Bosna-Hersek müze ve koleksiyonlarında yatağan
The yataghan in Bosnia and Herzegovina museums and collections
- Tez No: 732619
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ SUAT ALP
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Müzecilik, Sanat Tarihi, Museology, Art History
- Anahtar Kelimeler: Yatağan, Osmanlı, kesici silahlar, Bosna-Hersek folkloru, tipolojisi, Yataghan, Ottoman cutting weapons, Bosnia-Herzegovina folklore, typology
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 773
Özet
Çalışmamızda Bosna Hersek'te müzelerde ve koleksiyonlarda bulunan yatağan örnekleri incelenmiştir. Tezde konu edilen örnekler 17., 18. ve 19. yüzyıla ait olduğundan dönemsel açıdan konunun sınırları bu yüzyıllar arasındadır. Tezimizin ikinci bölümünde Bosna-Hersek'in coğrafi özellikleri, Osmanlı Döneminden önce Bosna-Hersek'teki siyasi ve sosyal yapı, Bosna-Hersek'te Osmanlı Dönemi gibi konular ele alınmaktadır. Üçüncü bölümde yatağanın tanımı ve belirgin özellikleri, tarihsel süreçteki değişim ve gelişimi, yatağanın yapımında ve süslemesinde kullanılan malzemeler, yatağanın yapım ve süsleme teknikleri, süsleme özellikleri incelenmektedir. Tezin dördüncü bölümünde Bosna-Hersek'te Osmanlı Döneminden önce kesici silah üretimi ve kullanımı, Bosna-Hersek kültüründe yatağanın kullanımı, Bosna-Hersek'te yatağanın üretimi, Bosna-Hersek'te yatağan üretiminin tarihi kapsamı; Bosna-Hersek'te Osmanlı Dönemi'nde yatağanın hammaddelerine ilişkin madencilik faaliyetleri ve maden ocakları; Bosna-Hersek'te yatağan üretim merkezleri ve ticaret; Bosna-Hersek'te yatağan üreten atölyeler ve zanaatkârlar/ sanatkârlar hakkında bilgi verilmektedir. Tezin beşinci bölümünde Bosna-Hersek müze ve koleksiyonlarında bulunan yatağanların analizi yapılmıştır. Beşinci bölümden sonra sonuç bulunmaktadır. Çalışmanın ekinde Katalog bölümü bulunmaktadır. Bosna-Hersek kültüründe ve folklorunda yatağan 15.-20. yüzyıllar arasında önemli bir yer tutmaktadır. Savaşlarda, yanı sıra günlük hayatta, diplomatik ilişkilerde, törenlerde, iyileşme ve tılsım yönüyle folklorun bir parçasıydı. Ele alınan örneklerin bir çatı altında toplanması, analiz edilmesi, tipoloji oluşturulması, yatağanların yazıtlarının yeniden tercüme edilmesi ve konuya ilişkin diğer yeni bulguların akademik literatüre kazandırılması araştırmamızın amacı ve önemini teşkil etmektedir. Çalışmamızda müze ve koleksiyonlardaki eserleri incelemede yöntem olarak analiz ve literatür taraması kullanmıştır.
Özet (Çeviri)
This thesis examined yataghans from museums and collections in Bosnia and Herzegovina. Since the examples in the thesis belong to the 17th, 18th and 19th centuries, the boundaries of the subject are between these centuries. In the second chapter of this thesis the geographical features of Bosnia-Herzegovina, the political and social structure in Bosnia-Herzegovina before the Ottoman Period, and the Ottoman Period are discussed. In the third chapter, the definition and distinctive features of the yataghan, its developments in the historical process, the materials used in the construction and decoration, the construction and decoration techniques of the yataghan are examined. In the fourth part of the thesis the follwing topics are found: the production and use of cutting weapons in Bosnia-Herzegovina before the Ottoman period, the use and the production of yataghan, the historical scope of yataghan production; Mining activities and mines related to the raw materials used for production of the yataghan; production centers and trade; workshops and craftsmen/artists. In the fifth part of the thesis, the yataghan examples were analyzed. After the fifth chapter, there is the conclusion chapter. The additional part of the study is the Catalogue part. In the period between 15th-20th centuries in culture and folklore of Bosnia and Herzegovina yataghan occupies an important place. It was used in the wars, as well as in daily life, folklore, diplomatic relations, ceremonies, healing and as talisman. The purpose of research is to collect and analyze the samples under one roof, to create a typology, to re-translate the inscriptions of the yataghans and to bring other new findings. In our study, analysis and literature review methods were used.
Benzer Tezler
- Bosna-Hersek'te Türk-İslam kültürünün yerleşmesi (16 yy. sonuna kadar)
The Estabilishment of the Turkish-Islamic culture in Bosnia-Herzegovina
RAHMAN ADEMİ
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
DinAnkara Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET ÖZDEMİR
- Bosna Hersek İnsan Hakları Mahkemesi
Bosnia Herzegovina Human Rights Chamber
İDİL IŞIK GÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
HukukAnkara ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YAHYA K. ZABUNOĞLU
- Endüstri miras alanlarının bütünleşik korunması için bir öneri: Tuzla (Bosna Hersek)
Proposal for an integrated conservation of industrial heritage sites: Tuzla (Bosnia and Herzegovina)
TIJANA VELJKOVIC
Doktora
Türkçe
2022
MimarlıkMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEVLÜDE KAPTI
- Boşnaklara yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde ortak kültür ögelerinin yeri
The place of common cultural elements in teaching Turkish as a foreign language to Bosnians
DZENITA ACUN
Doktora
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimHacettepe ÜniversitesiTürkiyat Araştırmaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA DURMUŞ
- The role of religious leaders in the process of reconciliation in bosnia and herzegovina: The Case of Bosnian imams
Bosna Hersek'te uzlaşma sürecinde dini liderlerin rölü: Bosna Hersek'teki imamlar örneği
NEIRA OMEROVIC
Yüksek Lisans
İngilizce
2017
Dinİbn Haldun ÜniversitesiPROF. DR. RECEP ŞENTÜRK
YRD. DOÇ. ÖNDER KÜÇÜKURAL