16. yüzyıl Osmanlı minyatür sanatında ağaç
Trees in 16th century Ottoman miniature art
- Tez No: 725845
- Danışmanlar: DOÇ. DR. HİLAL KAZAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: El Sanatları, Sanat Tarihi, Crafts, Art History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 508
Özet
Tabiatın en etkileyici unsurlarından olan ağaç, insan için ifade ettiği derin anlamların bir tezahürü olarak tarih boyunca sanat eserlerine yansımıştır. Mitolojideki yerinin yanı sıra ağacın dini inançlar içinde de önemli bir unsur olması, onu gerçek bir kutsallığa yaklaştırarak daha da değerli kılar. Osmanlı'nın XVI. yüzyıl minyatürlerindeki ağaç tasvirleri belgesel hüviyetleri, barındırdıkları sembolik anlamlar ve estetik değerleriyle tezimizin konusunu oluşturmuştur. Sultan II. Beyazıd (1447-1512)'dan Sultan III. Mehmet'e (1566-1603) kadar altı padişahın saltanat yıllarına tekabül eden XVI. asırda hem sarayın nakkaşhanesinde hem de imparatorluğun çeşitli eyaletlerinde edebiyattan tarihe, dini konulardan bilime kadar geniş bir yelpazede çok sayıda minyatürlü eser üretilmiştir. Tez kapsamında bu zengin hazine üzerinden ağaç tasvirleri tahlil edilmeye çalışılmıştır. Ağacın tarih boyunca sosyokültürel bağlarına, inanç ve sanattaki yansımalarına değinildikten sonra Osmanlı minyatüründe ağaç konusu, örnekler üzerinden çeşitli açılardan ele alınmıştır. Ana bölüm için çok sayıda yazma eser detaylıca incelenerek zengin bir ağaç envanterine ulaşılmıştır. Osmanlı minyatürünün ağaçları, birbirinden farklı üslupları, kompozisyondaki konumları, renkleri, türleri, sembolik dilleri ve ikonografileri ile ayrı bölümler halinde incelemeye tabi tutulmuş ve ağacın minyatür sanatındaki yeri, değeri, önemi irdelenmeye çalışılmıştır. Osmanlı minyatüründe ağaçlar, XVI. yüzyıl yazma eserleri üzerinden incelenirken tarih kaynakları, seyahatnameler ve çeşitli belgelerin yanı sıra ağaç türlerinin tespitinde botanik ilminden yararlanılmıştır. İncelemeler ışığında XVI. yüzyıl minyatüründe realist tavrın bu örneklere büyük ölçüde yansıdığı ve minyatürlere belgesel değer sağladığı görülmüştür. Tez kapsamında ağacın tasvirlerde sembolik kullanımı da araştırılmıştır. Özellikle dini ve edebi konulu eserlerde ağacın mitolojik kökeni ile tasvirdeki üst anlamları arasındaki bağlantılar sorgulanmış, minyatür sanatının sembolik diline dikkat çekilmiş ve tasvirin konusuyla ilintili olarak ağacın fonksiyonları irdelenmiştir.
Özet (Çeviri)
As one of the enchanting elements of the nature, tree has been reflected on arts throughout the history as a manifestation of its many profound meanings for humans. The fact that trees are important motives in religious beliefs, in addition to their significance in mythology, makes them valuable by taking one step closer to sacredness. The subject of our thesis is tree depictions in miniatures of 16th century Ottoman as a representation of past, along with their symbolic meanings and aesthetical values. In 16th century, covering the rule of six sultans from Bayezid II (1447-1512) to Mehmet III (1566-1603), many miniature artwork were created in both art studios of the Palace and other cities of the Empire, depicting various subjects from literature to history, religious texts to science. In our thesis, we analysed tree illustrations in the light of such elegant treasury. After than describing sociocultural bonds of tree throughout the history, reflections on religious and art, the tree theme in Ottoman miniature is analysed through various from different aspects. For the body part of the thesis, vast number of manuscripts were studied in detail and a rich inventory of were acquired. Trees of Ottoman miniature art were examined under different sections with their distinctive styles, locations in relevant compositions, colours used, their types, symbolic language and iconography, and the significance of tree illustrations in miniature art was discussed. In examining trees of Ottoman miniature through manuscripts of 16th century, botanic was a field of science employed and helped us determine tree types, along with historical sources, travels, various documents. In the light of such analysis, it was observed that the realist attitude of 16th century miniature art was reflected on these illustrations to a great extent, and added on value of their position as reflections from the past, like a documentary. Symbolic meanings of trees were also searched for this thesis. The connections between origins of trees in myths and superordinate references in relevant depictions are questioned, and functions of trees were discussed in relation.
Benzer Tezler
- 16.-17. yüzyıl tebriz halıları
Tabriz carpets from past to present
KÜBRA GÜL YAVUZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
El SanatlarıAtatürk ÜniversitesiGeleneksel Türk El Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞE ASLIHAN EROGLU
- Dünden bugüne rebab ve yeniden ele alınması
Başlık çevirisi yok
M. REFİK KAYA
Sanatta Yeterlik
Türkçe
1998
Müzikİstanbul Teknik ÜniversitesiTürk Sanat Müziği Ana Sanat Dalı
DOÇ. M. CAHİT ATASOY
- 16. yüzyıl Osmanlı Dönemi minyatür sanatı ve Kanuni Dönemi minyatür sanatçısı Matrakçı Nasuh
Başlık çevirisi yok
NİLGÜN ÇAĞLAYAN
- 16. yüzyıl Osmanlı saray dokumaları ve dokumacılık sanatında tasarımcının rolü
Başlık çevirisi yok
AZAR VAGHEFİ
- 16-17. yüzyıl İran resim sanatında Rıza Abbasi
Rıza Abbasi in 16 th -17th century of Iranian miniature
PARI MALEKZADEH BAROUGH