1918-1938 yılları arası Türk gümrük sistemi
Turkish customs system between 1918-1938
- Tez No: 727044
- Danışmanlar: DOÇ. DR. OSMAN KUBİLAY GÜL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonomi, Kamu Yönetimi, Tarih, Economics, Public Administration, History
- Anahtar Kelimeler: Gümrük, Ekonomi, Ticaret, Sanayi İnkılabı, Tarife, Cumhuriyet, Osmanlı Devleti, Meşrutiyet, Rüsumat, Maliye, Antlaşma, Borç, Düyûn-u Umumiye, Customs, Economy, Trade, Industrial Revolution, Tariff, Republic, Ottoman Empire, Constitutional Monarchy, Rusumat, Finance, Treaty, Debt, Düyûn-u Umumiye
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 103
Özet
İnsanoğlu tarih boyunca ilkel düzeyde de olsa alış veriş kavramını içeren ticaret ile uğraşmıştır. İlkel zamanlarda ticaret takas usulü ile olmuştur. İnsanlığın gelişmesi, siyasi sınırların çizilmesi ile ekonomik sınırlarda çizilmiştir. Siyasi sınırlar kadar ekonomik sınırlar da sorunlara ve savaşlara sebep olmuştur. Farklı siyasi sınırlar ya da devletler arasında gelişen ekonomik faaliyetler sebebiyle uygulanan çeşitli vergiler gümrük kavramının içerisinde yer almıştır. Devletler siyasi sınırlar içerisine giren ya da çıkan ticari faaliyetlerden gümrük vergisi denilen çeşitli vergiler almışlardır. Gümrükler dünya üzerinde sanayi inkılabından sonra hızlı değişimler yaşamıştır. Sanayi inkılabı tüm dünyada ticaret anlayışını sosyal siyasal yapıları etkilediği gibi gümrük uygulamalarını da etkilemiştir. Bu etkilenme toplumların siyasi, sosyal, kültürel, coğrafi vs. durumlarına bağlı olarak farklı sonuçlar ortaya çıkartmıştır. Sanayileşmede geciken toplumlarda bu gelişme her alanda olduğu gibi gümrüklerde de yıkıcı sonuçlar meydana getirmiştir. Bu gelişmelerden Osmanlı Devleti de olumsuz etkilenmiştir. Osmanlı'dan Cumhuriyet'e geçerken Osmanlı Devleti'nin yıkılış sebeplerinden biri olan ekonomik bozukluğun birçok sebebi olmakla birlikte bunlardan birisi de sanayileşme ve bunun getirdiği gümrüklerdeki yıkımdır. Zira sanayileşme hammadde ve pazar arayışına sebep olurken sanayileşmiş devletler siyasi sınırlarda uygulanan gümrük vergilerinden rahatsız olmuşlardır. Sanayileşmiş başka ülkelerle yaptıkları ticarette gerek alışlarında gerekse satışlarında gümrük vergilerini kaldırmak ya da cüzi rakamlara düşürmek istemişlerdir. Bu durum Osmanlı gibi sanayileşmede gecikmiş ülkeler için yıkıcı olmuştur. Cumhuriyet dönemine geçerken ortaya çıkan yıkıcı gümrük uygulamaları yeni Türk devletinin kurucuları Lozan'da kaldırmak için uğraşmışlardır. Ancak beş yıl gibi bir süre Osmanlı'dan devir alınan gümrük vergilerinde değişiklik yapılamamıştır. Bu durum Cumhuriyet dönemi ekonomisini olumsuz etkilemiştir. 1928'den itibaren gümrüklerde Türkiye Cumhuriyeti istediği düzenlemeyi yapabilmiştir. Ancak bu tarihten itibaren ortaya çıkan dünya ekonomik buhranı da Türk gümrüklerini olumsuz etkilemiştir. Bu gelişmelerin açıklandığı bu tezde Osmanlı'nın son dönemi ve Atatürk dönemi Türkiye'de gümrüklerin gelişimi ele alınmıştır. Bu nedenle çalışmanın sınırlarını 1908-1938 tarihleri oluşturmuştur. Bu tarihler arasında gümrüklerdeki gelişme ve bunun Türkiye ekonomisine etkileri açıklanmaya çalışılmıştır. Türkiye ekonomisine yansımalarının olumlu ve olumsuz yönleri anlatılmıştır.
Özet (Çeviri)
Throughout history, human beings have dealt with trade, which includes the concept of shopping, albeit at a primitive level. In primitive times, trade was based on barter. The development of humanity has been drawn on economic borders with the drawing of political borders. Economic borders as well as political borders have caused problems and wars. Various taxes applied due to economic activities developing between different political borders or states are included in the concept of customs. States have received various taxes, called customs duty, from commercial activities entering or leaving political borders. Customs experienced rapid changes in the world after the industrial revolution. This influence has revealed different results depending on the political, social, cultural, geographical etc. situations of the societies. In societies that are delayed in industrialization, this development has had devastating results in terms of customs, as well as in every field. The Ottoman Empire was also adversely affected by these developments. While there are many reasons for the economic disorder, which is one of the reasons for the collapse of the Ottoman Empire during the transition from the Ottoman to the Republic, one of them is industrialization and the destruction in the customs brought by it. Because, while industrialization led to the search for raw materials and markets, industrialized states were disturbed by the customs taxes applied at political borders. In their trade with other industrialized countries, they wanted to abolish or reduce customs duties both in their purchases and sales. This situation was devastating for countries like the Ottoman Empire that had delayed industrialization. The founders of the new Turkish state tried to abolish these destructive customs practices that emerged during the Republican period in Lausanne. However, for a period of five years, the customs duties taken over from the Ottoman Empire could not be changed. This situation negatively affected the economy of the Republican period. Since 1928, the Republic of Turkey has been able to make any arrangements in customs. However, the world economic crisis that has emerged since this date has also negatively affected Turkish customs. In this thesis, in which these developments are explained, the last period of the Ottoman Empire and the development of customs in Turkey during the Atatürk period are discussed. For this reason, the boundaries of the study were formed by the years 1908-1938. Between these dates, the development in customs and its effects on the Turkish economy were tried to be explained. The positive and negative aspects of its reflections on the Turkish economy are explained.
Benzer Tezler
- Siyasal, sosyal ve kültürel yönleriyle sancaktan vilayete Hatay: 1921-1960
Political , social and cultural aspects Hatay province in sandzak: 1921-1960
VOLKAN PAYASLI
Doktora
Türkçe
2013
TarihAnkara ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TEMUÇİN FAİK ERTAN
- Hatay'ın Türkiye Cumhuriyeti'ne katılımı
The reunification of Hatay with the Republic of Turkey
AHMET ASKER
- 1923 - 1938 yılları arası Kars Milletvekilleri ve meclis faaliyetleri
1923 - 1938 years of Kars between MPs and Parliamentary activities
ÇAĞRI COŞKUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Siyasal BilimlerKafkas ÜniversitesiTürkiye Cumhuriyeti Tarihi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NEBAHAT ARSLAN
- Fikret Mualla'nın yaşamı ve sanatı üzerine bir inceleme
A Study on Fikret Muaal's life and art
ASENA TUNCER (ALKOÇ)
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Güzel SanatlarDokuz Eylül ÜniversitesiResim-İş Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. UMUR TÜRKER