Fakir Baykurt'un hikâyelerinde halk bilimi unsurları
The folkloric elements in stories of Fakir Baykurt
- Tez No: 732272
- Danışmanlar: DOÇ. DR. GÜLDA ÇETİNDAĞ SÜME
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Halk Bilimi (Folklor), Türk Dili ve Edebiyatı, Folklore, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Fırat Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Halk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 225
Özet
Kültür, insanoğlunun geçmişten günümüze hayatın her alanında oluşturduğu ve toplumdan topluma değişiklik gösteren maddi-manevi değerler bütünüdür. Toplumların genel özellikleri sahip oldukları kültürel değerler ile belirlenir. Bu kültürel değerler yazılı ve sözlü ortamlarda gelecek kuşaklara aktarılır. Halka ait kültürel değerleri inceleyen, yorumlayan ve halkı derinden tanımaya yardımcı olan bilime halk bilimi adı verilmektedir. Halk bilimi, halkı tanıtmayı amaçlayan, halka ait oluşumların kaynağını tespit ederek öz kültürü keşfetmeyi ve gelecek kuşaklara aktarmayı hedefleyen bir bilim dalıdır. Kültürel değerler edebî ürünlerde yerini alarak geçmişle gelecek arasında bağ kurulmasını sağlar. Türk edebiyatında, her dönemin kendi içerisinde sahip olduğu bir edebiyat anlayışı hâkim olmuştur. Bu edebiyat anlayışları büyük oranda toplumun yaşayışından, kültüründen beslenerek varlığını sürdürmüştür. En nihayetinde edebiyatın temel çıkış noktası insan ve insana ait oluşumlardır. Bu bağlamda sanatçıların çoğu halka ait oluşumları eserlerine farklı şekillerde yansıtmışlardır. Özellikle Cumhuriyet döneminden sonra sanatçılar yüzünü Anadolu'ya dönmüş ve köy edebiyatı adı altında yeni bir akım başlatmıştır. Bu akım çerçevesinde eserlerini ortaya koyan sanatçıların birçoğu Köy Enstitülü çıkışlı olup, halkın içinden çıkan ve bu bağlamda halkın yaşayışını, gelenek ve göreneklerini, halkın sorunlarını eserlerine doğrudan yansıtan kişiler olmuşlardır. Eserlerinde halka ait unsurlara yer veren yazarlardan biri de Fakir Baykurt'tur. Baykurt, kendi döneminin koşullarını, içinde yaşadığı toplumu ve toplumun kültürel özelliklerini eserlerinde gerçekçi bir şekilde yansıtmıştır. Özellikle hikâyelerinde halkın yaşayışını doğal bir dille aktarmış ve halkın sorunlarına ışık tutmuştur. Baykurt'un öğretmen olması ve Anadolu'nun farklı bölgelerinde mesleğini icra etmesi, sanatına da büyük oranda katkı sağlamış ve yazarın halka ait zengin kültür malzamelerini eserlerine yansıtmasına zemin hazırlamıştır. Onun hikâyeleri dönemin köy yaşantısını ve maddi imkânsızlıklar nedeniyle Almanya'ya göç etmek zorunda kalan Türk ailelerinin yaşadığı sıkıntıları doğrudan aktarması bakımından dikkate değerdir. Fakir Baykurt, hikâyelerinde kültürel değerlere yer vererek kültür ürünlerini yaşatmayı hedeflemiştir. Bu yönüyle yazarın hikâyelerinde halk bilimi unsurlarının oldukça fazla olduğunu söylemek mümkündür. Amacımız Fakir Baykurt'un hikâyelerinde yer alan halk bilimi unsurlarını gün yüzüne çıkarıp hikâyeler aracılığıyla millet hayatında millî kimliğin kazanılmasında, halk kültürünün önemini bir kez daha vurgulamaya çalışmaktır.
Özet (Çeviri)
Culture is the whole of material and moral values that human beings have created in all areas of life from past to present and that vary from society to society. The general characteristics of societies are determined by their cultural values. These cultural values are transferred to future generations in written and oral environments. The science that examines and interprets the cultural values of the people and helps to know the people deeply is called folklore. Especially after the Republican period, artists turned to Anatolia and started a new trend under the name of village literature. Many of the artists who put forth their works within the framework of this movement were from the Village Institute, and they were people who came out of the people and directly reflected the people's life, traditions and customs, and the problems of the people in their works. Fakir Baykurt is one of the authors who include elements of the public in her works. Baykurt realistically reflected the conditions of her time, the society she lived in and the cultural characteristics of the society in her works. Her stories are remarkable in that they directly convey the village life of the period and the troubles of Turkish families who had to migrate to Germany due to financial difficulties. In this respect, it is possible to say that there are a lot of folklore elements in the stories of the author. In this study, we tried to evaluate the effects of written and oral cultural products on the stories of Fakir Baykurt, one of the writers of the Republican period, based on the stories. Thus, we tried to emphasize once again the importance of folk culture in the acquisition of national identity in the life of the nation.
Benzer Tezler
- Fakir Baykurt'un roman ve hikayelerinde dış göç
Migration in Fakir Baykurt's novel and stories
SENEM PEHLİVAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Türk Dili ve EdebiyatıEge ÜniversitesiYeni Türk Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. ŞEVKET TOKER
- Fakir Baykurt'un eserlerinde modernleşme ve göç olgusunun sosyolojik analizi
The sociological analysis of modernization, urbanization and migration fact in Fakir Baykurt?s works
İLKER AYSEL
- Fakir Baykurt'un romanlarında şahıslar kadrosu
Characters in Fakir Baykurt?s novels
ASLI TINMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Türk Dili ve EdebiyatıUludağ ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. MUSTAFA ÜSTÜNOVA
- Fakir Baykurt'un romanlarının halkbilimsel açıdan incelenmesi
A folkloric analyses of Fakir Baykurt's novels
SONGÜL CÖMERT
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Halk Bilimi (Folklor)Ankara ÜniversitesiHalk Bilimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA MUHTAR KUTLU
- Fakir Baykurt'un Irazca üçlemesi üzerine oluşumsal yapısalcı bir inceleme
A geneti̇c structuralistics analaysis of Fakir Baykurt's Irazca trilogy
EZGİ İTMEÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıÇukurova ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BEDRİ AYDOĞAN