Diyarbakır ve Mardin'deki İslam Dönemi dini mimarisinde geometrik süsleme
Geometric ornamentations of Diyarbakir and Mardin's religious architecture in Islamic Period
- Tez No: 530518
- Danışmanlar: DOÇ. DR. İRFAN YILDIZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sanat Tarihi, Art History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dicle Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk İslam Sanatları Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 409
Özet
11. yüzyılda ortaya çıkan Türk hakimiyetiyle beraber yeni bir medeniyetin içerisine giren Diyarbakır ve Mardin'de, bu değişimle beraber fiziksel çevrede de farklılıklar görülmüştür. Bu farklılılar şehirlerin siyasi, ekonomik, dini ve sosyal özelliklerini etkileyecek önemli detaylara sahiptir. Süsleme bu detaylar içinde başta gelmektedir. Türk İslam sanatını temsil eden Diyarbakır mimari eserlerindeki süsleme anlayışı Akkoyunlu ve Osmanlı döneminde yoğunlaşarak değişik yapı tipleri üzerinde karşımıza çıkmaktadır. Cami, mimari eserler içinde odak noktası olduğundan en çok süslemeyi barındıran yapı konumundadır. Bölgenin geleneksel yapı malzemesi olarak en başta bazalt sayılabilir. Daha sonra kalker ve mermer gelmektedir. Taşa kıyasla daha az kullanılan çini ve ahşap iç mekanda tercih edilmiştir. Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesinde Artuklu Beyliği 12. ve 15. yüzyıllar arasında hüküm sürmüş ve özellikle Mardin'de pek çok eser bırakmıştır. Mardin'de Artuklular medreseleri ile ön plana çıkmaktadırlar. Bu ayrıntı, Artuklu hükümdarlarının ilim adamlarına daha çok değer verdiğini göstermektedir. Bölgenin geleneksel yapı malzemesi sarı kalker taşı, kolay şekil verilen, tarih boyunca süregelen bir taş olarak Mardin'in kimliğini oluşturur. Her iki bölgede de ortaya konan eserlerde geometrik süslemeler, İslam sanatının sonsuzluk anlayışı ile simetri ve uyum içinde taşa işlenmiştir.
Özet (Çeviri)
Diyarbakir and Mardin entered to different circle with Turkish domination in the 11th centuries, with the light of this effect, a physical environment appeared which is presented various perspective. This environment has important details that will show, cities' political, economic, religious and social connections. Decoration is one of the most significant one in these details. Decoration of Diyarbakir's architectural monuments which is represented Turkish-Islamic arts intensify in the period of Aqqoyunlu and Ottoman period and appear on different types of the buildings. Mosques have the most decorational items as being the focus of all architectural monuments. Basalt is the most common material used for traditional buildings of this area. Limestone and marble are also used. Tiles and woods are used rarely compared to stone and these are preferred inside of buildings. Artukids governed East and South East of Turkey during 12th – 15th centuries and they left many monuments especially in Mardin. It is possible to say that madrasahs are the focus of architectural monuments in Mardin. This detail shows that Artukid Monarchs consider religional researchers more important. Limestone (ocre jaune) which is traditional building material in the region is easy to shape and it represents Mardin's identity during the history of city. Decoration on the both cities' monuments is engraved to the stones in harmony with Islamic Arts' eternity belief.
Benzer Tezler
- Mardin merkez'de sivil mimari süslemelerinde tipolojik çözümleme
Başlık çevirisi yok
SENEM KAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
El SanatlarıMarmara ÜniversitesiGeleneksel Türk El Sanatları Ana Sanat Dalı
PROF. DR. EROL ETİ
- Ali Emîrî ve Mardin Mülûk-i Artûkiyye tarihi ve kitabeleri vesâir vesâik-i mühimme adlı eseri
Ali Emîrî who's from Diyarbakir ve Mardin Mülûk-i Artûkiyye tarihi ve kitabeleri vesâir Vesâik-i Mühimme adlı eseri name's book
MUHAMMED YUSUF YAŞAR
- Cizreli Şeyh Süleyman Kaya, hayatı ve tasavvufi görüşleri
Sheikh Suleyman Kaya of Cizre, his life and mystical thought
MUHAMMED ALİ KAPLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MAHMUD ESAD ERKAYA
- Diyarbakır ili sınırlarından toplanan yerel makarnalık buğday popülasyonlarının karakterizasyonu
Characterization of local pasta wheat populations collected from diyarbakir provinces
MUHAMMED ALİ ÖZATEŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
ZiraatMardin Artuklu ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ENVER KENDAL
- Diyarbakır ve Mardin'deki tarihi kamu yapıları
The gowernmental strate buildings in Diyarbakir end Mardin
ÖZDEN GÖKHAN BAYDAŞ
Doktora
Türkçe
2007
ArkeolojiYüzüncü Yıl ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. ABDÜSSELAM ULUÇAM