Geri Dön

Evlilikte çift uyumu ve ilişki odaklı diyalektik davranışçı terapinin etkilerinin incelenmesi

Couple adjustment in marriage and investigation of the effects of relationship-focused dialectical behavior therapy

  1. Tez No: 736552
  2. Yazar: ZAHİDE TEPELİ TEMİZ
  3. Danışmanlar: PROF. DR. F. IŞIL BİLİCAN YURTERİ
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Psikoloji, Psychology
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2022
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi
  10. Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 328

Özet

Bu tez iki ayrı çalışma ile çift uyumunu etkileyen faktörleri anlamayı ve çift uyumunu artırmaya yönelik bir uygulama yapmayı amaçlamaktadır. İlk çalışma çiftlerin güvensiz bağlanma örüntülerinin duygu düzenleme güçlüğü, yakınlık ve reddedilme hassasiyetinin aracılık etkileriyle beraber aktör ve partnerin çift uyumuna etkilerini incelemektedir. İkinci çalışma Diyalektik Davranışçı Terapi Grup Beceri Eğitimini (DDT-GBE) ilişki problemi yaşayan evli kadınlara uyarlamayı amaçlamıştır. İlk çalışma 173 evli çiftin katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Veriler aktör-partner karşılıklı bağımlılık aracılık modeli (APIMeM) ile analiz edilmiştir. İkinci çalışma ilişki odaklı DDT-GBE uygulamasına katılan 9 evli kadın ve karşılaştırma grubunda yer alan 11 evli kadından oluşan pilot bir çalışmadır. Katılımcıların ilişki ve bireysel işlevsellikleri uygulamadan önce, uygulamanın ardından ve uygulamadan 6 ay sonra olmak üzere üç kez değerlendirilmiştir. İlk çalışmanın bulguları kaygılı bağlanmanın çiftlerin her ikisinin de evlilik uyumunu azalttığını ve kadının kaygılı bağlanmasının ayrıca erkeğin evlilik uyumunu olumsuz etkilediğini ortaya koymaktadır. Partnerlerden her ikisinin de bağlanma kaçınması hem kendilerinin hem de birbirilerinin evlilikte hissettikleri uyumu azaltmaktadır. APIMeM bulguları duygu düzenleme güçlüğü, yakınlık ve reddedilme hassasiyeti değişkenlerinin güvensiz bağlanma örüntüleri ile çift uyumu arasındaki ilişkiye aktör-partner düzeyinde aracılık ettiğini göstermektedir. İkinci çalışmanın ilişki işlevselliğine ilişkin bulguları müdahale grubunun çift uyumu ve yakınlık düzeylerinin arttığını ve kaçınmacı bağlanma düzeylerinin ise azaldığını ortaya koymaktadır. Çift uyumu ile yakınlık puanlarındaki artışın uygulamadan 6 ay sonra da devam ettiği bulunmuştur. Bireysel işlevselliğe ilişkin bulgular ise müdahale grubundaki kadınların yaşam doyumlarının anlamlı ölçüde arttığını göstermektedir. Ayrıca müdahale grubunun farkındalık düzeylerinin ve ısrarcı-sebatkar kişilerarası problem çözme yaklaşımlarının anlamlı ölçüde arttığı görülmüştür. Duygu düzenleme ve strese tolerans becerilerinde ise anlamlı bir değişim gözlenmemiştir. Bu tezden elde edilen bulgular, ilişkilerle çalışırken birden çok dinamiğe ve partnerlerin karşılıklı etkilerine odaklanmanın önemli olduğunu ve transdiagnostik uygulamalara yönelik artan ilgiyle tutarlı bir şekilde DDT-GBE'nin çiftlerin ilişki kalitelerini artırmaya yardımcı olabileceğini düşündürmektedir.

