Exploration of the relationship between psychological inflexibility and psychological symptoms from a complex network perspective
Psikolojik katılık ve psikolojik belirtiler arasındaki ilişkinin karmaşık ağ analizi yöntemiyle incelenmesi
- Tez No: 725692
- Danışmanlar: PROF. DR. EBRU ŞALCIOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: İngilizce
- Üniversite: İstanbul Arel Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 125
Özet
Psikolojik esnekliğin hexaflex modeli psikopatoloji, tedavi ve psikolojik sağlık ile ilgili süreç temelli bir transdiagnostik modeldir. Bu modele göre psikolojik esneklik ve katılık, belirli süreçlerin etkileşimleri yoluyla kendini gösterir. Bu kavramsallaştırma, esnekliğin, kendisini oluşturan unsurlar arasındaki etkileşimden ortaya çıkan dinamik ve karmaşık bir yapı olduğunu öne sürer. Ağ modellemesi bir yapının bileşenleri arasındaki ilişkiye odaklandığı için bu tür formatif yapıları araştırmak için uygundur. Bu bağlamda, bu tezin ilk bölümünde (Çalışma 1), 12 farklı psikolojik esneklik ve katılık sürecini aynı anda değerlendiren Çok Boyutlu Psikolojik Esneklik Envanteri'nin (MPFI; Rolffs ve diğerleri, 2016) Türkçe diline uyarlanması ve psikometrik özelliklerinin araştırılması amaçlanmıştır. Tezin ikinci bölümünde ise (Çalışma 2); (1) hexaflex modelinin bileşen unsurları arasındaki ve (2) transdiagnostik psikopatolojik semptomlar ve psikolojik katılık arasındaki karmaşık ilişkiler ağ modellemesi ile incelenmiştir. Çalışma 1'in örneklemi 603 kişiden (469 kadın, ortalama yaş= 39, SD = 12.3) oluşmaktadır. Katılımcılardan çevrimiçi ortamda Çok Boyutlu Psikolojik Esneklik Envanteri (MPFI), Kabul ve Eylem Formu-II (AAQ-II) ve Depresyon, Kaygı ve Stres Ölçeği'ni (DASS-21) doldurmaları istenmiştir. Bulgulara göre, MPFI'nin küresel Esneklik ve Katılık ölçeklerinin iç tutarlılık seviyeleri sırasıyla α = .96 ve α = .93 bulunmuştur. MPFI küresel Katılık ölçeği ile AAQ-II ve DASS-21 arasındaki Pearson r korelasyon katsayısı sırasıyla .73 ve .66 bulunmuştur. Sonuç olarak, bu çalışmanın bulguları MPFI'nin Türkçe versiyonunun psikolojik esnekliği ve katılığı değerlendirmede güvenilir ve geçerli bir araç olduğunu göstermiştir. Çalışma 2'nin örneklemi 777 kişiden (607 kadın, ortalama yaş= 36.5, SD = 15,6) oluşmaktadır. Katılımcılardan çevrimiçi ortamda MPFI ve DSM-5 Birinci Düzey Kesitsel Belirti Ölçeği—Erişkin (DSM-CC) formunu doldurmaları istenmiştir. Esneklik ve katılık süreçlerinden oluşturulan ağ modelinden elde edilen bulgulara göre, değerlere yönelik davranışlara geçememe, dürtüsellik veya kaçınma davranışları (“Eylemsizlik”) en yüksek düğüm gücü merkeziyetine sahiptir. Ayrıca“Bilişsel Kaynaşma”nın esneklik ve katılık arasında köprü oluşturduğu belirlenmiştir. Katılık süreçleri ve psikopatolojik belirtilerden oluşan ikinci ağ modelinden elde edilen bulgulara göre, katılık süreçleri arasında“Eylemsizlik”in en yüksek Beklenen Etkiye (EI) sahip olduğunu belirlenmiştir. Ayrıca“Bilişsel Kaynaşma”nın katılık ve psikopatolojik belirtiler arasında köprü oluşturduğu belirlenmiştir. Sonuçlara göre hexaflex modelinin bileşenlerinin eşit derecede etkili olmadığı ortaya çıkmıştır dolayısı ile bu yapının birçok yönüne odaklanmak yerine, klinisyenlerin doğrudan“Bilişsel Kaynaşma”ve“Eylemsizlik”i hedeflemekten fayda sağlayabileceği tartışılmıştır.
