Annelerin ateş, ateş düşürücüler, ateşli hastalıklar, antibiotik kullanımı ve ateşli havale hakkında bilgi düzeylerinin ölçülmesi
Measuring the knowledge levels of mothersabout fever,fever reducers disease associated with fever antibiotic use and febrile covulsion
- Tez No: 735203
- Danışmanlar: PROF. DR. MÜFERET ERGÜVEN
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları, Child Health and Diseases
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2010
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sağlık Bakanlığı
- Enstitü: SSK İstanbul Göztepe Eğitim Hastanesi
- Ana Bilim Dalı: Pediatri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 178
Özet
GİRİŞ ve AMAÇ: Pediatri hekimleri diğer branşlardan farklı olarak sadece hasta ile değil aynı zamanda ve hatta daha fazla olarak hastanın velisi olan anne ve babaları ile de iletişim içindedirler. Annelerin hastalıklar hakkındaki yetersiz bilgileri ise annelerden anamnez almak zorunda olan hekimlerin işini çoğu zaman zorlaştırmaktadır. Ateş ise annelerin en çok panik olduğu konulardan biridir. Bilgi sahibi olunmayan konularda insanların panik olması doğal bir durumdur. Ailelerin yeterince bilgilendirilmemeleri bu panik havasının devam etmesine ve hekime olan güvenin azalmasına, bu da tedaviye uyumun aksamasına neden olmaktadır. Bu da gereksiz ilaç kullanımına ve iş yükünün artmasına neden olmaktadır. Annelerin ateş hakkındaki yanlış tutumları ise febril konvülziyon zemin hazırlamaktadır. Diğer taraftan doktorlar ateşin halk tarafından ne kadar bilindiğini bilememekte ve bu konuda yeterince bilgilendirme yapmamaktadır. Bizim bu çalışmadaki amacımız hasta ile bizden daha fazla vakit geçiren ve verdiğimiz reçeteyi uygulayacak kişi olan annelerin ateş, ateş ölçümü, ateş düşürücüler ve antibiyotik kullanımı hakkındaki bilgilerinin değerlendirilmesi ile ailelere vermemiz gereken bilgilerin istatistiğinin çıkartılmasıdır. YÖNTEM ve GEREÇLER: Bu çalışma, 2009 yılı Haziran ve 2010 Mart ayları arasında gönüllü 300 anne ile etik kurul izniyle görüşülerek gerçekleştirilmiştir. Anneler ile yüz yüze görüşülerek sosyoekonomik düzey, ateş ölçümü, ateş düşürücüler, ateşli hastalıklar, antibiyotik kullanımı, ateşli havale ilgili soruları içeren 37 soruluk anket yapılmıştır. Bu çalışmaya kronik hastalığı olan çocuk sahibi (kronik böbrek yetmezliği, diyabet, spina bifida gibi), sağlıkla ilgili özel eğitim almış, sağlık hizmeti verilen bir kuruluşta görevli ya da daha önce görev yapmış anneler dahil edilmemiştir. Çalışmada annelerin sosyoekonomik düzeyini ölçen 6 soru sorulmuştur. Bu sorular; anne mesleği, annenin eğitim durumu, aylık gelir, çocuk sayısı, evin kira ya da kendi evi olması, evin ne ile ısındığıdır. Alınan cevaplara göre ''0,1 veya 2'' puan verilerek SED (sosyoekonomik düzey); düşük (0-4), orta (5-8), iyi (8-12) olarak belirlenmiştir. Çalışmada ayrıca annelerin ateş bilincini ölçen 9 soru sorulmuştur. Bu sorular evde ateş ölçmek için alet var mı, ateşi nereden ölçtükleri, ateş ölçüm aracı, koltuk altından ölçülünce kaç dereceye ateş olarak kabul ettikleri, ateş yükseldiğinde ilk ne yapıldığı, ateş düşürücü ilaç olarak ne kullanıldığı, ateş düşürücü dozuna dikkat