Komünizm döneminde Arnavutluk sineması
Albanian cinema in the communism era
- Tez No: 723061
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ YALÇIN LÜLECİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Radyo-Televizyon, Sahne ve Görüntü Sanatları, Radio and Television, Performing and Visual Arts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Radyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Radyo Televizyon Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 122
Özet
Diktatörlerin en fazla kullandıkları algı yaratma araçlarından biri olan sinema Sovyetler Birliği, Nazi Almanya'sı ve Faşist İtalya'da yakaladığı büyük başarılardan sonra çeşitli ülkelerin rejimlerinde de propaganda aracı olarak kullanılmıştır. Diğer Avrupa ülkelerine göre Arnavutluk'a daha geç gelen sinema Arnavut halkını da etkilemiştir. Önce İtalyan bir fotoğrafçı olan Marubi'nin İşkodra'da fotoğraf stüdyosu açmasıyla sinematografi ile tanışan halk, daha sonra Marubi'nin öğrencisi olan Kole İdromeno'nun kendi evinde başlattığı sinema geceleri ile yepyeni bir icada tanıklık etmiştir. Ancak Arnavut sinema tarihi açısından derin izler bırakan kişiler Manaki Kardeşlerdir. Onlar Arnavutluk için tarihi öneme sahip olan ve 1908 yılında Manastır şehrinde gerçekleşen“Arnavut Dili Kongresi'ni”kayda almışlardır. Sonrasında çeşitli yabancı film şirketleri Arnavutluk topraklarında birden fazla çekimler yaptılar. Kral Zogu zamanında İtalya'nın büyük etkisi olan Arnavutluk'ta İtalyan yapımcıların önderliğinde birkaç kısa film çekilmiş ve İtalya'nın 1939 yılında Arnavutluk'u tamamen işgal etmesiyle bazı İtalyan filmleri açık havada gösterilmiş ve bir İtalyan film şirketi kurulmuştur. Ancak Arnavutluk'ta asıl sinemanın başlangıcı komünizmin devletin başına geçmesiyle başlar. Sinemanın etkisini iyi bilen diktatör Enver Hoca, Sovyetler Birliği ile anlaşarak Arnavutluk'taki ilk film stüdyosu olan Kinostudio'yu kurar. Bugüne kadar gelebilmiş neredeyse bütün filmlerin yapımı devletin kontrolünde olan bu film stüdyosuna aittir. Önce Sovyet yönetmenler ve kurgucularından destek alan Kinostudio zamanla Arnavutların eline geçmiş ve herhangi bir yabancı ülkeden destek almadan faaliyetlerini sürdürmüştür. Filmlerde özellikle Enver Hoca'nın hayal ettiği“İdeal Arnavut Vatandaş”konusu işlenmiştir. Dinler aşağılanmış ve zaman zaman diğer bütün dünya ülkeleri düşman ilan edilmiştir. Kadınların toplumda daha fazla yer almalarını sağlamak için eski görüşler eleştirilmiş ve her meslekte kadınların çalışabileceklerini gösteren farklı sahneler filmlerde gösterilmiştir. Özellikle 10'dan fazla savaşçı çocuk filmi çekilerek yeni neslin vatana sahip çıkan kahraman bireyler olarak yetiştirilmesi amaçlanmıştır. Enver Hoca'nın onayını almadan hiçbir film gösterime girmezken sansür en yüksek düzeydeydi. Bağımsız filmlerin yasak olduğu ülkede zamanla yabancı filmlerin gösterimine de izin verilmemiştir. Göstergebilim kuramı çerçevesinde üç önemli Arnavut filmi analiz edilmiş olup bu filmler şu sebeplerden dolayı seçilmiştir: Skënderbeu - Lufëtari i madh i Shqipërise (İskender Bey - Arnavutluk'un Büyük Savaşçısı) filmi Sovyetler'in yönetmenliğinde çekilmiş olmasına rağmen ilk Arnavut filmi olarak sayılmaktadır. Shembja e İdhujve (İdollerin Yıkımı) filmi dinleri en ağır dille eleştirmektedir. Özellikle bu filmde papaz ve kilise aşağılanmaktadır. Kapedani (Komutan) filmi ise kadınların mesleklerde çalışmasını hor gören eski zihniyeti eleştirir ve onlarla alay eder. Kadınların hem şehirde hem köyde her işte yer almasını savunur.
