Ortaokul müdürlerinin öğretmenler üzerindeki tahakküm davranışları ve etik liderlik becerilerine ilişkin yönetici ve öğretmen görüşleri
Teachers' views on the domination behaviors of secondary school principals over teachers and ethical leadership skills
- Tez No: 732903
- Danışmanlar: PROF. DR. İNAYET AYDIN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 200
Özet
Bu çalışmada, okul müdürlerinin öğretmenler üzerindeki tahakküm davranışları ile etik liderlik becerilerine yönelik müdür ve öğretmen görüşlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada nicel ve nitel araştırma yöntemlerinin yer aldığı“karma araştırma”modeli benimsenmiştir. Araştırmanın hedef evrenini, İstanbul ili Ataşehir, Ümraniye ve Maltepe ilçelerinde bulunan kamu ortaokullarında görev yapan 3650 öğretmen oluşturmuştur. Araştırmanın örnekleminde 347 öğretmen yer almıştır. Çalışmanın nitel bölümüne kamu ortaokullarında görevli 10 okul müdürü ve 15 öğretmen katılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak araştırmacı tarafından geliştirilen“Tahakküm Ölçeği”ve“Etik Liderlik Becerileri Ölçeği”kullanılmıştır. Elde edilen veriler SPSS programında çözümlenmiştir. Araştırmaya katılan öğretmenlerin ölçeklere verdikleri yanıtların aritmetik ortalama ve standart sapma değerleri hesaplanmıştır. Katılımcıların tahakküm davranışlarına ve etik liderlik becerilerine ilişkin görüşlerin belirlenmesi ve çeşitli demografik değişkenlere göre incelenmesinde t- testi, Mann Whitney U testi, Anova ve Kruskal Wallis H testleri kullanılmıştır. Araştırmanın nitel bölümünde ise katılımcılar ile görüşme yapılmış ve görüşme dökümleri içerik analizine tabi tutulmuştur. Araştırma sonuçlarına göre okul müdürlerinin öğretmenler üzerindeki tahakküm davranışlarının orta düzeyde olduğu görülmüştür. Ayrıca öğretmenlerin tahakküm görüşleri cinsiyet, kıdem, branş ve müdürle çalışma süresine göre farklılaşmamıştır. Diğer taraftan öğretmenler, okul müdürlerinin etik liderlik becerilerini orta düzeyde gösterdiklerini ifade etmişlerdir. Öğretmenlerin etik liderlik becerilerine ilişkin görüşleri kıdem ve okul müdürü ile çalışma süresine göre farklılık göstermezken; branşta fen bilimleri alanı öğretmenlerinin lehine, cinsiyete göre ise kadın öğretmenlerin lehine farklılaşmıştır. Ayrıca okul müdürlerinin tahakküm davranışı ve etik liderlik becerileri arasında yüksek düzeyde negatif bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Araştırmanın nitel kısmında okul yöneticileri öğretmenlerle diyalog kurmaya istekli olduklarını ve öğretmenlerin katılımını önemsediklerini belirtmişlerdir. Ancak öğretmenlerin davranışlarını disiplin açısından kontrol etme ihtiyacı hissetmişlerdir. Etik liderlik becerileri konusunda ise çoğu yöneticinin öğretmenlere yönelik etik farkındalık faaliyeti gerçekleştirdiğini, etik değer, ilke ve standartları paylaştığını, etik davranışları teşvik ettiğini, öğretmenlere rol model olduklarını, etik dışı davranışlar karşısında net tepki gösterdiğini ve etik denetimin yapıldığını ifade etmişlerdir. Öğretmenler, okul müdürlerinin tahakküm davranışlarına yönelik diyalog kurma, katılım sağlama ve kontrol etmeyle ilgili kısmen benzer görüşler belirtmişlerdir. Etik liderlik becerilerine ilişkin görüşlerinin ise okul müdürlerinin etik liderlik becerilerine ilişkin görüşlerinden farklı olduğu görülmüştür. Çalışmanın sonuçlarına bağlı olarak çeşitli öneriler sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
This study aimed to determine the opinions of principals and teachers on the causes of domination behaviors on teachers and to reveal the roles of school principals regarding ethical leadership skills. The“Mixed Research”model, which includes quantitative and qualitative research methods, was adopted in the research. The target population of the research consisted of 3650 teachers working in public secondary schools in Ataşehir, Ümraniye and Maltepe districts of Istanbul. There were 347 teachers in the sample of the study. Also 10 school principals and 15 teachers working in public secondary schools participated in the qualitative part of the study.