Harranlı Ali Bin el-Hasan el-Lahhâm'ın şiirlerinde hiciv sanatı
Satire in Ali Ibn al-Hassan al-Lahham Al-Harrani's poetry
- Tez No: 724187
- Danışmanlar: PROF. DR. SALİH TUR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Doğu Dilleri ve Edebiyatı, Eastern Linguistics and Literature
- Anahtar Kelimeler: Samani Devleti, Harran, Hiciv, Abbasi, el-Lahhâm, art, satire, analysis, criticism
- Yıl: 2021
- Dil: Arapça
- Üniversite: Harran Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 245
Özet
Bu araştırmada, Abbasî döneminin şairlerinden ve Harranlı olan Ali bin el-Hasan el-Lahhâm'ın şiirlerinde hiciv sanatı konu edilmiştir. Şairin şiirlerindeki hiciv sanatı şekil ve içerik bakımından incelenip çalışma giriş ve dört bölümden oluşmuştur. Giriş Bölümü'nde çalışmanın amacı, önemi, bu konuda yapılan çalışmalar, kullanılan metot gibi kavramlara açıklık getirilmiştir. Araştırmamızın Birinci Bölümü'nde şairin yaşadığı dönemin siyasî, sosyal, ekonomi ve ilmi açılardan incelenmiştir. Bu faktörlerin şairin şiirleri üzerindeki etkileri ve yansımaları hakkında bilgi sunulmuştur. Yine bu bölümün şair Ali bin El-Hasan el-Lahhâm'ın hayatı hakkında ayrıntılı bir şekilde incelenmiştir. Ayrıca bu bölümde seyahtları, çağdaş şairleriyle olan ilişkileri, Orta Asya'da kurulan Saman Devleti'nin kral ve vezirlerle olan münasebetleri, devlette almış olduğu görevleri, sürgün edilmesi ve çeşitli cezalara çarptırılması gibi hayatta karşılaşmış olduğu sorunlar hakkında bilgiler aktarılmıştır. İkici Bölüm'de Cahiliye'den şairin yaşadığı Abbasî dönemine kadara Araplarda hiciv sanatı hakkında bilgi verilmiş, bu süreç içerisinde hiciv sanatında yaşanan gelişmeler ile ilgili ayrıntılı bilgi sunulmuştur. Yine bu bölümde edebiyat ile psikoloji ilişkisi incelenmiş, şairin şiirlerinde hiciv türüne yönelmesinin altında yatan öfke, kıskançlık, asabiyet duygusu, karamsarlık, hırs gibi pek çok psikolojik faktör üzerinde durularak tahlil edilmeye çalışılmıştır. Üçüncü Bölüm'de şairin bireye, topluma, kabileye ve bölgeye yöneltilen hicviyeler gibi türle ele alınarak şiirleri tasnife tabi tutulmuştur. Bu hicviyelerinde taşıdığı anlam itibariyle kendi içinde kategorileştirilmiştir. Örneğin hicvedilen kişinin hangi özelliklerini ön plana çıkarıldığı; fiziksel mi yoksa kötü huyları mı veya her ikisini de mi barındırdığı gibi konular üzerinde durulmuştur. Hicviyelerinin kapalı, açık veya telmih şeklinde bir üslup kullandığı hususu belirtilmiştir. Yine şairin bu hicviyelerinin klasik hiciv türünün devamı mı yoksa tamamen şaire özgü içerik ve şekil bakımında yeni bir hiciv türü olduğu ifade edilmiştir. Daha sonra araştıranın bu bölümü Şair el-Lahhâm'ın hicviyelerinin içerik bakımından kişisel, sosyal, siyasî ve dinî gibi konulara ayrılarak incelenmiştir. Dördüncü Bölüm'de ise klasik dönem eleştirmenlerinin hiciv sanatı için ortaya koydukları ölçüler zikredilmiş el-Lahhâm'ın bu ölçülere ne derece bağlı kaldığı veya karşıladığı belirtilmiştir. Örneğin onun hicviyelerinde dürüstlük ve doğruluk ilkesine ne kadar uyup uyumadığı, icaz üslubunu ne derece gerçekleştiği, mana kullanımında ne kadar isabetli olduğu gibi konular işlenmiştir. Ayrıca şairin hicviyelerindeki kullanmış olduğu üslup üzerinde ayrıntılı bir şekilde durulmuştur. Haber, inşa üsluplarına bir arada yer vermesi, kolay sözcük ve ifadelerin kullanması, halk diline yönelmesi, Fars ve Türk gibi medeniyetlerinden yararlanması cinas, seci, tıbâk, mukabele, iktibas, tazmin gibi edebi sanatları kullanması gibi konular incelenerek şiirlerinden örneklere verilmiştir. Tezin Önemi: 1- Ali bin El-Hasan el-Lahhâm'a göre hicvi sanatını tanımlamak, türlerini, yönlerini ve boyutunu açıklanmıştır. 2- Hiciv duygusunun oluşumuna etki eden psikolojik ve sosyal etkenlerin önemini açıklanmıştır. Hiciv sanatı karşı tarafa sözlü bir saldırı olup, nefret, öfke, haset gibi psikolojik faktörlerin yanı sıra ekonomik ve siyasî hırs hicviyelerin temelinde önemli unsurlardır. Bu unsurların hicviyelerdeki etkiler neler olduğu ortaya çıkarmaktır. 3- Harranlı şairler ve edebiyatçılar tarafından gerçekleşen bilimsel faaliyetleri ve edebî çalışmaları ortaya koymaktır. Nitekim bu çalışmalar Harranlı alimlerin Arap İslam Medeniyetine olan katkılarını ortaya koymaktır.