edilip edilmediği, ateş düşürücü dozunu neye göre ayarladığı, ateş düşürücüleri kaç saat arayla verdikleridir. Alınan cevaplara göre ''0 veya 1'' puan verilerek ateş bilinci; düşük (0-5) puan, yüksek (6- 9) puan olarak belirlenmiştir. Çalışmamızda antibiyotik kullanım bilincini de ölçen 7 soru sorulmuştur. Bunlar ishal için antibiyotik gerekli midir, grip için antibiyotik gerekli midir, antibiyotikler zararlı mıdır, reçete edilen antibiyotiği ne kadar kullanıldığı, tüm ateşli hastalıklar antibiyotikle tedavi edilmeli midir, ateşli çocuklarını doktora götürdüklerinde kendilerine antibiyotik yazılmamışsa nasıl davrandıkları, antibiyotik ateşli havaleyi önler mi şeklinde hazırlanmıştır. Alınan cevaplara göre ''0 veya 1'' puan verilerek antibiyotik kullanım bilinci; düşük (0-4) puan, yüksek ( 5-7) puan olarak belirlenmiştir. Bu çalışma gelişi güzel (randomize) yöntemle seçilen annelerle yüz yüze görüşme tekniği kullanılarak yapıldı. Çalışmanın amacı ve yöntemi annelere anlatılarak gerekli izinler alındı. BULGULAR: Çalışmamıza katılan annelerin %82 si düşük sosyoekonomik düzeye sahiptir. Annelerimizde %57 olarak ateş bilinci düşük olarak saptanmıştır. Antibiyotik kullanım bilinci ise %53 olarak düşük saptanmıştır. Annenin ev hanımı olması, annenin eğitim durumunun düşük olması SED puanının düşük olması, kocasının mesleği, kocasının eğitim durumun düşük olması ateş bilincini ve antibiyotik kullanım bilincini olumsuz etkileyen faktörler olarak tespit edilmiştir. Bu bulgular göz önüne alınarak yaptığımız diğer çıkarımlar ise şu şekildedir; çalışmaya katılan annelerin %49 unun evinde ateş ölçüm cihazı bulunmamaktadır. En sık kullanılan ateş ölçüm cihazı %35 ile dijital termometredir. %45 anne ateşin varlığına el yordamı ile karar vermektedir. %58 anne ateşi doğru olarak tanımlayamamıştır. Çalışmamıza katılan annelerin en sık uyguladığı ateş düşürme metodu %40 ile ılık uygulama olmuştur. Çalışmamıza katılan annelerin sadece %20'lik kısmı ateş düşürücü kullanmaktadır. Ateş düşürücü olarak annelerin en sık kullandığı ilaç ise %58 ile parasetamol olmuştur. Aspirin kullanımı %8'de kalmıştır. Ateş sonucu en çok korkulan komplikasyon olarak anneler %76 oranında havale geçirme olarak görmektedir. Ateşli havale sonucu ise annelerin %45lik kısmı zeka geriliğinin olacağına %27'lik kısım ise çocuklarının öleceğini düşünmektedir. Annelerin %28'i antibiyotik ile havalenin önlenebileceğini düşünmekteyken %62'si havale anında ilk önce çocuğunu suya sokmak gerektiğini söylemiştir. %67'lik kısmı ateşli hastalıklarda tedavi başlandıktan 24 saat sonra çocuklarının ateşinin düşmesi gereğine inanmaktadır. Annelerimizin %38 bölümü ishalde antibiyotik kullanılması gerektiğini düşünmektedir. %56 anne ise gripte mutlaka antibiyotik kullanılması gerektiğini vurgulamıştır. Antibiyotik yazılmadığı takdirde %29 anne ya başka doktora başvurmakta ya da eczaneden kendi antibiyotik almaktadır. Kendisine antibiyotik yazılan annelerin sadece %52'lik bölümü reçetede verildiği gün kadar antibiyotik kullanmaktadır. Ateş doktora gidildikten sonraki birinci gün veya üçüncü gün düşmemesi halinde annelerin çoğu (sırasıyla %48-%38) aynı doktora tekrar başvuracağını