Kocaeli-Kartepe-Uzuntarla mahallesi monografisi
Kocaeli-Kartepe-Uzuntarla district monography
- Tez No: 732650
- Danışmanlar: PROF. DR. MİRA KHACHEMİZOVA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Sosyoloji, Linguistics, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Çerkezya, çerkez, Ançok-Hacemko hable, khabze, monografi
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Düzce Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kafkas Dilleri ve Kültürleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kafkas Dilleri ve Kültürleri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 213
Özet
Uzuntarla Köyü, 1864 yılında Ruslar tarafından Çerkezya'dan sürgün edilip Osmanlı İmparatorluğu tarafından Balkanlara yerleştirilen, ancak 93 harbi adı verilen Osmanlı-Rus savaşından (1877-1878) sonra tekrar sürgün edilen Çerkezler tarafından kurulmuştur. İlk olarak 1879 tarihinde Hacemko Murat ve ailesi Uzuntarla isimli alana yerleştirilmiş, Balkanlar'dan gelen diğer Çerkez ailelerin de bu aileye katılması ile 17 hane olarak Uzuntarla köyü kurulmuştur. Kocaeli-Kartepe-Uzuntarla Mahallesi Monografisi adını taşıyan bu araştırma belgesel tarama, görüşme ve gözlem teknikleri kullanılarak yapılmıştır. Bu araştırma ile Çerkezlerin yerleşiminden önce, yörenin coğrafi konumu, köyün ilk kuruluş aşaması, sosyo-kültürel ve ekonomik yapısı, zaman içerisindeki değişimi, teknolojik gelişmeler ile yaşam biçimlerindeki dönüşümler ve etkileyen faktörler detaylı olarak incelenmiştir. Bunun yanı sıra, köyde Osmanlı devleti döneminde başlayan eğitim konusuna değinilmiş, birinci dünya savaşı döneminde çeşitli cephelerde savaşarak şehit düşen ve gazi olanlar tespit edilmiştir. Köyün maddi-manevi halk kültürü ürünleri, kendi bütünlüğü içinde derlenerek, bilimsel bir yöntemle amaçlar doğrultusunda değerlendirilmiş ve yorumlanmıştır.
Özet (Çeviri)
Черкесхэр 1864-рэ гъэм, Урысхэм ашӏыгъэ лъэпкъ гъэкӏодыныгъэмрэ Хэку ифыныгъэшхомрэ япхыгъэу Кавказым къызырагъэкӏыхэм, Османлы Къэралыгъом Балканым ригъэӏыстэгъагъэх. Ау, Османлы-Рус заом (1877-1878) нэужым, джыри зэ, зыщыпсэухэрэр арагъэбгыни, мы чӏыпӏэу «ӏузунтарла» Uzuntarla Village was founded by Circassians who were exiled from Circassia by the Russians in 1864 and settled in the Balkans by the Ottoman Empire, but were exiled again after the 1877-1878 Ottoman-Russian war, called the 93 war. For the first time, Hacemko Murat and his family were settled in an area called Uzuntarla, and Uzuntarla village was established as 17 households with the addition of other Circassian families from the Balkans to this family. This research, named KocaeliKartepe-Uzuntarla Mahallesi Monography, was carried out using documentary scanning, interview and observation techniques. With this research, before the settlement of the Circassians, the geographical location of the region, the first foundation stage of the village, its socio-cultural and economic structure, its change over time, technological developments and transformations in their lifestyles and the affecting factors were examined in detail. In addition, the subject of education, which started in the Ottoman state in the village, was mentioned, and those who became martyrs and veterans by fighting on various fronts during the First World War were identified. The material and moral folk culture products of the