Karagöz Musikisi'ndeki 20 eserin müzikal açıdan incelenmesi
A musical examination of 20 pieces in Karagöz Music
- Tez No: 728405
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜLDENİZ EKMEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Müzik, Music
- Anahtar Kelimeler: Karagöz, Hacivat, Musiki, Gölge Oyunu, Hayâli, Karagöz, Hacivat, Music, Shadow Theater, Hayâli
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Haliç Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Musikisi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Musikisi Sanat Dalı
- Sayfa Sayısı: 297
Özet
Karagöz Gölge Oyunu, Osmanlı'dan günümüze kadar, Türk dilini ortak kullanan, tek bir ulus kimliğini benimsemiş, farklı milliyet, kültür ve inanıştaki halkların, Osmanlı kimliğinde kaynaşmış olduğunu ve hoşgörüyle bir arada yaşadıklarını gösteren kadim bir sanatımızdır. Anadolu halkı, yüzyıllar boyunca, farklı kültürel kimlikleri, gelenekleri, inanışları, dilleri ve müzikleri ile bir arada yaşayarak hem-dem olup kaynaşmış ve bugünün Türkiye'sinde, Türk ulusunu meydana getirmişlerdir. Bunun en güzel göstergesi ve aynası, Karagöz Gölge Oyunu ve Karagöz Musikisi'dir. Kadim sanatımız Karagöz, yüzyıllar boyunca, bünyesinde, bu ulusal kimliğin musikisini oluşturmuş ve beslemiştir. Tez çalışmamızda, Karagöz Musikisi'nin bilimsel bir bakış açısıyla hakkıyla incelenerek, geleceğe bir kültür hazinesi niteliğinde aktarılmasına, katkıda bulunmak amaçlanmıştır. Tezimiz, 9 ana başlıktan oluşmaktadır. Karagöz Musikisi ile birlikte, ana başlıklar altında gölge-ışık kavramını, gölge oyununun dünyadaki tarihini, Karagöz'ün tarihsel sürecini, edebiyatını, tasavvuf yönünü, halk kültürü ve kültürel müzikoloji yönünü, görsel sanatlar ve teknik yönlerini, hayâli ustalarını, Türk ulusunun etik değerlerini, insan karakterleri ile birlikte sosyolojik yönünü de incelemiş olmaktayız. Karagöz Musikisi'ne ait özelliklerin bir bütün olarak değerlendirilmesi ile çalışmamızın kültür sahamıza ilişkin katkı sağlayacağı, ayrıca kültürel miras olarak UNESCO tarafından koruma altına alınması nedeniyle de konuya destek bir çalışma olacağı düşünülmüştür. Antropoloji bilimi XIX. yüzyıldan bu yana, bir milleti tanımlamak için, o milletin sahip olduğu kültürün içerisinde incelenmesi gerektiği ön koşulunu zorunlu kılmaktadır. Bu teoriye göre, bir toplumun“o topluluk”olarak tanımlanmasının, kültür-müzik ilişkisiyle açıklanabileceği kabul edilmektedir. Her müzik, içinde oluştuğu toplumdan izler taşır ve bu yüzden insanların yaşayış tarzı yani kültürleri hakkında bilgiler verir. Toplumun, gelenekleri, görenekleri, inançları, sosyal ve ekonomik durumu müziklerine de yansımaktadır. Karagöz oyunlarında müzik önemli bir unsurdur. Kültürel değerimiz olan kadim gölge sanatımız Karagöz'ün, bu çalışma kapsamında tanıtılanlardan çok daha zengin olduğu düşünülmekle birlikte, öncelikle Karagöz Musikisi'nin, müzikal tür ve form çeşitliliği ile repertuar çeşitliliğinin tespit edilerek, kayıt altına alınmasını, bu dayanakla müzikal içeriğine yönelik ulusal bir bakış açısı getirilmesini hedefledik. Bu düşünceden hareketle, Karagöz Gölge Oyunu ve Karagöz Musikisi ile ilgili olan kitap, makale, tez, bibliyografya, kişisel arşiv, görsel ve işitsel tüm kaynaklar ulaşılabildiği ölçüde taranarak, musiki eserlerinin tespiti sağlanmıştır. Karagöz'de icra edildiği tespit edilen eserlerin türü, form yapısı, makamı, usulü yönünden farklı olanlar, belirli bir sayı ile sınırlı tutularak tezimizde incelenmek üzere seçilmiştir. Genele örnek teşkil ederek ulusal musikimizi bütünüyle yansıtan, farklı kültürel dokuları ortaya koyan eserler incelenmiş, müzikal analizinin yapılmasına ve genel hatlarıyla tanıtılmasına gayret edilmiştir. Karagöz, Türk ulusunun kültür hafızasıdır bu nedenle Karagöz Gölge Oyunu, önemli bir kültürel mirastır. Karagöz Musikisi'nin, Türk Musikisi'ni bütünüyle kapsadığı ve Anadolu'daki farklı kültürlerin musikilerini de kaynaştırarak, ulusal bir bütünlük içerisinde, oyundaki tiplemeler eşliğinde, repertuarına dâhil ettiği görülmektedir. Karagöz Musikisi, kültürel müzikoloji alanında bilimsel araştırmalara kaynak olabilecek, ait olduğu dönemdeki halkın musiki zevkini, tüm gerçekliğiyle yansıtan, folklorik değerde bir sanattır.
