Sosyokültürel açıdan Erzurum yöresi gazelhanlık geleneği
The tradition of being a gazelkhan in Erzurum region in terms of socioculture
- Tez No: 735221
- Danışmanlar: DOÇ. DR. DERYA KARABURUN DOĞAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Halk Bilimi (Folklor), Müzik, Folklore, Music
- Anahtar Kelimeler: Gazelhanlık Geleneği, Gazel, Erzurum, Kültür, Tasavvuf, Ghazalkhanate Tradition, Ghazal, Erzurum, Culture, Sufism
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İnönü Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Müzik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Müzik Bilimleri ve Teknolojisi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 176
Özet
Türk müziğinin sözlü müzik türleri içerisinde yer alan gazel aynı zamanda edebi açıdan bir nazım biçimidir. Türk Sanat Müziğinde fasıl aralarında okunan gazeller Türk Halk Müziği literatüründe de yer almakta ve farklı yörelerde icra edilmektedir. Edebi açıdan ise Divan Edebiyatında bir tür olarak tanımlı olan gazel, Halk Edebiyatında da karşılık bulmakta ve farklı türlerde görülebilmektedir. Bu araştırmada ele alınan Erzurum gazelhanlık geleneğinin edebi ve müzikal açıdan durum tespiti yapılmaya çalışılmıştır. Farklı disiplinlere ve türlere konu olan gazelin Erzurum yöresindeki icra şekli ve icra ortamlarının tanımlanması ve gazelhanlık geleneğinin; tarihi, felsefi, sosyal ve kültürel durumunun tespit edilmesinin amaçlandığı bu çalışmada ortaya konulan sonuçların literatüre ve sonraki araştırmalara katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Bu kadim geleneğe dair yapılan tespitlerin ve ulaşılan sonuçların özgünlüğü araştırmanın önemini ortaya koymaktadır. Bu araştırma nitel yaklaşımla ele alınıp yöntem olarak durum çalışması kullanılmıştır. Veriler; literatür taraması, gözlem ve görüşme, içerik analizi, müziksel analiz ve duyumsal analiz yöntemleri kullanılarak elde edilmiştir. Araştırmada yarı yapılandırılmış görüşmeler çalışma grubuna uygulanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu; Erzurum yöresi gazelhanlarından 14 kişi, 1 TRT Erzurum Radyosu THM emekli ses sanatçısı ve 1 Urfa yöresi gazelhanı oluşturmaktadır. Sonuç olarak, Erzurum gazellerinin sufiyane (arifâne) gazeller olduğu, gazelhanların büyük çoğunluğunun tarikat iltisaklı olduğu, başlangıçta dergâhlarda zikir ve sohbet ortamları için seslendirilen gazellerin zamanla dergâh dışına taşarak yörenin kültürü olarak benimsendiği, Erzurum gazellerinin yörenin halk müziğinde kullanılan makamları ve kullanım sıklığıyla büyük ölçüde benzerlik gösterdiği, gazelhanların yörenin müzik kültürüne katkılar sağladıkları, gazellerin icra tavrı, icra edildiği ortamları, icra şekilleri ve amacı bakımından yöreye özgü niteliklere sahip olduğu tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
Ghazal, which is one of the oral music genres of Turkish music, is also a literary form of verse. Ghazals sung between chapters in Turkish Classical Music are also included in Turkish Folk Music literature and are performed in different regions. In terms of literature, ghazal, which is defined as a genre in Divan Literature, also finds its counterpart in Folk Literature and can be seen in different genres. In this study, it has been tried to determine the literary and musical situation of the Erzurum gazelkhanate tradition. The performance of the ghazal, which is the subject of different disciplines and genres, in Erzurum region and the definition of the performance environments and the tradition of the ghazalkhanate; It is thought that the results of this study, which aims to determine the historical, philosophical, social and cultural situation, will contribute to the literature and subsequent research. The originality of the determinations made and the results reached regarding this ancient tradition reveals the importance of the research. This research was handled with a qualitative approach and a case study was used as a method. Data was obtained by using literature review, observation and interview, content analysis, musical analysis and sensory analysis methods. In the research, semi-structured interviews were applied to the study group. The study group of the research consists of 14 people from Erzurum region gazelhans, 1 TRT Erzurum Radio THM retired vocalist and 1 Urfa region gazelhan. As a result, Erzurum ghazals are sufiyane (arifāne) ghazals, the majority of ghazals are affiliated with the sect, the ghazals that were originally sung for dhikr and conversation environments in dervish lodges were adopted as the culture of the region over time, and Erzurum ghazals are largely similar to the maqams and frequency of use used in the folk music of the region. It has been determined that the ghazals have contributed to the musical culture of the region, that the ghazals have characteristics specific to the region in terms of their performance style, the environments in which they are performed, the way they are performed and their purpose.
Benzer Tezler
- Erzurum yöresi erkek bar oyunlarının icra ortamları ve sahneleme sürecinin incelenmesi
The analysis of practice fields of male bar dances and its staging process in Erzurum region
YAKUP POLAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Bale ve Dansİstanbul Teknik ÜniversitesiPerformans Ana Sanat Dalı
PROF. NİHAL CÖMERT
- Gebze'de âşıklık geleneği
Minstrelsy tradition in Gebze
DOĞAN TUNCA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Halk Bilimi (Folklor)Trakya ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖMER AKSOY
- Yurtdışı Türk ve Akraba Topluluklar bursiyeri öğrencilerinin sorunlarının incelenmesi (Atatürk Üniversitesi örneği)
Analysis of problems faced by 'Presidency for Turks Abroad and Related Communities' scholarship students (Atatürk University sample)
MARZIA HAIDARY
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimAtatürk ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ADNAN KÜÇÜKOĞLU
- Investigating parental involvement strategies and roles used by Turkish parents to support learners' EFL distance learning process in terms of parents' economic, social, and cultural capitals: A mixed-methods study
Türk ebeveynlerin öğrencilerin uzaktan eğitimde yabancı dil olarak İngilizceyi öğrenme sürecinde kullandıkları aile katılım rolleri ve stratejilerinin, ebeveynlerin ekonomik, sosyal ve kültürel kapitalleri açısından incelenmesi: Bir karma-metot çalışma
İBRAHİM ŞAHİN
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
Eğitim ve ÖğretimKaradeniz Teknik ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZNUR SEMİZ
- Sosyo-kültürel açıdan namaz ibadeti
Namaz workship at the socio-cultural
ALİ KARADOĞU
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
DinSelçuk ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HAYRİ ERTEN