Din eğitiminde insan fenomenine teolojik antropolojik yaklaşım
Theological anthropological approach to human phenomena in religious education
- Tez No: 725600
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MUSTAFA NACİ KULA, PROF. DR. MUALLA SELÇUK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Eğitim ve Öğretim, Religion, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Din Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 382
Özet
İnsanın yeryüzündeki varoluşunun etkileri bugün anlam krizi, sosyal krizler, ekolojik kriz gibi çeşitli problemlerle birlikte anılmakta ve her bir kriz durumu insan hakkında yeniden düşünmeyi zorunlu kılmaktadır. Biyoçeşitlilikte azalma, artan çevre kirliliği, küresel ısınma, tatlı su kaynaklarının azalması, sel ve kuraklık gibi çeşitli sonuçları bulunan ekolojik kriz yalnızca insan varlığını değil gezegenin tüm yaşam formlarını etkilemesi sebebiyle alarmist bir tonla tartışmalara konu olmaktadır. 1960'larda başlayıp günümüze kadar devam eden bu tartışmalar etik ve felsefi birtakım teorilerin ortaya çıkışını hazırlamış ve ilgili teorilerin odağında ise, çevresel krizin temelinde antroposantrik dünya görüşünün bulunduğu iddiası yer almıştır. Antroposantrik dünya görüşlerinin dayanaklarından biri olarak dinlere işaret edilmiş olması göz önüne alınarak, din eğitiminin insan tasavvurunun ne olduğu ve yüzleştiği/yüzleşeceği sorunlar karşısında 21. yüzyıl insanına ne sunduğu sorusu araştırmaya değer görülmüştür. Bu noktada tezin amacı; din eğitiminde insan tasavvurunun anlaşılmasına katkıda bulunmak için Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi ders kitaplarında, insana dair açık ve örtük söylemlerin analiz edilmesi olarak belirlenmiştir. Eleştirel söylem analizinin yöntem olarak benimsendiği bu çalışma için 2018 yılında okutulmaya başlanan 4-12. sınıflara ait MEB yayınevi tarafından yayınlanmış 9 kitap analiz edilmiştir. Çalışma öncelikle ders kitaplarında dini anlatıya başvurularak insanın ayrıcalıklı bir varlık olduğuna dair kabul ve tahayyüllerin öne çıkarıldığını göstermiştir. Bunu yaparken insanın üstün özelliklerle yaratılışının merkeze alındığı, yaşamın insan ihtiyaçları ve deneyimleri etrafında şekillendiği bir anlam dünyasının resmedildiği, ahlakın ve hukukun kapsamı konusunda insanlar arası ilişkilerin vurgulandığı görülmüştür. İnsanolmayanlara yönelik söylemlerin insan ilgi ve ihtiyaçları çerçevesinde anlatıya dahil edilmesi araçsallaştırıcı bir tavır olarak değerlendirilmiştir. Antroposantrik dünya görüşüne konu edilen söylemlerle paralellik gösteren bu tespitler neticesinde ders kitaplarının yaşadığımız çağın en acil sorunu olarak görünen ekolojik krizle ilgili anlamlı bir çözüm üretecek düşünce, tutum ve davranış sunmaktan uzak olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
The effects of human existence on earth are mentioned together with various problems such as meaning crisis, social crisis, ecological crisis etc. and each crisis necessitates rethinking about human. The ecological crisis, which has various consequences such as decrease in biodiversity, increasing environmental pollution, global warming, decrease in freshwater resources, flood, and drought is the subject of discussions with an alarming tone because it affects not only human existence but also all life forms of the planet. These debates, which started in the 1960s and continued until today, have prepared the emergence of some ethical and philosophical theories, and the focus of the relevant theories has been the claim that the anthropocentric worldview is at the root of the environmental crisis. Considering the fact that religions are pointed out as one of the pillars of anthropocentric worldviews, the question of what religious education's image of human and what it offers to 21st century people in the face of the problems they face/will face has been deemed worthy of research. At this point, the aim of the thesis; In order to contribute to the understanding of image of human in religious education, it has been determined as the analysis of explicit and implicit discourses about human beings in Religious Culture and Moral Knowledge textbooks. For this study discourse analysis was adopted as a method and 9 textbooks, which are published by Ministry of Education, from grade 4th to 12th were analyzed. The study firstly showed that the acceptances and image of human being as a privileged being were emphasized by referring to the religious narrative in the textbooks. While doing this, it has been seen that the creation of human beings with superior characteristics is centered, a world of meaning in which life is shaped around human needs and experiences is depicted, and interpersonal relations are emphasized in the scope of morality and law. The inclusion of discourses about nonhumans in the narrative within the framework of human interests and needs has been evaluated as an instrumentalizing attitude. As a result of these findings, which are in parallel with the discourses on anthropocentric worldview, it has been concluded that the textbooks are far from presenting thoughts, attitudes and behaviors that will produce a meaningful solution to the ecological crisis, which seems to be the most urgent problem of our age.
Benzer Tezler
- Din eğitimi açısından Kur'an'ın dünya hayatına bakışı
View of Quran towards the life of this world with regards to religious education
KASIM KOCAMAN
Doktora
Türkçe
2012
DinMarmara ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BAYRAKTAR BAYRAKLI
- İlkokul çocuklarında Tanrı tasavvuru: Suriyeli ve Türk çocukların karşılaştırmalı analizi
The imagine of God inprimary school children: A comparative analysis of Syrian and Turkish children
BEKİR KAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinFırat ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZEYNEP SAĞIR
- Endüstride görülen iş tatminsizliği ve bunun yabancılaşma duygusu ile olan ilişkisi
Başlık çevirisi yok
NURSEL TELMAN
- Belçika'daki Türkçe ve Türk kültürü dersinin bağlam ve çokkültürlü eğitimin boyutlarına göre değerlendirilmesi
Context evaluation of Turkish language and Turkish culture course in belgium and its evaluation according to the dimensions of multicultural education
MERAL SOLMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. LEVENT DENİZ
- Din eğitiminde din ve vicdan özgürlüğü eğitimi
Religious and vicdan freedom education in religious education
FATMA AÇIKGÖZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
DinBayburt ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖMER DEMİR