Geri Dön

Morkaraman koyunu ve norduz koyununda Ossa Cranii'nin komparativ, morfometrik ve makroanatomik olarak incelenmesi

A macroanatomic, morphometric and comparative investigation of Ossa Cranii in morkaraman sheep and norduz sheep

PDF İndir

  1. Tez No: 734298
  2. Yazar: REZAN BAYRAM
  3. Danışmanlar: PROF. DR. İSMET TAKCI
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Veteriner Hekimliği, Veterinary Medicine
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2022
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Kafkas Üniversitesi
  10. Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Anatomi Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Anatomi Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 78

Özet

Bu çalışmada, Kars bölgesinde yetiştirilen Morkaraman koyunu ve Van'ın Gürpınar ilçesine bağlı Norduz yöresinde yetiştirilen Norduz koyununun kafatası kemiklerinin komparativ, morfometrik ve makroanatomik olarak incelenmesi amaçlandı. 14 adet Morkaraman (7 dişi 7 erkek) ve 14 adet Norduz ırkı (7 dişi 7 erkek) koyun başı kullanıldı. Tüm kafatasları maserasyon tekniği (Taşbaş ve Tecirlioğlu 1965) sonrasında morfometrik olarak incelendi. Kafatasının yüzeysel kasları diseke edildikten sonra kaynatılarak temizlendi. Soğutma işleminden sonra kemikler iyice temizlendi ve beyazlatmak için %10 hidrojen peroksit (H2O2) solüsyonunda yaklaşık 2 gün bekletildi. Kafatası üzerinden Driesh (1976)'in belirlediği yönteme göre dijital kumpas yardımı ile 39 ayrı noktalardan ölçümler alındı. Onar ve ark (2001) 'nın belirlediği yönteme göre craniofacial indexler hesaplandı. Elde edilen tüm ölçümlerin ortalama ve standart sapma değerleri ile cinsiyetler arası farklılıklar SPSS (20.0 version) paket programında 'independent samples t' testi ile belirlendi. Kafatasının resimleri Canon Eos 750D 18-200Mm fotograf makinası ile çekildi. Yapılan morfometrik incelemelerde kafatasının toplam uzunluğu Morkaraman erkek ve dişide sırasıyla 204.35±5.16 mm ve 222.20±2.39 mm, Norduz erkek ve dişide sırasıyla 214.25±28.96 mm ve 204.75±21.48 mm olarak tespit edildi. Bu değer Morkaramanlar arasında istatistiksel olarak anlamlı bulunup dişilerde erkeklerden yüksek tespit edilmiştir. En geniş kafatası mesafesi Morkaraman erkek ve dişilerde sırasıyla 104.57±2.95 mm ve 103.58±1.98 mm, Norduz erkek ve dişilerde sırasıyla 104.36±7.96 ve 101.37 ±5.02 mm olarak ölçüldü. Morkaraman'da FMG ve FMY değerleri sırasıyla 20.77±1.57 mm ve 55.29±1.67 , Norduz'da ise bu değerler sırasıyla 21.41±1.59 mm 21.46±1.16 mm olarak bulunmuştur. Morkaraman'da FMY değerinin FMG'den daha yüksek olduğu görüldü. Türler arasında FMG ve FMY parametresinin Morkaraman'larda Norduz'lardan yüksek olduğu da görüldü. Morkaraman erkek ve dişiler arasında FMY parametresinin erkeklerde dişilerden yüksek olduğu da görülmüştür. Morkaraman ve Norduz'larda skull indeks sırasıyla 48.27±6.25 mm ve 49.10±15.78 mm, neuocranium indeks sırasıyla 71.60±13.45 mm ve 57.50±6.40 mm olarak tespit edildi. Foramen magnum indeksi Morkaraman'larda 266.13±3.25, Norduz'larda 102.95±2.69 olarak bulunmuştur. For.supraorbitale'ler Norduz dişi ve Norduz erkek iki tane hayvan materyalinde ise iki tane delik şeklinde tespit edildi. Proc. septalis yapısı sadece Norduz dişinin 1.ve 2. hayvan materyalinde lateral ve medial iki uca ayrılmış yarım ay şeklinde olduğu tespit edildi. Frontonasal sütur“U”şeklindeydi. Tuber faciale Norduz'larda 1. molar diş hizasında olduğu görülürken, Morkaraman'larda ise 1. ve 2. molar izdüşümünde olduğu tespit edildi. For.infraorbitalenin 1. ve 2. premolar diş hizasında olduğu ve çoğu hayvan materyalinde tek delik şeklinde, sadece tek Norduz erkek hayvan materyalinde ise bir kemik pervazıyla ayrıldığı tespit edilmiştir. Sonuç olarak, yapılan çalışmada elde edilen veriler Morkaraman ve Norduz koyunu arasında hem de diğer koyun ırklarıyla farklılıklar ve benzerlikler gösterdi. Elde edilen sonuçların anatomi ve zooarkeoloji alanlarında ve veteriner cerrahide acil müdahale gerektiren durumlarda da veri kaynağı olacağı düşünülmektedir.

