12-15. yüzyıllarda Mardin: Kültürel ortam, eğitim yapıları ve Kasımiye Medresesi
In the 12-15th centuries Mardin: Culturel environment, educational buildings and Kasımiye Madrasa
- Tez No: 724338
- Danışmanlar: PROF. DR. NERMİN ŞAMAN DOĞAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sanat Tarihi, Tarih, Art History, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sanat Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 242
Özet
Mardin Kasımiye Medresesi, Mardin'in güney batısında Bab-ı Zeytun olarak bilinen bölgenin dışında oldukça eğimli bir arazi üzerinde yer alır. Yapı, Osmanlı Vakıf kayıtlarında Kasım Paşa Medresesi olarak geçmektedir. Kasım Paşa medresesi,“zaviye ve mescid”veya“medrese ve zaviye”olarak Osmanlı dönemi vakıf kayıtlarına geçmiştir. Tarihsel süreç içerisinde birçok medeniyete ev sahipliği yapmış, bir ucu Akdeniz de başlayıp diğer ucu Basra körfezine uzanan Bereketli Hilal'in tam tepe noktasını oluşturan Mardin, Güneydoğu Anadolu bölgesinin ve orta çağ'ın en önemli kentlerinden biridir. Hareketli kültür ortamının ürünü olan kent, tarih boyunca önemini korumuş ve birçok medeniyete ev sahipliği yapmış nadir kentlerden biridir. Mardin şehir dokusu ve fiziki yapısının bölgede hüküm süren Artuklular devrinde gelişip şekillendiği ve mimari bir gelenek olarak devam ettiği görülmektedir. Artuklular'dan sonra kentte ve bölgede hâkim olan Akkoyunlu ve Osmanlı Devletleri, Artukluların kent mimarisinin şekillenmesinde önemsediği geleneği sürdürmüşlerdir. Tez çalışmamızda; Kasımiye Medresesi'nin plan, mimari, malzeme/teknik ve süsleme özellikleri açısından irdeleyerek, Mardin ve komşu kültür çevresi ile olan etkileşiminin mimariye yansıması değerlendirilmeye çalışılmıştır. Günümüzde oldukça sağlam ulaşan yapımızın Artuklu Devri'nde inşa edilen medrese mimarisi ile benzer özellikler sergilemesi nedeniyle Artuklu Devri son dönemlerinde inşa edildiği ve Akkoyunlular tarafından tamamlandığı düşünülmektedir. Anahtar Sözcükler Ortaçağ, Mardin, Medrese, Akkoyunlu, Artuklu, Eğitim, Mimari
Özet (Çeviri)
Mardin Kasımiye Madrasa is located on a very sloping land outside the area known as Bab-ı Zeytun in the southwest of Mardin. The building is mentioned as Kasım Pasha Madrasa in Ottoman Foundation records. Kasım Pasha madrasah was recorded at Ottoman period foundation records as“zaviye and masjid”or“medrese and zaviye”. Mardin, which has hosted many civilizations in the historical process, is one of the most important cities of the Southeastern Anatolia region and the Middle Ages, forming the apex of the Fertile Crescent, which begins in the Mediterranean and extends to the Persian Gulf at the other end. The city, which is the product of a vibrant cultural environment, is one of the rare cities that has preserved its importance throughout history and hosted many civilizations. It is seen that the city texture and physical structure of Mardin developed and shaped during the Artuqids period, which ruled in the region, and continued as an architectural tradition. Akkoyunlu and Ottoman States, which dominated the city and the region after the Artuqids, continued the tradition that the Artuqids cared about in shaping the urban architecture. In our thesis; By examining Kasımiye Madrasa in terms of plan, architecture, material/technical and ornamental features, the reflection of its interaction with Mardin and its neighboring cultural environment on architecture has been tried to be evaluated. It is thought that our structure, which is very solid today, has similar characteristics with the madrasah architecture built in the Artuqid Period, and that it was built in the last period of the Artuqid Period and completed by the Akkoyunlus. Keywords Middle Ages, Mardin, Madrasah, Akkoyunlu, Artuquid, Education, Architecture.
Benzer Tezler
- Diyarbakır ve Mardin'deki İslam Dönemi dini mimarisinde geometrik süsleme
Geometric ornamentations of Diyarbakir and Mardin's religious architecture in Islamic Period
İZZET ZORLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Sanat TarihiDicle Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İRFAN YILDIZ
- Minhâc-ı Rumât (Okçuluğun Yolları) Mehmed Emin Vahîd Efendi (giriş-inceleme-metin-dizin)
Minhâc-ı Rumât (Ways of Archery) Mehmed Emin Vahîd Efendi (introduction-research-text-index)
SEFANUR AKYILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıSakarya ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İLHAN UÇAR
- Bursa İnebey Kütüphanesindeki Ortaçağ İslam ciltlerinin (13-14. yüzyıl) cilt sanatı açısından değerlendirilmesi
The assessment of the Middle Age İslamic bindings (XIII-XIV th century) in Bursa İnebey Library in terms of the art of binding
HÜSEYİN GÜRSEL BİLMİŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Sanat TarihiMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA BANU MAHİR
- The historical topography of a provincial Byzantine city in Thrace with special attention to the fortifications: Vize (Bizye)
Trakya'da bir Bizans kentinin surlar odaklı tarihsel topoğrafyası: Vize (Bizye)
AYÇA BEYGO
Doktora
İngilizce
2015
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEYNEP KUBAN TOKGÖZ