16.-17. yüzyıl tebriz halıları
Tabriz carpets from past to present
- Tez No: 733361
- Danışmanlar: DOÇ. DR. AYŞE ASLIHAN EROGLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: El Sanatları, Crafts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Güzel Sanatlar Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Geleneksel Türk El Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 336
Özet
XVI-XVII. yüzyılda Safavi dönemi, Tebriz halı sanatında zirve dönem olarak kabul edilmiştir. Zengin kompozisyonları ve desenleri ile dikkat çeken Şah Abbas döneminde halı sanatı ileri seviyeye ulaşmış, insanların yaşamlarında ve ekonomisinde oldukça etkili olmuştur. Halıların büyük çoğunluğunu bitkisel formlar oluşturmuş bununla beraber kompozisyonlarda av sahneli, portre konulu, ağaçlı gibi birçok kompozisyonlarda yer almıştır. Halı sanatının yanısıra minyatür, tezhip, hat gibi kitap sanatlarında da ileri bir düzeye ulaşılmış, sanata ve sanatçılara verilen değerin sonucu olarak tasarımlar çok detaylı ve gösterişli hale dönüşmüştür. En çok İpek halıların yer aldığı Tebriz halıları adeta tablo niteliği taşımaktadır. Safavilerin sanat anlayışı zengin tasarımları ile diğer ülkeleride etkilemiştir. Osmanlı Padişahı Yavuz Sultan Selim İran seferi dönüşünde, 1514'te Tebriz'den beraberinde birçok sanatçı getirmiştir. Bazı sanatçılar kendi yarattıkları üslupları ile Osmanlı Saray nakkaşhanelerinde başnakkaşlık görevine kadar yükseltilmiştir. XVI. yüzyıl halılarında madalyonlu, köşe-göbek formu, saz yolu üslübu dönemin ortaya çıkmış en nadide tasarımlarını meydana getirmiştir. Kitap sanatlarından halıya geçtiği düşünülen madalyon formu Tebriz halılarında da uygulanmış, saray halılarında yeni ve zengin kompozisyonların ortaya çıkmasına yol açmıştır. Türk halılarında madalyon ikinci derecede bir motif olarak kullanılmış, esas şemada sonsuzluk prensibi hakim olmuştur. Halı sanatındaki zengin kompozisyonlar XVI. yüzyıldan başlayarak devam etmiş, XVIII. yüzyıla kadar sürekliliğini korumuştur. Anahtar Kelimer: Safavi, Halı, Tebriz, Motif, Osmanlı
Özet (Çeviri)
The Safavid Period in the 16th-17th centuries was accepted as the golden age in Tabriz Carpet Art. The art of carpet reached an advanced level during the reign of Shah Abbas, which attracted attention with its rich compositions and patterns, and it became much efficacious in people's lives and their economy. The majority of the carpets were formed by herbal forms, and in addition to this, many compositions such as hunting scenes, portraits, and trees were included in the compositions. In addition to carpet art, an advanced level has been reached in miniature, ornamentation, and also in book arts such as calligraphy, and designs have turned into very detailed and ostentatious as a result of the value given to art and artists. Tabriz carpets, which are mostly silk carpets, are almost like an artistic painting. The Safavids' understanding of art also influenced other countries with their rich and glamorous designs. The Ottoman sultan, Yavuz Sultan Selim, brought many artists from Tabriz with him in 1514 on his return from the Iran expedition. Some artists, thanks to creating their unique style, were promoted to head-nakkash1 in the Ottoman Palace's nakkash-house 2 . In the 16th century carpets, the medallion form, corner-hub form, and reed path style created the most precious designs of the period. The medallion form, which is thought to have passed from book arts to carpet art, was also applied to Tabriz carpets and provided the emergence of new and rich compositions in palace carpets. The medallion form was used as a secondary pattern in Turkish carpets and the principle of infinity prevailed in the basic schemes of the carpets. The rich and glamorous compositions in carpet art continued from the 16th century and managed to maintain their continuity until the 18th century. Keyword: Safavid, Carpet, Tebriz, Motif, Osmanlı
Benzer Tezler
- Halı ve resim: Bakü müzelerinde bulunan figürlü halılar
Carpet and picture: The figurative carpets of Baku museums
TÜLÜN DEĞİRMENCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2000
Sanat TarihiHacettepe ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. SERPİL BAĞCI
- 16-17 yy. Safavi ve Osmanlı Dönemi halıları üzerine bir inceleme
An analysis on the carpets of the 16th and the 17th century Safavid and Ottoman period
MARYAM MASOUDI PARSA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
El SanatlarıAtatürk ÜniversitesiGeleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı
DOÇ. DR. AYŞE ASLİHAN EROĞLU
- Münşeât-ı Abdülkerîm Çelebi
The Münşeât of Abdülkerîm Çelebi
MUHAMMED ÜLGEN
Doktora
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıFırat ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SEVİM BİRİCİ
- 16-17. yüzyıl İran resim sanatında Rıza Abbasi
Rıza Abbasi in 16 th -17th century of Iranian miniature
PARI MALEKZADEH BAROUGH