söylemiştir. TARTIŞMA ve SONUÇ: Çalışmamızın verilerine göre annelerin %58'lik bölümünün ateşi doğru ölçememektedir. %45'lik kısmında ateş ölçüm aleti yoktur. Ateşli hastalıktan ötürü %76 anne çocuğunun havale geçireceğini düşünmekte, %27'si ise havale ile çocuğunun öleceğini düşünmekte, ateşin nedeni olarakta %13 anne menenjiti görmektedir. Annelerin %50'si ateş anında müdahale etmeden önce doktora başvurmaktadır. Annelerin %10'u her ateşte mutlaka antibiyotik kullanılması gerektiğini düşünmektedir. Annelerin %24'ü doktor antibiyotik yazmadığı takdirde başka bir doktora gideceğini belirtmiştir. Halbuki antibiyotik yazılan ailelerin ancak yarısı antibiyotik tedavisini uygun sürede kullandığı tespit edilmiştir. Çalışmamızın en çarpıcı sonuçlarından biri febril konvülziyon sırasında annelerin %62'lik kısmı çocuklarını suya sokup sonra doktora götürme davranışıdır. Oysa bu davranış şekli ile çocuğun hipoksemisinin artması oldukça muhtemeldir. Annelerin %2'si paniğe kapılıp hiçbir şey yapmazken, %62'si suya sokup sonra doktora götürmekte ve %36'sı (n=108) hiç vakit kaybetmeden hemen doktora götürmektedir. Yaptığımız çalışmada annelerin ateş bilincini ateşli hastalık konusunda ki bilgilerini, ateşli konvülziyon hakkındaki tutum ve davranışlarını, antibiyotik kullanım bilinçlerini yetersiz bulduk. Bunu etkileyen en önemli faktörün anne eğitim düzeyi ve sosyoekonomik düzeyi olduğunu belirledik. Laboratory for Mother and Child Health, Istituto di Ricerche Farmacologiche“Mario Negri”Via Eritrea 62, 20157, Milan, Italy 9 Nisan 2002 de yapılan 1237 anne üzerinde yaptıkları çalışmada ateş bilincini etkileyen en önemli faktör olarak sosyoekonomik düzey ve annelerin eğitim durumun düşüklüğü olarak tespit edilmiştir (10). Bu da bizim çalışmamızla örtüşmektedir. Ancak Yunanistan Vasiliki Matziou ve arkadaş arkadaşlarının Copadistrian Üniversitesi 1 nisan 2006 yapılan 323 annenin katıldığı çalışma da ise annenin yaşının küçüklüğü ve çocuk sayısının az olması yeni anne olması ateş bilincinin düşüklüğü ile ilişkili bulunmuştur. Bizim çalışmamızda ise anne yaşı ve çocuk sayısı ateş bilincini etkilememiştir. Tüm bunları göz önüne aldığımızda annelere ateşin tanımı, ateş ölçümü, ateşin faydaları, nedenleri ve sonuçlarının anlatılması ile annelerin, çocuklarına ateşlendikleri takdirde paniğe kapılmadan, soğukkanlı bir biçimde çocuğun durumunu değerlendirerek, uygun müdahalede bulunabileceklerini düşünmekteyiz. Ateş konusunda annelerin bilgi sahibi olması, hem çocuğa gereksiz uygulamalarda bulunmalarını, hem de gecikmiş ve yetersiz müdahaleyi önleyeceğini öngörmekteyiz. Çalışmamızın, devletin sağlık politikası gereği kamu spotu ile aileleri bilgilendirmesinden sonra aynı sorular ile tekrar ailelerin bilgi düzeylerinin değerlendirilmesi sayesinde, ailelerin ateşe yaklaşımlarının nasıl etkilediğini görmede faydalı olacağını düşünmekteyiz. Böyle bir çalışma ve yapılabilecek başka çalışmalar ile ailelerin en doğru şekilde nasıl bilgilendirilebileceğinin ve bilgilendirme ile hastane başvurusu, antibiyotik kullanımı verilerinin nasıl bir değişiklik göstereceği görmenin gereksiz antibiyotik kullanımını ve hastane başvurusunun önüne geçeciğini öngörmekteyiz.
