Gelibolulu Mustafa Âlî Dîvânı'nda sosyal hayata ilişkin unsurlar
Social life related factors in the Divan of the Gelibolulu Mustafa Ali
- Tez No: 730826
- Danışmanlar: DOÇ. DR. İNCİNUR ATİK GÜRBÜZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Necmettin Erbakan Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 386
Özet
XVI. yüzyıl, Osmanlı sanatı ve edebiyatı için bir altın bir çağ olmuştur. Bu dönemde çeşitli sanatçılar yetişmiş, Osmanlı kültür hayatına farklı soluklar getirmiştir. Sarayın da sanat ve edebiyata verdiği destek sonucunda bu yüzyılda ortaya çıkan eser sayısı bir hayli artmıştır. Bu ortamda farklı şiir türleri denenmiş ve imparatorluğun sınırları genişledikçe değişik kültürler tanınmaya başlanmıştır. Yaşanan bu gelişmeler toplumu oluşturan her alanla birlikte klasik Türk edebiyatını da zenginleştirmiştir. Osmanlı Devleti'nin yükselme döneminde olduğu ve topraklarının en geniş sınırlara ulaştığı bu yüzyılda, önceki yüzyıllardan farklı olarak kültürel çeşitlilik hızla artmıştır. Türk toplumu kendi gelenek ve göreneklerini muhafaza ederken tanıştığı yeni kültürlerden de etkilenmiştir. Bu kültürel zenginlik yalnızca toplumsal hayatla sınırlı kalmamış, edebi eserlerde de hayat bulmuştur. Bu noktada Gelibolulu Mustafa Âlî'nin Dîvân'ı da XVI. yüzyıl Osmanlı kültür ve toplumsal yaşamını yansıtması bakımından önemlidir. Âlî, toplumdaki çeşitli kültürel unsurları bir sanatçı bakışıyla tespit ederek onları şiirlerine konu etmiş ya da bir malzeme unsuru olarak kullanmıştır. Bazen oyun ve eğlenceler onun şiirinin malzeme unsuruyken bazen de hastalıklar ve afetler şiirlerine konu olmuştur. Öte yandan Dîvan'da yer alan ülke ve şehir adlarından da devletin sınırlarının genişlediği ve kültürel zenginleşmenin yaşandığı anlaşılmaktadır. Bahsedilenler ve benzeri örneklerden hareketle Âlî Dîvânı'nı XVI. yüzyıl Osmanlı kültürünü ve toplumunun bir aynası olarak değerlendirmek de yanlış olmayacaktır. Bu çalışmanın amacı XVI. yüzyıl klasik Türk edebiyatı şairlerinden Gelibolulu Mustafa Âlî'nin Dîvân'ında sosyal hayat ve toplumsal kültür ögelerini tespit etmektir. Bu amaçla Gelibolulu Mustafa Âlî'nin Dîvân'ı incelenmiş ve elde edilen bulgular çeşitli başlıklar altında tasnif edilerek açıklanmıştır. Çalışmada Âlî Dîvânı'nın XVI. yüzyıl Osmanlı sosyal hayatını yansıtması bakımından önemli olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
The 16th century had been a golden age for Ottoman art and literature. During this period, various artists were trained and brought different breaths to the Ottoman cultural life. As a result of the support of the palace to art and literature, the number of works that emerged in this century increased considerably. In this environment, different types of poetry were tried, and as the borders of the empire expanded, different cultures began to be recognized. These developments have enriched the classical Turkish literature along with every field that makes up the society. In this century, when the Ottoman Empire was in the rising period and its lands reached the widest borders, cultural diversity increased rapidly, unlike the previous centuries. While the Turkish society kept its own traditions and customs, it was also influenced by the new cultures it met. This cultural richness was not only limited to social life, but also found life in literary works. At this point, the Divan of Gelibolulu Mustafa Âlî is also important in terms of reflecting the 16th century Ottoman cultural and social life. Âlî identified various cultural elements in the society with an artist's point of view and made them the subject of his poems. Sometimes games and entertainments were the material of his poetry, sometimes diseases and disasters were the subject of his poetry. On the other hand, it is understood from the names of the countries and cities in the Dîvân that the borders of the state expanded and cultural enrichment was experienced. Based on the aforementioned and similar examples, it would not be wrong to evaluate Âlî's Dîvân as a mirror of the 16th century Ottoman culture and society. The aim of this study is to determine the social life and social culture elements in the Divan of Gelibolulu Mustafa Âlî, one of the poets of 16th century classical Turkish literature. For this purpose, Gelibolulu Mustafa Âlî's Dîvân was examined and the findings were explained by classifying them under various headings. In the study, it has been concluded that Âlî's Dîvân is important in terms of reflecting the 16th century Ottoman social life.
Benzer Tezler
- Gelibolulu Mustafa Âlî Divanı'nda ülke ve şehirler
Countries and cities in the Gelibolulu Mustafa Ali of Divan
SEVGİ YERKEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıHacettepe ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FAZİLE EREN KAYA
- Karamemi ve İstanbul Üniversitesi kütüphanesinde bulunan Muhibbi Divanı tezhibi
Karamemi and the illumination of Muhibbi Divan which is found in the library of Istanbul University
HİLAL YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
El SanatlarıMarmara ÜniversitesiGeleneksel Türk El Sanatları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. İNCİ AYAN BİROL
- Nuruosmaniye Kütüphanesi No:4959'da kayıtlı şiir mecmuası (İnceleme-metin)
Poetry compilation registered as Nuruosmaniye Library No: 4959 (Textual analysis – transcription)
NECLA KOCAGÖZ
Doktora
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıEskişehir Osmangazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SİBEL KOCAER
- Gelibolulu Mustafa Ali ve divanlarının tenkitli metni (2 cilt)
Başlık çevirisi yok
İSMAİL HAKKI AKSOYAK
Doktora
Türkçe
1999
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiEski Türk Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA İSEN
- Gelibolulu Mustafa Ali'nin Tuhfetü'l-Uşşak Mesnevisi
Başlık çevirisi yok
İSMAİL HAKKI AKSOYAK
Yüksek Lisans
Türkçe
1995
Uluslararası İlişkilerAnkara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF.DR. İSMAİL ÜNVER