İfade özgürlüğü bağlamında halkı kin ve düşmanlığa tahrik ve halkın bir kesiminin alenen aşağılanması suçları
Public incitement to hatred or hostility and public degrading of a section of the public offenses in the context of freedom of expression
- Tez No: 723100
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZNUR SEVDİREN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Hukuk, Law
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Bilgi Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Programlar Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Hukuk Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 171
Özet
Çoğulcu ve hoşgörülü bir toplumun hem sebebi hem de sonucu olarak nitelenen ifade özgürlüğünün demokratik toplumlarda en geniş sınırları ile korunması tartışılmaz bir gerekliliktir. Ancak bu gereklilik, ifade özgürlüğünün mutlak bir hak şeklinde kabul edilerek huzur ve barış içinde yaşama hâlinin ortadan kaldırılmasına sebep olabilecek hareketlerin gerçekleştirilmesine imkân tanımayacaktır. Söylemlerin yadsınamayacak kuvveti, bunların yalnızca yöneltildiği kişi ve gruplar üzerinde etki yaratmalarını değil aynı zamanda zihin kontrolü yetisiyle kitleleri de harekete geçirerek toplumda bir kaos ve güvensizlik ortamı yaratabilme gücüne sahip olmalarını sağlar. Bu sebeple ifade özgürlüğü mutlak bir özgürlük değildir ve kamu düzeninin korunması amacıyla sınırlamaya tabidir. Gücü elinde bulunduranlarca ötekileştirilen ve böylelikle toplumdan dışlanan azınlık gruplarının, bu ötekileştirme hareketleri karşısında etkili ve yeterli bir hukuki güvenceye sahip olmaması hâlinde hoşgörünün hakim olduğu bir yaşam alanından da söz edilemeyecektir. Çoğulculuğun sağlanamadığı ortamlarda“farklı”görülen ötekinin toplum içinde ayrıştırılması, susturulması gerekecek ve bir müddet sonra varlıkları dahi bir tehdit olarak kabul edilecektir. Böylelikle dışlama ile başlayan bir süreç yalnızca belirli özellikleri sebebiyle hedef olarak seçilmiş bir gruba nefret suçlarının işlenmesi boyutuna varacak, huzur ve barış ortamı bozulmuş olacaktır.“Biz ve onlar”argümanı üzerinden kutuplaşan toplumdaki öteki gruplarının daimi bir korku ve güvensizlik hâli içinde bulunmasına sebebiyet veren bu ayrımcı motivasyonlu söylemler“nefret söylemi”şeklinde tanımlanarak ifade özgürlüğünün sınırlarını oluşturacak, belirli şartların varlığı hâlinde ceza hukuku aracılığıyla bu özgürlüğe müdahaleyi meşru hâle getirecektir. Ancak nefret söyleminin yarattığı sorunlarla mücadele süsü verilerek ifade özgürlüğüne keyfi müdahale teşkil eden uygulamaların önlenmesi için de bu meşru sınırlamanın çerçevesinin çizilmesi gerekecektir. Çalışmamız konusu olan Türk Ceza Kanununun“Kamu Barışına Karşı Suçlar”başlıklı 5. bölümünde düzenlenen 216. maddesi nefret söylemi yasağının bir görünümüdür. Birinci fıkrada yer alan halkı kin ve düşmanlığa tahrik ve ikinci fıkrada bulunan halkın bir kesiminin alenen aşağılanması suçları ele alınmış,“dini değerlerin alenen aşağılanması”suçu olan üçüncü fıkra kapsamlı tartışmalar barındırması sebebiyle, tezimizi genişletmemek adına, değerlendirme alanının dışında bırakılmıştır. Çalışmamız üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümünde öncelikle suçların mülga Türk Ceza Kanunundaki ilk hâllerine yer verilmiş ve bu kanunun uygulandığı süreçte yapılan değişikliklere değinilmiş, daha sonrasında 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu içerisindeki mevcut hâlleri ele alınmıştır. Bu bölümde ayrıca korunan hukuksal değerler de irdelenmiş; zamana, kişilere ve duruma göre değişen bu değerler üzerinde oluşması beklenen tehlikenin tespiti ve tipik hareketlerin elverişlilik incelemelerinin ifade özgürlüğünün korunması konusunda yarattığı problemlere değinilmiştir. Son olarak ise, bu çalışmanın konusu iki suç ile ifade özgürlüğünün meşru bir sınırı olan nefret söylemi yasakları arasındaki bağlantıya değinilmiştir. İkinci bölümde ise söz konusu suçlar unsurlar yönüyle ele alınarak; madde düzenlemesinde tahdidi sayımla belirtilen kategorik grupların yetersizliğine değinilmiş, tipik hareketlerin tehlike suçları başlığı altında incelemesi yapılmış ve böylece ifade özgürlüğü ile çatışan haklar arasında bir dengenin kurulup kurulamadığı değerlendirilmiştir. Bu değerlendirmede Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin ifade özgürlüğünü korumaya yönelik kriterleri ve nefret söylemine yaklaşımı da çeşitli kararlar ile örneklendirilerek Yargıtay kararları kapsamında Türkiye'deki mevcut uygulama incelenmiştir. Üçüncü bölümde ise suçlara yönelik kusurluluk, özel görünüş şekilleri, yaptırım ve muhakeme süreçlerine yer verilmiştir.
Özet (Çeviri)
The offenses“Public Incitement To Hatred Or Hostility”and“Public Degrading Of A Section Of The Public”of Article 216 of the Penal Code No. 5237 were examined in this thesis. The crimes regulated in the 5th part titled“Crimes Against Public Peace”were also discussed in connection with the freedom of expression examination. This study consists two parts. First is about the reflections of the offenses in the abolished Penal Code of Turkey, No. 765 and the protected legal values were examined. Due to the changing content of the protected legal values according to time, people and situation; the problems caused by the conveinence examinations on these values on the protection of freedom of expression were mentioned. Also the connection between the hate speech prohibitions that the legitimate limits of the freedom of expression and these offenses was explained. In the second part, offenses are discussed in detail in terms of their elements by also mentioning the deficiencies in the determination of vulnerable groups. The decisions of the European Court of Human Rights, which cannot be described as uniform on the criteria for the protection of freedom of expression and its approach to hate speech, were also examined and the application of these offenses within the scope of the Supreme Court and Constitutional Court decisions were discussed.
Benzer Tezler
- Nefret söylemi kapsamında Halkı Kin ve Düşmanlığa Tahrik Suçu
The Crime of Provoking The Public Hatred, hostility within the scope of hate speech
SERRA KARADENİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
HukukGalatasaray ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. VESİLE SONAY EVİK
- Sınırlar, manevralar, yatkınlıklar: Hukuk ve siyaset ilişkisi bağlamında Halkı Kin ve Düşmanlığa Tahrik Suçu
Borders, maneuvers, dispositions: The crime of provocation of hostility and grudge in society in context of relation between law and politics
KADİR ERYILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
HukukAnkara ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. EYLEM ÜMİT ATILGAN
- Radyo televizyon yoluyla yapılan ihlallere karşı kişiliğin korunması
Violation of personal rights throught radio and TV broadcasting and potection of personal rights
İLKNUR SERDAR
- Afganistan ve basın özgürlüğü: Demokratik bir Afganistan inşasında basın özgürlüğünün rolü
Afghanistan and press freedom: The role of press freedom in the construction of a democratic Afghanistan
SHAIDULLAH SHAHED
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
GazetecilikSüleyman Demirel ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SELİM KANAT