Cumhuriyet döneminde Kûfî yazının modern tipografi tasarımındaki yerinin incelenmesi
Investigation of the place of Kûfîc script in modern typography design in Republic period
- Tez No: 732587
- Danışmanlar: PROF. HÜSEYİN DEMİR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: El Sanatları, Güzel Sanatlar, Crafts, Fine Arts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mersin Üniversitesi
- Enstitü: Güzel Sanatlar Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Grafik Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 92
Özet
Bu çalışmada, ilk Arap yazısı olma özelliğini taşıyan Kûfî yazının, Cumhuriyet'in ilanından sonra, Türkiye'de modern tipografi tasarımlarındaki yeri incelenmiştir. Bir iletişim unsuru olarak ortaya çıkan Kûfî yazı, tarihsel süreç içerisinde öncelikle hat sanatında sıklıkla kullanılmış, Cumhuriyet'in ilanından sonra ise Latin harflerinin kabulü ile hat sanatı ve modern tipografi arasında bir bağ kurmak amacıyla Latin harfleriyle sentezlenerek kullanılmaya başlanmıştır. Dilsel iletişimi görselleştiren bir araç olan yazının, tarihi incelendiğinde birçok evreden geçerek bugünkü haline dönüştüğü görülmektedir. Türkler, İslamiyet'le tanışana kadar bilinen ilk alfabeleri olan Göktürk alfabesini kullanmış, İslamiyet' in kabulü ile Arap harflerini kullanmaya başlayarak Osmanlı Dönemi'nde bu harflerle hat sanatının gelişimine önemli ölçüde katkıları olmuştur. Cumhuriyet'in ilanı ile Latin harfleri kabul edildikten sonra Türkiye'de yazı, bugünkü şeklini almıştır. Latin harflerine geçişle birlikte, Türkiye'de modern bir tasarım anlayışı benimsenmeye başlanmıştır. Yurt içinde açılan sanat ve tasarım kurumlarında yetişen sanatçılar, bu modernist anlayışı kısa sürede benimsemiş ve yeni tasarımlar ortaya koymuşlardır. Bunun yanı sıra yurt dışına eğitim almak için gönderilen tasarımcılar, batıdan aldıkları eğitim ile Osmanlı'dan gelen kültürel birikimi sentezleyerek Türk sanat ve tasarımının modernleşmesine yol açmışlardır. Bu alanda çalışmalar yapan ilk tasarımcımız Emin Barın, Kûfî yazının yapısal olarak Latin harflerine olan uygunluğundan faydalanarak, kûfî yazının özelliklerini Latin harflerine taşımış bu sayede geleneksel kültürümüze ait bir yazı biçiminden esinlenerek, modern tipografi tasarımları ortaya koymuştur. Halis Biçer, Sait Maden, Mustafa Eren, Mengü Ertel, Bülent Erkmen, Enis Timuçin Tan gibi tasarımcıların çalışmalarında da gördüğümüz, geçmişten günümüze devem eden kûfî yazı etkisindeki modern tasarımlar üzerinden, bu tasarımcıların doğu ile batı arasında estetik bir ortaklık kurarak, kültürün tasarımlara etkisini de gözler önüne serdiği görülmektedir.
Özet (Çeviri)
In this study, the place of Kufi script, the first Arabic script, in modern typography designs in Turkey after the proclamation of the Republic was examined. Kûfîc script which emerged as a element of communication, was used often in calligraphy in the historical process and it began to used by synthesizing with letter of Latin in order to establish a link between the art of calligraphy and modern typography after the proclamation of the Republic. When the history of writing, which is a tool that visualizes linguistic communication, is examined, it is seen that it has passed through many phases and transformed into its present form. The Turks had been used the Gokturk alphabet which was the first known alphabet until they meet Islamism then they started to use Arabic letters and contributed significantly to the development of calligraphy with these letters in the Ottoman period with the acceptance of Islamism. After the proclamation of the Republic, Latin letters were accepted, writing in Turkey took its present form. With the transition to Latin letters, a modern design approach has begun to be adopted in Turkey. Artists who grew up in art and design institutions opened in the country adopted this modernist understanding in a short time and produced new designs. In addition, the designers sent abroad to study, led to the modernization of Turkish art and design by syntesizing the education they received from the West with cultural accumulation from the Ottoman Empire. Our first designer, Emin Barin who worked in this field, took advantage of the structural compatibility of Kûfîc script with Latin letters and brought the features of Kûfîc script to the Latin letters, thus inspired by a writing style belonging to our traditional culture and he created modern typography designs. Through the modern designs under the influence of Kûfîc script which we see int the Works of designers such as Halil Bicer, Sait Maden, Mustafa Eren, Mengü Ertel, Bülent Erkmen, Enis Timuçin Tan, these designers establish an aesthetic partnership between the east and the West and also reflect the influence of culture on design appears to show.
Benzer Tezler
- Hat sanatındaki makili ve kufi yazının Latin yazı ve tasarımlarındaki yansımaları
The reflections of makili and kufic style in Islamic caligraphy art on Latin writing and design
İBRAHİM KUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
El SanatlarıSüleyman Demirel ÜniversitesiGrafik Tasarımı Ana Sanat Dalı
DOÇ. YUSUF KEŞ
- Türk matbuatında Kûfi yazı
Kûfic writing in Turkish printing
ERDEM GÖKTEPE
Doktora
Türkçe
2023
Sanat TarihiMarmara Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATİH ÖZKAFA
- Hattat Hamid Aytaç hayatı sanatı ve eserleri
Başlık çevirisi yok
SÜLEYMAN BERK
Yüksek Lisans
Türkçe
1994
El SanatlarıAtatürk Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF.DR. ALİ UĞUR
- Cumhuriyet Döneminde yapılan Milli Eğitim Şuraları ve alınan kararların uygulamaları: 1923 - 1960
The National Education Councils in the Republic term and executives its decisions: 1923 - 1960
SAİT DİNÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Eğitim ve ÖğretimHacettepe ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ADİL DAĞISTAN
- Planning and construction in İstanbul in the Republican period (1923-1960)
Cumhuriyet Döneminde İstanbul'da planlama ve imar (1923-1960)
ÖMER EMRE YALÇIN
