Geri Dön

16. yüzyıl Osmanlı minyatür sanatında ağaç

Trees in 16th century Ottoman miniature art

  1. Tez No: 725845
  2. Yazar: TUBA RUHENGİZ AZAKLI
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. HİLAL KAZAN
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: El Sanatları, Sanat Tarihi, Crafts, Art History
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2022
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 508

Özet

Tabiatın en etkileyici unsurlarından olan ağaç, insan için ifade ettiği derin anlamların bir tezahürü olarak tarih boyunca sanat eserlerine yansımıştır. Mitolojideki yerinin yanı sıra ağacın dini inançlar içinde de önemli bir unsur olması, onu gerçek bir kutsallığa yaklaştırarak daha da değerli kılar. Osmanlı'nın XVI. yüzyıl minyatürlerindeki ağaç tasvirleri belgesel hüviyetleri, barındırdıkları sembolik anlamlar ve estetik değerleriyle tezimizin konusunu oluşturmuştur. Sultan II. Beyazıd (1447-1512)'dan Sultan III. Mehmet'e (1566-1603) kadar altı padişahın saltanat yıllarına tekabül eden XVI. asırda hem sarayın nakkaşhanesinde hem de imparatorluğun çeşitli eyaletlerinde edebiyattan tarihe, dini konulardan bilime kadar geniş bir yelpazede çok sayıda minyatürlü eser üretilmiştir. Tez kapsamında bu zengin hazine üzerinden ağaç tasvirleri tahlil edilmeye çalışılmıştır. Ağacın tarih boyunca sosyokültürel bağlarına, inanç ve sanattaki yansımalarına değinildikten sonra Osmanlı minyatüründe ağaç konusu, örnekler üzerinden çeşitli açılardan ele alınmıştır. Ana bölüm için çok sayıda yazma eser detaylıca incelenerek zengin bir ağaç envanterine ulaşılmıştır. Osmanlı minyatürünün ağaçları, birbirinden farklı üslupları, kompozisyondaki konumları, renkleri, türleri, sembolik dilleri ve ikonografileri ile ayrı bölümler halinde incelemeye tabi tutulmuş ve ağacın minyatür sanatındaki yeri, değeri, önemi irdelenmeye çalışılmıştır. Osmanlı minyatüründe ağaçlar, XVI. yüzyıl yazma eserleri üzerinden incelenirken tarih kaynakları, seyahatnameler ve çeşitli belgelerin yanı sıra ağaç türlerinin tespitinde botanik ilminden yararlanılmıştır. İncelemeler ışığında XVI. yüzyıl minyatüründe realist tavrın bu örneklere büyük ölçüde yansıdığı ve minyatürlere belgesel değer sağladığı görülmüştür. Tez kapsamında ağacın tasvirlerde sembolik kullanımı da araştırılmıştır. Özellikle dini ve edebi konulu eserlerde ağacın mitolojik kökeni ile tasvirdeki üst anlamları arasındaki bağlantılar sorgulanmış, minyatür sanatının sembolik diline dikkat çekilmiş ve tasvirin konusuyla ilintili olarak ağacın fonksiyonları irdelenmiştir.

Özet (Çeviri)

As one of the enchanting elements of the nature, tree has been reflected on arts throughout the history as a manifestation of its many profound meanings for humans. The fact that trees are important motives in religious beliefs, in addition to their significance in mythology, makes them valuable by taking one step closer to sacredness. The subject of our thesis is tree depictions in miniatures of 16th century Ottoman as a representation of past, along with their symbolic meanings and aesthetical values. In 16th century, covering the rule of six sultans from Bayezid II (1447-1512) to Mehmet III (1566-1603), many miniature artwork were created in both art studios of the Palace and other cities of the Empire, depicting various subjects from literature to history, religious texts to science. In our thesis, we analysed tree illustrations in the light of such elegant treasury. After than describing sociocultural bonds of tree throughout the history, reflections on religious and art, the tree theme in Ottoman miniature is analysed through various from different aspects. For the body part of the thesis, vast number of manuscripts were studied in detail and a rich inventory of were acquired. Trees of Ottoman miniature art were examined under different sections with their distinctive styles, locations in relevant compositions, colours used, their types, symbolic language and iconography, and the significance of tree illustrations in miniature art was discussed. In examining trees of Ottoman miniature through manuscripts of 16th century, botanic was a field of science employed and helped us determine tree types, along with historical sources, travels, various documents. In the light of such analysis, it was observed that the realist attitude of 16th century miniature art was reflected on these illustrations to a great extent, and added on value of their position as reflections from the past, like a documentary. Symbolic meanings of trees were also searched for this thesis. The connections between origins of trees in myths and superordinate references in relevant depictions are questioned, and functions of trees were discussed in relation.

Benzer Tezler

  1. 16.-17. yüzyıl tebriz halıları

    Tabriz carpets from past to present

    KÜBRA GÜL YAVUZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    El SanatlarıAtatürk Üniversitesi

    Geleneksel Türk El Sanatları Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. AYŞE ASLIHAN EROGLU

  2. Dünden bugüne rebab ve yeniden ele alınması

    Başlık çevirisi yok

    M. REFİK KAYA

    Sanatta Yeterlik

    Türkçe

    Türkçe

    1998

    Müzikİstanbul Teknik Üniversitesi

    Türk Sanat Müziği Ana Sanat Dalı

    DOÇ. M. CAHİT ATASOY

  3. 16. yüzyıl Osmanlı Dönemi minyatür sanatı ve Kanuni Dönemi minyatür sanatçısı Matrakçı Nasuh

    Başlık çevirisi yok

    NİLGÜN ÇAĞLAYAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1995

    El SanatlarıAnadolu Üniversitesi

    YRD. DOÇ. DR. ŞERİFE ÖZÜDOĞRU

  4. 16-17. yüzyıl İran resim sanatında Rıza Abbasi

    Rıza Abbasi in 16 th -17th century of Iranian miniature

    PARI MALEKZADEH BAROUGH

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Sanat Tarihiİstanbul Üniversitesi

    Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SEVGİ PARLAK