Özet (Çeviri)
The hexaflex model of psychological flexibility is a process-based transdiagnostic model of psychopathology, intervention and psychological health. According to this model psychological flexibility and inflexibility are manifest through the interactions of specific processes. This conceptualization suggests that flexibility is a dynamic and complex construct that emerges from the interplay between its constituent elements. Network modelling is suitable to explore these kind of formative constructs in mental disorders since it focuses on the relationship between components of a construct. In this regard, in the first part of this thesis (Study 1), it was aimed to adapt the Multidimensional Psychological Flexibility Inventory (MPFI; Rolffs et al., 2016), which simultaneously assesses all of the 12 processes of psychological flexibility and inflexibility, to the Turkish language and investigate its psychometric properties. The aim of the second part of this thesis (Study 2) was to apply network analysis techniques to explore the complex relationships (1) between the processes of the hexaflex model, and (2) between transdiagnostic psychopathological symptoms and psychological inflexibility. The sample of Study 1 consisted of 603 individuals (469 females, mean age= 39 years, SD = 12.3). Participants were asked to fill out Multidimensional Psychological Flexibility Inventory (MPFI), Acceptance and Action Questionnaire-II (AAQ-II) and Depression, Anxiety and Stress Scale (DASS-21) in online format. The results showed that internal consistency for the MPFI's global Flexibility scale was α = .96 and it was α = .93 for the global Inflexibility scale. Pearson's r correlation coefficient between MPFI global Inflexibility scale and AAQ-II was .73. The correlation between DASS-21 total score and the MPFI global Inflexibility scale was .66. Overall, the findings of this study showed that the Turkish version of the MPFI is a reliable and valid instrument to assess psychological flexibility and inflexibility. The sample of Study 2 consisted of 777 individuals (607 females, mean age= 36.5 years, SD = 15.6). Participants were asked to fill out Multidimensional Psychological Flexibility Inventory (MPFI) and DSM-5 Self-Rated Level 1 Cross-Cutting Symptom Measure—Adult (DSM-CC) in online format. Two regularized partial correlation networks were estimated. First one consisted of flexibility and inflexibility processes. According to the findings inaction, impulsivity or avoidant behaviors regarding valued goals (“Inaction”) had the highest strength centrality. Moreover cognitive“Fusion”was identified as a key bridge between flexibility and inflexibility. The second network consisted of inflexibility processes and psychopathological symptoms. The results demonstrated that among the inflexibility processes“Inaction”had the highest Expected Influence (EI). Furthermore, cognitive“Fusion”was identified as a bridge between inflexibility and psychopathological symptoms. Overall the findings of this study showed that the components of the hexaflex model are not equally influential and instead of focusing on the many facets of this construct, clinicians might benefit from directly targeting cognitive“Fusion”and“Inaction”.
Benzer Tezler
- Ergenlerde kimlik gelişimi ile algılanan anne-baba psikolojik kontrolü ve akran baskısı arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between identity development in adolescents with perceived parental psychological control and peer pressure
AHMET ESAT EFE
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimMaltepe ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ DEMET PEKŞEN SÜSLÜ
- Takım sporuyla uğraşan sporcuların kendine güven düzeylerinin mental dayanıklılık üzerine etkisinin incelenmesi
Exploration of the effect of self-confidence levels of team players on mental toughness
ÖZGÜR AKTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
SporHatay Mustafa Kemal ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MAHMUT GÜLLE
- Algılanan stres ve psikolojik belirtilerin bireyin beden duyumlarıyla ilişkisinin yordanmasına yönelik bir çalışma
Perceived stress and psychological symptoms the relationship of the individual with body sensations a study on prediction of
FATMA NUR ÇELİKBAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiDoğuş ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NAZMİYE ARDUÇ
- The relationship between rejection sensitivity and social anxiety: Mediator role of post-event processing and moderator role of difficulties in emotion regulation
Reddedilme duyarlılığı ve sosyal anksiyete ilişkisi: Olay sonrası işlemenin aracı rolü ve duygu düzenleme güçlüğünün düzenleyici rolü
GAMZE SEVİN
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
PsikolojiKoç ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZEYNEP CEREN ACARTÜRK
- Ruminative processes as a unifying function of dysregulated behaviors: An exploration of the emotional cascades
Ruminatif süreçlerin düzenlenemeyen davranışlar üzerindeki etkisi: Duygusal çağlayan modelinin testi
EZGİ TUNA
Yüksek Lisans
İngilizce
2012
PsikolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZLEM BOZO İRKİN