Özet (Çeviri)
Cinema, which is one of the most used perception creation tools by dictators, started to be used by the regimes of various countries after its great success in the Soviet Union, Nazi Germany and Fascist Italy. The cinema, which entered Albania later than other European countries, has managed to impress every Albanian citizen. The people, who first became acquainted with the machines when Marubi, an Italian photographer, opened a photography studio in Shkodër, later witnessed a brand new invention with the cinema nights started in his own home by Kole İdromeno, a student of Marubi. However, it is the Yanaki brothers who left deep traces in Albanian cinema history. They recorded the“Congress of the Albanian Language”, which was of historical importance for Albania and took place in the city of Manastir in 1908. Afterwards, various foreign film companies shot more than once in Albanian territory. During the reign of King Zogu, a few short films were shot in Albania by the İtialian film procuders. With the Italian occupation of Albania in 1939, some Italian films were shown outdoors and an Italian film company was established. However, the beginning of the real cinema in Albania begins with the coming of communism to the state. The dictator Enver Hoxha, who knew the influence of cinema well, made an agreement with the Soviet Union and established Kinostudio, the first film studio in Albania. The production of almost all films that have survived due today belongs to this film studio, which was under the control of the state. Kinostudio, which first received support from Soviet directors and editors, eventually fell into the hands of Albanians, and after that, no support was received from any foreign country. In the films, the subject of“Ideal Albanian Citizen”, which Enver Hoxha dreamed of, was handled. Religions were humiliated and from time to time all other countries of the world were declared enemies. In order to make women more involved in society, old views were criticized and shown in movies with different scenes where women in every profession could work. In particular, more than 10 films of warrior children were shot, aiming to raise the new generation as heroic individuals who protect their homeland. Censorship was at its highest, while no film was released without the approval of Enver Hoxha. In the country where independent films were prohibited, many foreign films were not allowed to be shown over time. Three important Albanian films were analyzed within the framework of semiotic theory and these films were chosen for the following reasons: Skënderbeu - Lufëtari i madh i Shqipërise (Skanderbeg - the great warrior of Albania) is considered the first Albanian film even though it was directed by the Soviets. Shembja e Idhujve (The Destruction of Idols) criticizes religions in the strongest terms. Especially in this film, he insults the priest and the church. Kapedani, on the other hand, criticizes and mocks the old mentality that despises women working in professions. İt advocates for women to take part in every job both in the city and in the village.
Benzer Tezler
- Arnavutluk'taki resmi din politikalarının dini yapıya etkisi: 1944-1985
Formal religion policy in Albania and the its effects of religious life: 1944-1985
ANİS QAFA
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
DinUludağ ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. VEJDİ BİLGİN
- Komünizmden demokrasiye Arnavutluk'un değişim sürecinde siyasal kimlik (1976-2013)
The change of political identity in Albania from communism to democracy
ALKIDA LUSHAJ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Siyasal Bilimlerİstanbul ÜniversitesiAvrasya Araştırmaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MAHİR AYDIN
- Continuity and change in nationalist discourse in albania during national awakening communism and post-communism periods
Milli uyanış, komünizm ve komünizm sonrası Arnavutluk'ta milliyetçi söylemin sürekliği ve değişimi
ENİS SULSTAROVA
Yüksek Lisans
İngilizce
2002
Siyasal BilimlerOrta Doğu Teknik ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. PINAR AKÇALI
- Impact of liberal economy on the urban pattern of tirana: Pre and post transitional urban dynamics
Liberal ekonominin tiran kentsel dokusu üzerindeki etkileri: Tranzisyon önce ve sonrası kentsel dinamikler
ILİR NASE
Yüksek Lisans
İngilizce
2007
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiDisiplinlerarası Ana Bilim Dalı
PROF.DR. MEHMET OCAKÇI
- Arnavutluk'ta yayıncılık ve tarihsel gelişimi
Publishing and historical devepolment in Albania
HAFSA ALILI
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
GazetecilikSelçuk ÜniversitesiGazetecilik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ADEM DEMİRSOY