Geri Dön

Kemal Paşazade'nin felsefi ve kelami görüşleri

Philosophical and kelamic ideas of Kemal Pashazade

PDF İndir

  1. Tez No: 72419
  2. Yazar: ŞAMİL ÖÇAL
  3. Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET BAYRAKTAR
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Din, Religion
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 1998
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ankara Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Kelam Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 357

Özet

Türk İslam düşüncesi tarihinde Kemal Paşazade (İbn-i Kemal) önemli şahsiyetlerden birisidir. Bu tezde, onun felsefî ve kelâmî görüşleri el yazması halinde bulunan eserleri esas alınarak tespit edilmeye çalışılmıştır. Çalışmamız, İbn-i Kemal'in eserlerinin kritiğini ve yazmış olduğu 230 civarındaki eserin listesini de ihtiva etmektedir. Bir Osmanlı düşünürü olarak Kemal Paşazade, felsefe ve kelam konusunda bir çok eser kaleme almıştır. Eserlerinde ele aldığı konular genellikle bu iki bilim dalının en önemli sorunları arasında yeralır. Bu durumda onun eserlerine ve konuları işleyiş biçimine bakarak Osmanlı entellektüelleri arasında felsefî düşüncenin durumu hakkında bir fikir edinmek mümkün olabilir. İslam düşüncesi tarihinde filozoflarla kelamcılar arasındaki tartışmalar zaman zaman çok sertleşmiş, Gazzâlî'de görüldüğü gibi, bazen filozofların müslümanlığmı bile tartışılır hale getirmiştir. Kemal Paşazade, eleştirilerini saklı tutmakla birlikte, nispeten daha ılımlı bir tavır takınarak filozofların düşüncelerine İslam inancının sınırları içinde kalmalarına imkan tanıyan yorumlar getirmiştir. Ona göre kelamcılar, alemin ezelî olduğuna inandıkları için filozofları din dışı Han etmektedirler. Oysa keiamcılarm kabul ettiği“ezelî sıfatlar”inancı, neticede aynı anlam gelmektedir. İbn-i Kemal, felsefî düşünüş biçimiyle teolojik düşünüş biçiminin birleştirildiği“Fahreddin er-Razî £kolü”nün sürdürücüsü olarak kabul edilebilir. O, kelamın en temel konularını ele alırken felsefî bir metod kullanmıştır. Bu tutum, bazen onun kendi meslektaşlarından farklı bir bakış açısı geliştirmesine yolaçmıştır. Halk için ya da siyasî ortamın zorlamasıyla kaleme aldığı eserler ve fetvalarında muhafazakar bir sünnî duruşu benimsemiş olmasına rağmen, enteilektüel zevklere hitabeden eserlerinde yer yer sünnî bakış açısının sınırlarım zorlayan yorumlar üretmiştir. Bu çalışma onun asıl dünya görüşünün, ikinci tür eserlerinden öğrenilebileceği iddiasını içerir. Açıktır ki bu, dinin tek tip bir yorumun insafına terkedilmesine karşı çıkan bir anlayıştır. Bu anlayış, toplumsal bir ifsada yolaçmadıkça, müslüman kalınarak felsefe yapılmasına imkan tanır. Tezimiz, giriş ve beş bölümden oluşmaktadır. Birinci bölüm, Kemal Paşazade' nin kısa biyografisi ve eserlerinin kritiği ile alakalıdır. Bu bölümde kendisine ait olduğu kesinleşen ve ona aitolduğu henüz kesinleşmeyen şüpheli eserlerin listesi verilmiştir. İkinci ve üçüncü bölümlerde felsefî ve kelâmı görüşleri tartışılmıştır. Dördüncü bölümde islam, tarihi... boyunca ortaya çıkan çeşitli heteredoks mezhep ve sûfî gruplarıyla ilgili İbn-i Kemal'in yaklaşımı ele alınmaktadır. Beşinci ve son bölüm, İbn-i Kemal'in, insan, akıl, ruh, kalp gibi kavramlar hakkındaki değerlendirmelerine yer vermektedir. Sonuç bölümü çalışmada ulaşılan nihâî bulguları içermektedir.