Özet (Çeviri)

In this study, it was aimed to analyze the skull bones of Morkaraman sheep bred in Kars region and Norduz sheep bred in Norduz region of Gürpınar district of Van, comparatively, morphometrically and macroanatomically. 14 Morkaraman (7 female, 7 male) and 14 Norduz breed (7 female, 7 male) sheep heads were used. All skulls were examined morphometrically after the maceration technique (Taşbaş and Tecirlioğlu 1965). The superficial muscles of the skull were dissected and cleaned by boiling. After cooling, the bones were thoroughly cleaned and kept in 10% hydrogen peroxide (H2O2) solution for about 2 days to whiten. Measurements were taken from 39 different points on the skull with the help of digital caliper according to the method determined by Driesch (1976). Craniofacial indexes were calculated according to the method determined by Onar et al. (2001). The mean and standard deviation values of all measurements obtained and the differences between the sexes were determined by the 'independent samples t' test in the SPSS (20.0 version) package program. Pictures of the skull were taken with a Canon Eos 750D 18-200mm camera. In the morphometric examinations, the total length of the skull was 204.35±5.16 mm and 222.20±2.39 mm in Morkaraman males and females, and 214.25±28.96 mm and 204.75±21.48 mm in Norduz males and females, respectively. This value was found to be statistically significant among Morkaramans and higher in females than males. The widest skull distance was measured as 104.57±2.95 mm and 103.58±1.98 mm in Morkaraman males and females, and 104.36±7.96 and 101.37 ±5.02 mm in Norduz males and females, respectively. FMG and FMY values were found to be 20.77±1.57 mm and 55.29±1.67 mm, respectively, in Morkaraman, and 21.41±1.59 mm and 21.46±1.16 mm in Norduz. FMY value was found to be higher than FMG in Morkaraman. Among the species, FMG and FMY parameters were also found to be higher in Morkaramans than in Norduz. Among Morkaraman males and females, FMY parameter was also found to be higher in males than females. In Morkaraman and Norduz, skull index was 48.27±6.25 mm and 49.10±15.78 mm, respectively, and neuocranium index was 71.60±13.45 mm and 57.50±6.40 mm, respectively. The foramen magnum index was found to be 266.13±3.25 in Morkaraman and 102.95±2.69 in Norduz. For.supraorbitales were detected as two holes in Norduz female and Norduz male, and two in animal material. Proc.septalis structure was found to be in the form of a half-moon divided into lateral and medial ends only in the 1st and 2nd animal material of the Norduz female. The frontonasal suture was“U”shaped. Tuber faciale was observed to be at the level of the 1st molar tooth in Norduz, while it was found to be in the projection of the 1st and 2nd molars in Morkaramans. It has been determined that the for.infraorbital is at the level of the 1st and 2nd premolar teeth and is separated by a single hole in most animal materials, and by a bone ridge in only one Norduz male animal material. As a result, the data obtained in the study showed differences and similarities between Morkaraman and Norduz sheep as well as with other sheep breeds. It is thought that the results obtained will help to eliminate the lack of knowledge in the fields of anatomy and zooarchaeology. It will also contribute to the literature in cases requiring emergency intervention in veterinary surgery.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    439924

    Türkiye'den yerli evcil koyunlarda, anadolu yaban koyunu (ovis gmelinii anatolica valenciennes, 1856) ve bandırma merinosunda polimorfizm çalışması

    Başlık çevirisi yok

    ARİF PARMAKSIZ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    BiyolojiHarran Üniversitesi

    Biyoloji Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SEYİT AHMET OYMAK

    PROF. DR. İNCİ ZEHRA TOGAN

  2. Tez No

    341108

    Revealing the history of Anatolian sheep domestication by using retrovirus integrations

    Retrovirüs entegrasyon polimorfizmi kullanarak Anadolu koyunlarındaki evcilleştirme sürecinin anlaşılması

    İHSAN CİHAN AYANOĞLU

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2013

    BiyolojiOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    Biyoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. İNCİ ZEHRA TOGAN

  3. Tez No

    601068

    Türkiye yerli koyun ırklarında mitokondriyal DNA çeşitliliği

    Mitochondrial DNA diversity in turkish native sheep breeds

    NEZİH ATA

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    ZiraatAydın Adnan Menderes Üniversitesi

    Zootekni Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. İBRAHİM CEMAL

  4. Tez No

    153270

    Genetic diversity of native and crossbreed sheep breeds in Anatolia

    Anadolu yerli melez koyun ırklarının genetik çeşitliliği

    EVREN KOBAN

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2004

    BiyolojiOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    Biyoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. İNCİ TOGAN

  5. Tez No

    369827

    Farklı koyun ırklarında leptin düzeyinin ve lipit profilinin belirlenmesi

    Leptin levels and lipit profile determination in different sheep breeds

    ARZU COMBA

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    BiyokimyaYüzüncü Yıl Üniversitesi

    Biyokimya (Veterinerlik) Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HANDAN MERT

Geri Dön