. Within the framework of this dichotomy, ethnic and civic nationalisms are examined in an oppositional relationship. Generally speaking; While inclusion in the nation is related to the bond of citizenship in civil nationalisms, the main thing in ethnic nationalism is lineage. In civil nationalism, the borders of nationalism coincide with the national borders of the country and an expansionist goal is not pursued. On the other hand, in ethnic nationalisms, there is an ideal such as cross-border union with brothers. In civil nationalisms, different communities are expected to adopt the spoken national language of their own free will and to accept the cultural codes presented to them. Or, as in the examples of France and the USA, assimilation policies come into play and homogenization of language and culture is ensured. In ethnic nationalisms, on the other hand, for non-dominant ethnicities, inclusion as equal citizens is out of the question, and the options available to them are either to live as second-class citizens or to leave the country. When it comes to the dichotomy of ethnic and civil nationalism, a very important point that should not be forgotten is that these types reflect ideal types and no type of nationalism can be described as purely civil or purely ethnic. Every nationalism contains ethnic and civic nationalism elements in varying proportions. The evaluation of a nationalism as ethnic or civic can only be understood by its characteristics. Although there is a very large academic literature interpreting Kemalist nationalism as an example of racist or ethnic nationalism, it is understood that Kemalist nationalism is a type of civil nationalism when the principles of ethnic and civil nationalism are revealed. The Kemalist regime's language-oriented construction of the nation stems from its belief that Turkification will occur with the spread of Turkish language. In addition, there is no goal of creating second-class citizens in the nation-building processes, and the negative eugenic policies associated with racist regimes are not observed in the politics of this period. On the other hand, Turkist-Turanist nationalism, which was positioned against Kemalist nationalism in Turkey's 1930s and 1940s, developed a blood-oriented nationalism discourse in which only those of Turkish ethnicity could be accepted as equal citizens. Other distinguishing features of this discourse are its expansionist and aggressive foreign policy and xenophobia. As a result, Kemalist nationalism is a type of civic nationalism, while Turkist-Turanist nationalism is an example of ethnic nationalism when viewed from the perspective of ethnic-civilian dichotomy.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    106997

    Anadoluculuk akımı

    Anatolian movement

    RIZA TÜRKCAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2001

    SosyolojiKırıkkale Üniversitesi

    Sosyoloji Ana Bilim Dalı

    Y.DOÇ.DR. HÜSEYİN TUĞCU

  2. Tez No

    231459

    1930-1939 arasında Türkiye'de adab-ı muaşeret, toplumsal değişme ve gündelik hayatın dönüşümü

    Rules of conduct, social change and transformation of the everyday life in Turkey between 1930-1939

    TÜLİN URAL

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2008

    SosyolojiMimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi

    Sosyoloji Bölümü

    DOÇ. DR. MERAL ÖZBEK

  3. Tez No

    393738

    Türk dış politikası'nda milliyetçilik ve müdahalecilik tartışmaları: Kuzey Irak ve Rojava örnekleri

    Nationalism and interventionism debates in Turkish foreign policy: Northern Iraq and Rojava examples

    MUSTAFA ŞENCANLAR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    Uluslararası İlişkilerSakarya Üniversitesi

    Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SİBEL AKGÜN

  4. Tez No

    601733

    Milliyetçi cephe hükümetleri döneminde Atatürk algısı (1975-1978)

    Perception of Atatürk in the period of nationalist front governments (1975-1978)

    TUBA DÜZGÜN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    TarihMarmara Üniversitesi

    Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. VAHDETTİN ENGİN

  5. Tez No

    380760

    Nurettin Topçu and the first decade of his Anatolianist journal: Hareket (1939-49)

    Nurettin Topçu ve Anadolucu dergisinin ilk on yılı: Hareket (1939-49)

    YASİN ÖZDEMİR

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2014

    Gazetecilikİstanbul Bilgi Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. BÜLENT BİLMEZ

Geri Dön