Geri Dön

Spinoza felsefesinde zorunluluk ve özgürlük kavramları ilişkisi

The relationship between the concepts of necessity and freedom in Spinosa's philosophy

PDF İndir

  1. Tez No: 735285
  2. Yazar: ÜMİT DOĞAN
  3. Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ NACİYE ATIŞ
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Felsefe, Philosophy
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2022
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Mersin Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Felsefe Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 90

Özet

“Zorunluluk”ve“özgürlük”kavramları, Spinoza felsefesinde kilit konumdadır. Onun sisteminin işleyişi ve düzeni bu kavramlarla ilişkilidir. Bu iki kavramın sistemden çekilmesi demek, sistemin tamamen çökmesi anlamına gelir. Spinoza felsefesinde, varlığın doğası zorunlulukla açıklanır. Bunun nedeni zorunluluğun varlığın doğası ile ilgili olmasındandır. Spinoza buradan“zorunlu varlık”ve“zorlanmış varlık”ayrımını çıkarır. Varlığın doğası gereği, var olma nedeni kendinde ise zorunlu, var olma nedeni kendi dışında ise zorlanmış varlık olur. Varlığın kendinde neden olması onu özgür varlık yapar. Spinoza zorunlu ve özgür olan varlığın Tanrı olduğunu söyler. Çünkü doğası kendinden başka bir nedeni gerektirmeyen sadece Tanrı'dır. Bu determinist işleyiş ile varlık ve var oluşun ne olduğu açıklanır. Spinoza, Tanrı'dan başlayan mantıksal bir tümdengelim süreci ile işleyişi açıklar. İnsan ve doğa da bu zorunluluğun dışında değildir. Hatta doğa, ontolojik olarak Tanrı'dan ayrı bir şey değildir. Aksine, Tanrı ve doğa bir ve aynıdır. İnsanın, tarihin başından beri, aklı ile var olan her şeyden daha üstün ve egemen olabilme yeteneğine sahip olma düşüncesi Spinoza felsefesi için geçerli değildir. İnsan, doğanın bir parçasıdır. Bu sebeple de insan için özgürlük, doğasının zorunluluğunu bilmesi ve ona uygun davranması ile mümkündür. Aksi ise bilgisizlik ve kölelik olacaktır. Tanrı'nın bilinmesi ve zorunlu yasanın farkında olunması hakikatin bilgisine ulaşmak ve erdemdir. Sonuç olarak, Spinoza zorunluluk ve özgürlüğün aynı şey olduğunu belirler. Bu tezin amacı, Spinoza felsefesinde zorunluluk ve özgürlük kavramları ilişkisinin önemi ve kullanılma nedenlerinin açıklanmasıdır. Çalışmada genel olarak Spinoza'nın“Ethıca”adlı yapıtı üzerinde yoğunlaşılmıştır.

Özet (Çeviri)

The concepts of“necessity”and“freedom”are key in Spinoza's philosophy. The functioning and order of his system is related to these concepts. The withdrawal of these two concepts from the system means the complete collapse of the system. In Spinoza's philosophy, the nature of existence is explained by necessity. This is because necessity is related to the nature of being. Spinoza draws the distinction between“necessary being”and“forced being”. Due to the nature of existence, if the reason for existence is in itself, it is necessary, if the reason for existence is outside of itself, it becomes a forced existence. Being causes in itself makes it a free being. Spinoza says that the necessary and free being is God. For God is the only one whose nature requires no cause other than himself. With this deterministic process, esse and existence are explained. Spinoza explains the operation with a logical deductive process starting from God. Man and nature are not excluded from this necessity. In fact, nature is not ontologically separate from God. Rather, God and nature are one and the same. The idea of man's ability to be superior and dominant over everything that exists with his mind since the beginning of history is not valid for Spinoza's philosophy. Man is a part of nature. For this reason, freedom for man is possible by knowing the necessity of his nature and acting in accordance with it. Otherwise, it will be ignorance and slavery. Knowing God and being aware of the necessary law is the attainment of knowledge of the truth and virtue. Consequently, Spinoza determines that necessity and freedom are the same thing. The aim of this thesis is to explain the importance of the relationship between the concepts of necessity and freedom in Spinoza's philosophy and the reasons for their use. The study generally focused on Spinoza's“Ethics”.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    439010

    Spinoza felsefesinde yaratma problemi

    The problem of creation in the philosophy of Spinoza

    MEHMET ÇALIŞKAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    DinNecmettin Erbakan Üniversitesi

    Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. ÖMER FARUK ERDEM

  2. Tez No

    441207

    Spinoza düşüncesinde Tanrı'nın metafiziksel konumlandırılışı ve insanın durumu

    God's metaphysical positioning and human condition in Spinoza's thought

    MUSTAFA YALÇINKAYA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    FelsefeOndokuz Mayıs Üniversitesi

    Felsefe Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. LOKMAN ÇİLİNGİR

  3. Tez No

    852419

    Spinoza'da gücün olumlaması olarak arzu

    Desire as the affirmation of power in Spinoza

    SEFA SAĞLAM

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    FelsefeKocaeli Üniversitesi

    Felsefe Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SEVİNÇ TÜRKMEN AKSU

  4. Tez No

    277884

    Spinoza felsefesi ışığında tragedya sanatının Sophocles'in oyunları çerçevesinde incelenmesi

    Analysis of tragedy art in the light of Spinoza's philosopy and Sophocles' plays

    ERKAN KÜÇÜK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2010

    Sahne ve Görüntü Sanatlarıİstanbul Üniversitesi

    Tiyatro Eleştirmenliği ve Dramaturji Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. KEREM KARABOĞA

  5. Tez No

    738262

    Spinoza ve Kant'ta teleoloji anlayışı bağlamında ahlak ve özgürlük

    Spinoza and Kant's teleological reading of the ethics and freedom

    NEŞE AKSOY

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    FelsefeMimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi

    Felsefe Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HASAN BÜLENT GÖZKAN

Geri Dön