Özet (Çeviri)
Introduction: We aimed to measure the level of knowledge about fever by reaching 300 mothers. If the level of information is found to be inadequate in accordance with the results, by alerting the authorities about the results and ensuring that they reach the public; We thought that it might be useful for many applications to hospitals, unnecessary antibiotic use, antibiotic resistance, reducing the panic level of families and relieving the state budget. As a matter of fact, we thought that the Ministry of Health is a valuable study to help the studies to be done today in order to shed light on how effective these advertisements are due to the fact that they were made before the public awareness activities and we published the information obtained today. Methods: Study was conducted with 300 mothers who applied to Pediatric Clinics between 2009-2010 under the permission of the ethics committee. Aim of correcting existing mistakes and statisticing the information we should provide to mothers. Results: 82% of the mothers who participated in our study had low socioeconomic level. Fever consciousness was low in 57% of our mothers. The rate of antibiotic use was 53%. According to the data of our study, 58% of mothers do not measure fever correctly. There is no fever measuring device in 45%. Discussion and Conclusion: We found that mothers' awareness of fever, their behaviors about febrile convulsions, and their awareness of antibiotic use were insufficient. We determined that the mother being a housewife, the mother's education level being low, socioeconomic level score was low, her husband's occupation, her husband's education was low, and fever awareness and antibiotic use were negatively affected. When we consider the results, we anticipate that mothers should be informed about fever, that they will make unnecessary applications to the child and that they will prevent delayed and inadequate intervention.
Benzer Tezler
- Annelerin çocukluk çağı ateş yönetiminde bilgi tutum ve yaklaşımlarının incelenmesi
Mothers' knowledge, attitudes and approaches in childhood fevermanagement
BÜŞRA YOLCU
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Ebelikİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaEbelik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ESMA DEMİREZEN
- Annelerin ateşli çocuğa yaklaşımı; Ateş konusunda bilgi, tutum ve davranışları
Başlık çevirisi yok
ALKAN YERAL
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2017
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıMustafa Kemal ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATMAGÜL BAŞARSLAN
- Tıp fakültesi aile hekimliği ve çocuk hastalıkları polikliniklerine başvuran annelerin, çocuklarında ateş yönetimi; bilgi,tutum ve davranışlarının değerlendirilmesi
Fever management in the children of mothers applying to the family medicine and pediatrics polyclinics of the faculty of medicine; evaluation of knowledge, attitudes and behaviors
YASİN ASHİ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
Aile HekimliğiVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN AVNİ ŞAHİN
- 0-6 yaş grubu çocuğu olan annelerin ateş konusundaki bilgileri ve ateşli çocuğa yaklaşımlarının değerlendirilmesi
The knowledge of mothers with 0-6 age group children on fever and the evaluation of their approach to children with fever
MUHAMMED ÇAĞATAY İŞYAPAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
Aile HekimliğiOrdu ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZGÜR ENGİNYURT
UZMAN MERVEGÜL KAYA
- Ateş yönetimi eğitiminin annelerin ateş ile ilgili bilgi, tutum ve davranışlarına etkinliğinin değerlendirilmesi
Evaluation of the effectiveness of fever management education on mothers' knowledge, attitudes and behaviors related to fever
AYŞE ÖZDOĞAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
Aile HekimliğiAtatürk ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SUAT SİNCAN