Alüminyum 2024 sacların sürünme-yaşlandırma şekillendirme prosesindeki geri yaylanma davranışının deneysel olarak araştırılması
Experimental investigation of springback behaivor of aa 2024 sheets in creep age forming
- Tez No: 727988
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET FATİH AYCAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Makine Mühendisliği, Mechanical Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Makine Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 112
Özet
sürünme yaşlandırma şekillendirme prosesi havacılık ve uzay sanayisinde büyük ölçekli kompleks geometrilere sahip panellerin ve entegre panel olarak da bilinen özellikle askeri havacılık uygulamalarında sıklıkla kullanılan entegre yapıların imal edilebileceği ileri imalat yöntemlerinden biridir. Yaşlandırma ısıl işlemi ve şekillendirme prosesi eş zamanlı hibrit bir şekilde gerçekleşmektedir. Elastik yükleme altında gerçekleştirilen proseste plastik deformasyon oluşumu, kalıp konturu ile sınırlandırılan iş parçasının prosesin başından sonuna dek sabit bir gerinim altında tutulması sonucu meydana gelen, gerilim gevşemesiyle mümkün olmaktadır. Yüksek geri yaylanma oranlarının meydana geldiği proseste üretim aşamasındaki en kritik aşama geri yaylanma oranının bilinmesi ve buna uygun kalıp tasarımının gerçekleştirilmesidir. Bu çalışmada 2024 T3 alüminyum alaşımının sürünme yaşlandırma şekil verme prosesi ile T81 temperine yaşlandırılırken eş zamanlı şekillendirilme durumunda farklı sac kalınlığı ve farklı basınç değerlerindeki geri yaylanma davranışı deneysel olarak incelenmiştir. Çalışma kapsamında havacılıkta yaygın olarak kullanılan 0,810, 1,016, 1,270 ve 1,600 mm kalınlığındaki 2024 T3 sac malzemeler tercih edilmiştir. 2024 T3 temperindeki bir alaşımın T81'e yaşlandırılması için gereken sıcaklık ve süre bilgileri AMS2770'e göre belirlenmiştir. Bu sebeple tüm numuneler 190 °C sıcaklıkta ve 12 saat süreyle sürünme yaşlandırma şekil verme prosesine tabi tutulmuştur. Numuneler 0,6, 0,7, 0,8 ve 0,9 MPa basınç altında şekillendirilmiştir. Kalıp geometrisi, parça ölçüleri, proses süresi ve sıcaklığı gibi parametreler sabit tutulduğunda malzeme kalınlığı arttığında geri yaylanma oranının azaldığı, aynı şekilde diğer parametreler sabitken şekillendirme basıncının artmasıyla geri yaylanma oranının azaldığı deneysel olarak gözlemlenmiştir
Özet (Çeviri)
The CAF process is one of the advanced manufacturing methods in which panels with large-scale complex geometries can be produced in the aerospace industry and integrated structures, also known as integrated panels, which are frequently used in military aviation applications. The aging heat treatment and the shaping process are carried out simultaneously in a hybrid manner. In the process carried out under elastic loading, the formation of plastic deformation is possible by stress relaxation, which occurs as a result of keeping the workpiece limited by the mold contour under a constant strain from the beginning to the end of the process. In the process where high springback rates occur, the most critical step in the production phase is to know the springback rate and to design the mold accordingly. In this study, the springback behavior of 2024 T3 aluminum alloy at different sheet thickness and different pressure values in the case of simultaneous shaping while aging to T81 temper by CAF process was experimentally investigated. Within the scope of the study, 2024 T3 sheet materials with a thickness of 0,810, 1,016, 1,270 and 1,600 mm, which are widely used in aviation, were preferred. The temperature and time information required for aging an alloy in 2024 T3 temper to T81 have been determined according to AMS2770. For this reason, all samples were subjected to creep aging shaping process at 190 °C for 12 hours. The samples were shaped under pressure of 0,6, 0,7, 0,8 and 0,9 MPa. It has been experimentally observed that when the parameters such as mold geometry, part dimensions, process time and temperature are kept constant, the springback rate decreases when the material thickness increases, and likewise, the springback rate decreases with the increase of the forming pressure while the other parameters are constant.
Benzer Tezler
- 2024-T4 alüminyum sacların şekillendirme sınır eğrilerinin kalınlığa göre değişimi
Effect of sheet thickness on forming limit curve of 2024-T4 aluminum
MURAT DİLMEÇ
Doktora
Türkçe
2012
Makine MühendisliğiSelçuk ÜniversitesiMakine Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FAHRETTİN ÖZTÜRK
PROF. DR. HÜSEYİN SELÇUK HALKACI
- Al 2024 ve Al 5754 alaşımlı alüminyum sacların şekillendirilebilme kabiliyetinin araştırılması
Investigation on formability of AA 2024 and AA 5754 aluminium alloy sheets
MEVLÜT TÜRKÖZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Makine MühendisliğiSelçuk ÜniversitesiMakine Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN SELÇUK HALKACI
- Otomotiv sanayinde kullanılan galvanizli çelik saclar ile magnezyum alaşımı (AZ31B) sacların punta direnç kaynak performansının araştırılması
Investigation of resistance spot welding performance of galvanized steel sheet and magnesium alloy (AZ31B) sheet used in the automotive industry
RAHİME KESKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Makine MühendisliğiAfyon Kocatepe ÜniversitesiMakine Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AHMET ÇETKİN
- U bükme işlem parametrelerinin geri yaylanma davranışına etkisinin incelenmesi
Investigation of the effect of U bending process parameters on the springback behavior
MERVE HORLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Mühendislik BilimleriFırat ÜniversitesiMakine Mühendisliği Teknolojileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ENGİN ÜNAL
- AA5XXX ve AA7XXX alüminyum alaşımlarının soğuk metal transferi (CMT) yöntemiyle kaynaklanabilirliği ve mikroyapı-mekanik özelliklerin incelenmesi
Investigation of weldability and microstructure-mechanical properties of AA5XXX and AA7XXX aluminum alloys by cold metal transfer (CMT) method
ABDULKADİR ARCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Mühendislik BilimleriPamukkale ÜniversitesiOtomotiv Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NİMET KARDEŞ SEVER
DR. ÖĞR. ÜYESİ HAKAN ADA