Geri Dön

Arapzade'nin (Kadı Beydâvî tefsirinden) Neml sûresi hâşiyesi

حاشية عرب زاده على سورة النّمل من تفسير البيضاوي تحقيق ودراسة

  1. Tez No: 724875
  2. Yazar: SARDAR KHUDHUR KHORSHEED ZEEBAREE
  3. Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDULLAH ÇELİK
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Din, Religion
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2022
  8. Dil: Arapça
  9. Üniversite: Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi
  10. Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 108

Özet

Bu tez Beydavî tefsirinin gün yüzüne çıkmamış Arapzâde haşiyesinin Neml suresini konu edinmektedir. Neml suresi Kur'an'da içerik olarak iman, sevap, ceza gibi temel dinî konulara vurgu yaptığından haşiyede ilgili bölümlerin tahkiki konu edinmiştir. Beydavî, tefsirini mananın inceliklerinin yakalanmasına imkân sağlayacak bir dille kaleme almıştır. Ayrıca nahiv, sarf ve belagat açısından değerli bilgilere haizdir. Bu nedenle terkip ve cümle yapıları ile ilgilenen bir anlam bilimi araştırması ve hazf, zikr, takdim, te'hir, ıtnâb, musâvât, îcâz gibi temel edebî konulara da değinmektedir. Arapzâde Neml sûresi Hâşiyesi, ana hatlarıyla Beydavî'nin Envâru'ttenzîl ve Esrâru't-te'vîl isimli eserinde ortaya koydukları temel bilgilerle örtüşmektedir. Arapzâde, Beydavî'nin metnini korumuş ancak onun tefsirine ilave olarak Kur'an'ın farklı kıraatlerine de yer vermiştir. Bu yönüyle onun Hâşiyesi, farklı teviller içeren bir çalışmadır. Buna ek olarak Hâşiye'de Arapzâde'nin Beydavî şerhi üzerine bazı ilaveleri ve kendisinin kurgulayıp cevabını bazen okuyucuya bıraktığı kimi zaman da kendi cevapladığı bazı itirazları da barındırmaktadır. ANAHTAR KELIMELER: Arapzade, Neml Suresi, Beyzâvî, Tahkîk

Özet (Çeviri)

ملخص الرسالة حاشية عرب زاده على سورة النّمل من تفسير البيضاوي تحقيق ودراسة موضوع هذه الرسالة، تحقيق ودراسة سورة النّمل إحدى السور المكيّة التي نزلت لتعميق معنى أصول الدّين والعقيدة والشّريعة والرّسالة والبعث، وترسيخه في قلب المؤمن، إذ بيّنت موجبات الثّواب والعقابِ على فعلٍ يمكن أن يقوم به الإنسان، وإن سرّاً. أمّا عن تفسيرها الذي جاء به البيضاويُّ، ودراسته للنّصّ القرآنيّ، فإنّه تفسيرٌ يعتمد النحو والسياق والدّلالةِ، فهو بحثٌ في القضايا النحويّة والصوّتيّة والصرّفيّة والمعنويّة؛ أي: إنّه بحثٌ تناوله البيضاويّ على مستويات اللغة، التي يمكن من خلالها الوقوف عند أدقّ تفاصيل المعنى، لذلك يمكن عدّه بحثاً يصبُّ في علم المعاني الذي يشتغل على التركيب وكيفيات البناءِ، وما يعتريه من حذفٍ وذكرٍ، وتقديمٍ وتأخيرٍ، وإطنابٍ ومساواةٍ، وإيجازٍ.. إلخ من قضايا علم المعاني، وأبعادها الدّلاليّة. وسورة النّمل في حاشية عرب زاده، لا تخرج ببنائها عمّا جاء به البيضاويّ في كتابه“أنوار التنزيل وأسرار التأويل”، فقد حافظ عرب زاده على نصّ البيضاويّ، لكنّه أضاف إلى تفسيره وقراءته قراءاتٍ أخرى تصبُّ في المضمارِ نفسِه، وتوسّع الأبعاد الدّلاليّة للنصّ القرآنيّ، فهو نصّ حمّالُ أوجهٍ. كان لمصنّف الحاشية إضافاتٌ وبعض الاعتراضات على البيضاويّ، تجلّى جلّها بطرحه لإشكلاتٍ أجاب عن بعضها وترك غيرها للمتلقي. الكلمات المفتاحية: عرب زاده، سورة النمل، البيضاوي، تحقيق ودراسة. .

Benzer Tezler

  1. حاشية عرب زادة على تفسير البيضاوي في سورتي الأحزاب وسبأ تحقيقاً ومنهجاً تفسيرياً

    Beyzâvi tefsiri üzerine yapılmış Arapzâde Haşiyesi'nin Ahzab ve Sebe Sureleri çerçevesinde tahkiki ve tefsir yöntemi / Investigation and analysis of the Arapzâde history basedon Beyzavi's commentary within the framework of the Ahzab and Sebe Suras

    OMER FAROOQ MUSHREF MUSHREF

    Yüksek Lisans

    Arapça

    Arapça

    2024

    DinKarabük Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. TUĞRUL TEZCAN

  2. سور،ة المؤمنين من حاشية عرب زاده (ت: 685ه) على تفسير البيضاوي دراسةً وتحقيقًا

    Mu'minûn Sûresi özelinde Arapzâde'nin Beydâvî tefsîri üzerine yazdığı Hâşiye'sinin tahkik ve analizi

    IMAD RAHEEM LATEEF LATEEF

    Yüksek Lisans

    Arapça

    Arapça

    2023

    DinÇankırı Karatekin Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDULHEKİM AĞIRBAŞ

  3. Edirneli Arapzâde Muhammed ilmî Efendi ve Mîzânü't-Tarîk adlı eserinde tasavvufî görüşleri

    Arapzade Muhammed İlmi efendi from Edirne and his sufistical views in his work titled Mizanu't-Tarik

    İLHAN KASIRGA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    DinAnkara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ÖMER YILMAZ

  4. شفاء الطالبين في شرح البردة للشيخ علي الكردي كان حيًّادراسة وتحقيقاً

    İmam Ali el-Kurdî'nin 'Şifâ'ut-talibin fî Şerhi'l-burde' isimli elyazmasının tahkik ve incelenmesi / 'Shifaa al-Talibeen' in explaining al-Burdah by Sheikh Ali al-Kurdi, who was alive study and investigation

    HADEEL SAYER FARHAN FARHAN

    Yüksek Lisans

    Arapça

    Arapça

    2023

    DinÇankırı Karatekin Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ KUTAIBA FARHAT

  5. Perge Ağalar Camisi'nin mimari koruma kapsamında incelenmesi

    Perge Agalar Mosque investigation on architectural protection

    HALİL İBRAHİM KARAGÖZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    MimarlıkSüleyman Demirel Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. MERYEM ELİF ÇELEBİ KARAKÖK