Özet (Çeviri)

This thesis aimed to understand the factors affecting couple adjustment and to make an intervention to increase couple adjustment with two separate studies. The first study examined the effects of insecure attachment patterns on couple adjustment of actor and partner with the mediating effects of emotion regulation difficulty, intimacy, and rejection sensitivity. The second study aimed to adapt Dialectical Behavior Therapy Group Skills Training (DBT-ST) to married women with relationship problems. The first study was conducted with the participation of 173 married couples. Data were analyzed with the actor-partner interdependence mediation model (APIMeM). The second study is a pilot study consisting of 9 women participating in the relationship-oriented DBT-ST and 11 women in the comparision group. The relationship and individual functioning of the participants were evaluated three times, beginning of the study, end of the study, and 6 months after the study. Findings of the first study revealed that anxious attachment reduces couple adjustment of both genders, and also anxiously attached woman negatively affects couple adjustment of man. However, both partners' attachment avoidance reduced the couple adjustment of the actor and partner. Results of the APIMeM indicated that emotion regulation difficulty, intimacy, and rejection sensitivity mediate the relationship between insecure attachment patterns and couple adjustment at the actor-partner level. The second study's findings related to relationship functioning indicated that couple adjustment and intimacy levels significantly increased and avoidant attachment level decreased in the intervention group. The increase in couple adjustment and intimacy levels continued 6 months after the intervention. Findings related to individual functioning showed that life satisfaction of the intervention group increased significantly. In addition, it was observed that the mindfulness and insistent-persevering interpersonal problem solving levels significantly increased in the intervention group. There were no significant changes in emotion regulation and stress tolerance skills. The findings suggested that it is essential to focus on multiple dynamics and partners' mutual influences while working with couples and that DDT-ST might benefit couples to increase relationship quality, fitting into the field's growing interest in transdiagnostic interventions.

Benzer Tezler

  1. Evli bireylerde çift uyumu ve psikolojik belirtilerin ilişki odaklı bilişsel faktörler ve ilişki sürdürme stratejileri açısından incelenmesi

    Investigation of dyadic adjustment and psychological symptoms interms of relationship oriented cognitive factors and relationship maintance stategies in married individuals

    ÜNAL ALPAY

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    PsikolojiDokuz Eylül Üniversitesi

    Psikoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ADVİYE ESİN YILMAZ SAMANCI

  2. Evli bireylerde güvensiz bağlanma, ruminatif düşünme biçimi ve evlilik uyumunun ilişki ve partner odaklı obsesif kompulsif belirtiler ile ilişkisi

    The relationship between insecure attachment, ruminative thought style, marital adjustment, relationship-centered and partner-focused obsessive compulsive symptoms in married individuals

    BURÇAK GÜLER

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    PsikolojiIşık Üniversitesi

    Psikoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. FERYAL ÇELİKEL

  3. İlişki odaklı ve partner odaklı obsesif kompulsif belirtileri yordamada bağlanma stillerinin ve evlilik uyumunun rolü

    The role of attachment styles and marital adjustment in predicting relationship-centered and partner-focused obsessive compulsive symptoms

    EBRU PELİN ÖZEL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    PsikolojiIşık Üniversitesi

    Psikoloji Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ SELİN KARAKÖSE

  4. Otizmli çocukların ebeveynlerinin evlilik uyumlarının, başa çıkma stratejilerinin ve sosyal destek algılarının incelenmesi

    A study on the marital adjustment, coping strategies and perceived social support in parents of children with autism

    SEDEF ELİF AYDEMİR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül Üniversitesi

    Aile Eğitimi ve Danışmanlığı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ŞÜHEDA ÖZBEN

  5. Klimakterik dönemdeki kadınlarda cinsel işlev durumu, depresyon ve evlilik uyumu

    Sexual function status, depression and marital adjustment in women in the climacteric period

    MELİKE KAHVECİ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Hemşirelikİzmir Katip Çelebi Üniversitesi

    Doğum ve Kadın Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. NURAY EGELİOĞLU CETİŞLİ