village were compiled in their own integrity, evaluated and interpreted in accordance with the aims with a scientific method. Kewwords: Circassia, Circassian, Ancok-Hacemko Hable, Khabze, Monograph. зыцӏэм къуаджэ щагъэуцужьыгъагъ. Апэ дэдэ, 1879-рэ гъэм, Хьаджэмыкъо Мурат иунагъо мы чӏыпӏэм щыӏтысыгъагъ. Мы унагъомрэ Балканым къырагъэкӏыгъэ адрэ черкес унагъохэмр зэхэтхэу, унэгъо 17 хъухэу, Хьаджэмыкъохьэблэ къуаджэр агъэуцугъ. Мы къуаджэм охътэ зэфэшъхьафхэм къэкlогъэ пэмыкӏ черкес лӏакъохэри дагъэӏтыстагъ, ахэмэ якъэкӏон 1916-рэ гъэ нэсы ыукъудыигъ. Коджаӏэли-Картепе-ӏузунтарла хьаблэмэ яхьылӏэгъэ мы тиушэтын тшӏы зэхъум дгъэфедагъэх: ӏузунтарла къуаджэр апэ дэдэ зэрагъэуцугъэм къышегъэжьагъэу зэфахьысыгъэу щыӏэ документациехэр, зэдэгущыӏэгъоу адэтшӏыгъэхэр, кӏэлъыплъэн техникэхэр. Къуаджэм исоциальнэ-культурнэ псэукӏэ, Черкес лъэпкъыцӏэхэр дгъэнэфэшъуным фэшӏ, адыгэбзэ жэрыӏуабзэм изытет шъыпкъэм тетэу къэдгъэлъэгъоным пае мы зыужьыныгъэхэр зылъэгъугъэу щыт анахьыжъхэу ныдэлъфыбзэр дэгъоу зышӏэу щыт нэбгырэ 69-рэ хъурэмэ гущыӏэгъу тафэхъугъ. Ащ пае, унагъо пэпчъ къэткӏухьагъ, зы нахьыжъ, е тӏу-шы горэмэ тадэгущыӏэзэ камерым тетхагъэх. Ащ фэдэу, лъэпкъ культурэм щыщэу, фольклорым ехьылӏэгъэ шӏэн-къэбархэри зэфэтхьысыгъэх. Арэу, мы къызӏэкӏэдгъэхьэгъэ шӏэнхэр тиушэтын имурадым диштэхэу къэдгъэлъэгъуагъэх ыкӏи ти тез лэжьыгъэ научно-методическэ шӏыкӏэу иӏэн фаем тетэу, мэхьанэ зиӏэ зы монографие ӏофшӏэнэу дгъэпсыгъэ. Гущыӏэ ӏункӏыбзэхэр: Черкесия, черкес, Анцокъо-Хьаджэмыкъо хьаблэ, хабзэ, монографие
Benzer Tezler
- Şev stabilitesi analizi ve Kartepe-Uzuntarla (Kocaeli) örneği
Slope stability analysis and example of Kartepe-Uzuntarla (Kocaeli)
LEMAN ÇAVUMİRZA
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Jeofizik MühendisliğiKocaeli ÜniversitesiJeofizik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ METİN AŞCI
- Kocaeli/Kartepe Ertuğrulgazi Anadolu Lisesi öğrencilerinin vücut kitle indeksinin ruhsal durum ve benlik saygısı üzerine etkisi
The effect of body mass index on mental status and self-respect of Kocaeli/Kartepe Ertuğrulgazi anatolian High school students
BEYZA NUR YILMAZ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
Aile HekimliğiKocaeli ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TUNCAY MÜGE ALVUR
- Kocaeli-Kartepe tarım topraklarının bazı önemli özelliklerinin CBS içinde konumsal analizi
Spatial analysis of some important properties of Kocaeli-Kartepe agricultural soils in GIS
BURAK TOLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
ZiraatBursa Uludağ ÜniversitesiToprak Bilimi ve Bitki Besleme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÖKHAN ÖZSOY
- Kocaeli Kartepe Belediyesi 'Alo Evlat Hattı' projesi'nin sosyal hizmet bakış açısı ile incelenmesi
Kocaeli Kartepe Municipality 'Alo Son Hotline' project investigation from the perspective of social work
EBRAR KALKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Kamu YönetimiSakarya ÜniversitesiSosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İHSAN KUTLU
- İzmit havzasının güneydoğu kesimi ile Sapanca gölü güneyinin mühendislik jeolojisi
Southeast part of Izmit basin and engineering geology of the south of Sapanca lake
KÜBRA MERGEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Jeoloji MühendisliğiKocaeli ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET KARAKAŞ