“Domination Scale”and“Ethical Leadership Skills Scale”developed by the researcher were used to the sampling and the obtained data were analyzed in SPSS program. The arithmetic mean and standard deviation values of the answers given by the teachers in the sample to the scales were calculated. The t-test, Mann Whitney U test, Anova and Kruskal Wallis H tests were used to determine the views of the participants on domination behaviors and ethical leadership skills and to analyze them according to various demographic variables. In the qualitative part of the research, interviews were conducted with the participants and the interview transcripts were subjected to content analysis. According to the results of the research, it was estimated that the domination behaviors of the school principals on the teachers were at a moderate level. In addition, teachers' perceptions of domination is not differed according to gender, seniority, branch and working time with the principal. On the other hand, it has been observed that the ethical leadership skills behavior of school principals on teachers is at a moderate level. While teachers' perceptions of ethical leadership skills do not differ according to seniority and working time with the principal, but differed in favor of science teachers and according to gender in favor of female teachers. In addition, a highly negative relationship was found between domination and ethical leadership skills and behavior. According to the opinions of the administrators, most of the administrators stated that they are willing to establish a dialogue with the teachers and that they care about the participation of the teachers regarding the domination interview questions. However, they felt the need to control teachers' behaviors in terms of supervision. Regarding the ethical leadership skills interview questions, it was stated that most of the administrators carried out ethical awareness activities, shared ethical values, principles and standards, encouraged ethical behaviors, acted as a role model for teachers, showed a clear reaction to unethical behaviors, and ethical supervision was carried out. According to the teachers' opinions, most of the teachers expressed partially similar views to the arbitration opinions of the school principals regarding the domination interview questions. It was realized that the views on ethical leadership skills were different from the ethical leadership skills of school principals. Solution suggestions were presented depending on the results of the study.
Benzer Tezler
- Ortaokul okul müdürlerinin yenilikçi ve değişim özelliklerinin öğretmenler üzerindeki etkisi
Başlık çevirisi yok
AYŞEN DEVELİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Eğitim ve ÖğretimYeditepe ÜniversitesiEğitim Yönetimi ve Denetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEMRA ÜNAL
- Okul müdürlerinin öğretmenlerin motivasyon düzeylerine etkilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Kayseri ili örneği )
Examining the effects of school principals on teachers' motivation levels in terms of various factors (A case study in Kayseri)
MUHAMMET BAHADIR ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Eğitim ve ÖğretimErciyes ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. REMZİ KILIÇ
- Okul müdürlerinin kullandıkları güç kaynakları ile öğretmenlerin örgütsel güven düzeylerine yönelik görüşleri arasındaki ilişki
The relation between power sources used by school principals and opinions of teachers regarding organizational trust levels
TUĞÇE ÖZHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Eğitim ve ÖğretimDüzce ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SÜLEYMAN GÖKSOY
- Okul yöneticilerinin toksik liderlik davranışları ile öğretmenlerin depresyon, anksiyete, stres ve iş anlamı arasındaki ilişkinin incelenmesi
Ivestigation of the relationship between school administrators' toxic leadership behaviours and teachers' depression, anxiety, stress and meaning of work
GÖNÜL GÜL YILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimSivas Cumhuriyet ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAKAN SARIÇAM
- Okul müdürlerinin sosyal adalet liderliğinin öğretmen motivasyonuna etkisinin incelenmesi
Examining of the effect of principals' social justice leadership on teacher motivation
ELMAS YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimKarabük ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MAHMUT POLATCAN