Özet (Çeviri)
Karagöz, Shadow Theater is an ancient art that has survived since the Ottoman period to the present day. Karagöz shows that the people of different nationalities, cultures and beliefs, who use the Turkish language in common, have adopted a single national identity, were fused in the Ottoman identity and lived together with tolerance for one another. By living together for centuries, the Anatolian people with their different cultural identities, traditions, beliefs, languages and music, have fused together and formed the Turkish Nation in today's Turkey. One of the best indicators and a mirror of this fusion is, the Karagöz Shadow Theater and Karagöz Music. The ancient art, Karagöz, has formed and nurtured the music of this national identity for centuries. Therefore with its wide cultural spectrum, it created a very colorful structure and style in his music. In this thesis, it is aimed to contribute to the transfer of Karagöz Music to the future as a cultural treasure by its proper examination from a scientific point of view. Our thesis consists of 9 main titles. Together with Karagöz Music, under the main titles, the concept of shadow-light, the history of shadow theaters in the world, the historical development of Karagöz, its literature and mysticism, folk culture and cultural musicology, visual arts and its technical aspects and the hayâli masters (performers of the Karagöz Shadow Theater) will be examined along with the ethical values of the Turkish Nation, its human characters, as well as its sociological aspect. It is believed that our study will contribute to our natianal culture field by examining the features of Karagöz music as a whole, and it will also be a support study for Karagöz's preservation as it is protected by UNESCO as a cultural heritage. Since the 19th century, the science of anthropology has imposed the precondition that in order to define a nation, that nation should be examined within its culture. According to this theory, it is accepted that the definition of a society as“that community”can be explained by the culture-music relationship. Every music carries traces of the society in which it is formed, and therefore it gives information about people's lifestyle, that is, their culture. The traditions, customs, beliefs, social and economic conditions of the society are also reflected in their music. Music is an important element in Karagöz plays. Although our cultural value, Karagöz Shadow Theater, is thought to be much more rich than what is introduced within the scope of this study, it is aimed to determine and record the musical genre and form diversity and repertoire diversity of Karagöz Music, and to bring a national perspective towards its musical content on this basis. Based on this idea, books, articles, theses, bibliographies, personal archives, visual and auditory sources related to Karagöz Shadow Theater and Karagöz Music were scanned to the extent possible, and the musical works were identified. The pieces of music that were determined to be performed in Karagöz, which differ in terms of their type, form structure, maqam and rhythm, were selected to be examined in this thesis while being limited to a certain number. Pieces of music that reflect our national music thoroughly in its entirety and reveal different cultural features have been examined, and it is strived to musically analyze and introduce them in general terms. Karagöz is the cultural memory of the Turkish Nation, so Karagöz Shadow Play is an important cultural heritage. It is observed that Karagöz Music completely covers Turkish Music and that it integrates Turkish Music with the music of different cultures in Anatolia, in a national integrity, accompanied by the characters in the play. Karagöz Music is an art of folkloric value, which can be a source for scientific research in the field of cultural musicology, reflecting the musical taste of the people of the period it belongs to, with all its reality.
Benzer Tezler
- Değerler eğitimi boyutuyla kültürel ve yapısal bakımdan Arguvan türküleri
Arguvan turkus in cultural and structural conditions with values education dimension
EYLEM ÖZTAŞ DEĞİRMENCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
MüzikHaliç ÜniversitesiTürk Musikisi Ana Sanat Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BETÜL KARAGÖZ DURSUN
- Hâfız bestekâr Sadettin Kaynak'ın hayatı ve dini musiki eserleri
The life and religious music works of hâfiz composer Sadettin Kaynak
MEHMET ZAHİT KARADEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
MüzikMarmara Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET HAKKI TURABİ
- Bestekâr Tahir Karagöz'ün hayatı ve eserleri hakkında bir çalışma
The work about li̇fe of composer Tahi̇r Karagöz and hi̇s composes
İHSAN ŞEN
- Karagöz geleneğinde değişim
Evolution in Karagöz tradition
SERKAN ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Sahne ve Görüntü SanatlarıHaliç ÜniversitesiTiyatro Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEVAT ÇAPAN
- Türk gölge oyununda demonik varlıklar
Demonic beings in the turkish galanty show
CEMİLE KURT
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Halk Bilimi (Folklor)Bartın ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İBRAHİM GÜMÜŞ