Özet (Çeviri)

Kemal Pashazade (İbn-i Kemal) has been one of the most important figures in the History of Turkish-Islamic Thought. This thesis aimed to determine his philosophical and kalamic ideas by examining his hand-written manuscripts. It consisted of a comprehensive look at his books whose number is around 230 and made a critical evaluation of them. As an Ottoman thinker, Kemal Pashazade wrote many books concerning philosophy and kelam. The themes that he struggled to solve in his books were among the most important questions of the area. Thus, he can be taken as a typical thinker from whom we can obtain more information about the situation of the Ottoman intellectuals of the time. In the history of Islamic thought, the debates between philosophers and the men of Kalanı sometimes became so severe that, as can be in the case of Gazzali, the men of Kalam accused the others of that they have lost their Islamic faith. Kemal Pashazade, though concealed many of his criticisms, brought some new interpretations so that he tried the philosophers to be included within the Islamic circle. He argued that the men Kelam declared the philosophers as non-religious for they believed that the universe was eternal. As a matter of the fact that, the belief in the existence of the eternal attributes eventually meant just the same thing. Ifan-i Kemal is regarded as the successor of the school of Fahraddin al-Razi which combined philosophical system of thought with the theological öne. While evaluating the basic themes of Kalam, he employed a philosophical method. This attitude resulted in his development of new perspective alien to his colleagues. While he adopted a conservative Sunni position in his simple books for the public and his fa t was, some of his interpretations of the Scripture and the philosophical questions were peculiar to himself and much out-fashioned. This study demonstrated that his true world view can be learnt from his second kind of books. Obviously, this was an understanding against the desertafion of religion to a single interpretation. Such an understanding provides the ground for making philosophy to the extent that people should not go astray. Our thesis consisted of an introduction and five separatechapters. The first chapter was concerned with a short biography of Kemal Pashazade and a critique of his works. In this chapter, we gave the lists of the works which became certain that they were his works and those which has not become certain that they were his works, and thus, which were still suspicious. In the second and the third chapters, his philosophical and kalamic ideas were discussed. In the fourth chapter, his approach concerning the heretic sects and sufi groups emerged throughout the Islamic history were handled. The chapter fifth provided his evaluations as to the concepts of human being, reason, spirit, heart, and so on. The conclusion argued the findings.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    370540

    Kemalpaşazâde'nin Zihnî Varlık risâlesi: Tahkik ve değerlendirme

    The work called Kemalpashazâde's 'Addi̇ng The Essence of The Exi̇stence'Pamphlet to edi̇ti̇on and evaluati̇on

    MEHMET AKTAŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    DinMarmara Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. İLYAS ÇELEBİ

  2. Tez No

    713421

    İbn-i Kemâl'in Beyânü'l-vücûd Risâlesi'ne Midhat Bahârî tarafından yapılan Leâlî-i Meʽânî adlı tercümenin transkripti ve incelemesi

    Transcript and analysis of the translation of Ibn Kemâl's Beyânü'l-vucûd Treatise, titled Leâlî-i Meʽânî, by Midhat Bahârî

    SONER KOCAOĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    DinPamukkale Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSTAFA SALİM GÜVEN

  3. Tez No

    910613

    Kemalpaşazâde'nin Mâhiyet Teorisi

    Kemalpashazâda's Theory of Quiddity

    MAHMUT ŞIMŞAT

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    DinAnkara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi

    Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MURAT DEMİRKOL

  4. Tez No

    221469

    Mehmed Emin el-Üsküdârî ve Telhîsu Tehâfüti'l-Hukemâ adlı eseri

    Mehmed Emin al-Uskudarî and his Talhîsu Tahâfut al-Hukamâ

    KAMURAN GÖKDAĞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2008

    DinMarmara Üniversitesi

    İlahiyat Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. İLHAN KUTLUER

  5. Tez No

    568677

    İmkân risaleleri bağlamında Kemalpaşazâde'nin imkân anlayışı

    Kemālpas̲hazādah's concepti̇on of conti̇gency wi̇thi̇n the treati̇ses of conti̇gency

    AHMET FARUK YOLCU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    DinSakarya Üniversitesi

    Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ EMRAH KAYA

Geri Dön