Özet (Çeviri)
The study tackles“satire”, one of the important themes of Arabic literature in general and the Abbasid literature in particular. Satire is a significant subgenre and a recurrent theme in poetry. It is comprised of four chapters: Chapter one: As a poet is the product of a social and historical context, it is essential to study his political, social, scholastic and economic background to understand his poetry, and Ali bin Al-Hassan Al-Lahham Al-Harrani is no exception. A detailed study of the poet's life, parentage, birth date, relationships with politicians and fellow poets, travels, positions, struggles, and setbacks, such as exile and punishment, helps us to gain deep and sound understanding of his poetry, and provides a basis for the study of his stature, as a literary figure, and poetic style. Chapter two: It analyzes the relation between psychology and literature, the concept of motivation and its impact on the study of Al-Lahham's motivations for satire, such as envy, anger, hate, tribalism, greed, pessimism, ambition and sense of humor, and other social and political motivations, such as poverty, deprivation, injustice and tyranny. Chapter three: It discusses types of satire in Al-Lahham's poetry with regard to the person satirized, including self-satire, personal satire, communal satire, territorial satire and tribal satire. It also explains the types of satire based on the qualities and characteristics satirized, including physical, moral and combined satire. Then it explores the degrees of satire, allusive and direct satire, and the latter's forms, including realistic, traditional, insolent, obscene and derisive satire. The chapter is concluded with the types of satire in Al-Lahham's with regard to the theme, including social, political, personal and religious satire. Chapter four: It tackles artistic criteria for satire set by critics of ancient times, and how Al-Lahham fulfilled those criteria, which include truthfulness, honesty, brevity, diversity, direct meanings, novelty of style and focus on moral characteristics. It also explores the main features of Al-Lahham's poetic style, including coordination between discourse and composition, the use of simple vocabulary and phrases, and the use of rhetorical and sound devices, such as paronomasia, assonance, antithesis, chiasmus and allusion. It also briefly discusses figures of speech used by Al-Lahham, such as metaphor, metonymy and simile. The importance of the study: 1. Explain satire in Al-Lahham's poetry, and discuss its types, forms and degrees; 2. Explain the role which social and inner motivations play in creating the motivation for satire, as a verbal attack motivated by personal feelings, such as hate, anger and envy, and external factors, such as hard economic and political circumstances, which make satire the only artistic expression of repressed feelings; and 3. Identify scholastic efforts and literary contributions of men of letters and poets from Harran in order to define the role the city has played in Arab and Muslim civilization.
Benzer Tezler
- Abbâsîler Döneminde Sâbiîler
The Sabians in Abbâsîd Periods
AYŞEGÜL ÇOKGEZEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Dinİstanbul Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURETTİN GEMİCİ
PROF. DR. ALİ BAKKAL
- İslam kaynaklarındaki sâbiîlik'le ilgili bilgilerin dinler tarihi araştırmaları ışığında değerlendirilmesi
The evaluation of the knowledge about mandaeism in Islamic sources in the light of studies on the history of religions
BEDRİYE MEHTAP TOSYALI
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinAnkara ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ İSRA GÜNGÖR
- Harranlı Ravilerin hadis ilmindeki yeri
Başlık çevirisi yok
NECMETTİN ARPAĞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
DinSelçuk ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BİLAL SAKLAN
- Sâbit B. Sinân'ın Tehzîbü'l-Ahlâk eseri ve ahlâk felsefesi
The work of Thabit İbn Sinan titled Tahdhib al-Akhlaq and moral philosophy
FEYZA İPEKYÜZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Felsefeİstanbul ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAKİM ARICI
- Sivas ili Hayranlı Haliminhanı üst Miyosen Hipparion örneklerinin analizi
Analysis of the upper Miocene Hipparion samples of Hayranlı Haliminhanı in Sivas
EMİNE SÜHENDAN KARAUZ ŞAHİN