Sosyal bilgiler ders kitaplarında eleştirel düşünme becerisinin yeri
The place of critical thinking skill in social studies textbooks
- Tez No: 737476
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ASLI AVCI AKÇALI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 114
Özet
Bu çalışmanın temel amacı eleştirel düşünme becerisinin Sosyal Bilgiler ders kitaplarında ne düzeyde yer aldığını tespit etmektir. Araştırmada nitel araştırma desenlerinden durum çalışması kullanılmıştır. Araştırma verileri araştırmacının geliştirmiş olduğu doküman inceleme formu kullanarak toplanmış, betimsel analiz yöntemine dayalı olarak analiz edilmiştir. Araştırmanın çalışma materyalini Millî Eğitim Bakanlığı tarafından hazırlanan 5., 6. ve 7. sınıf Sosyal Bilgiler ders kitapları oluşturmaktadır. Araştırma kapsamında 3 ders kitabı incelenmiştir. İncelenen ders kitaplarının, öğrenme alanları içinde yer alan ders etkinlikleri ile ölçme-değerlendirme bölümleri ayrı olarak değerlendirilmiştir. Araştırmada elde edilen bulgulara göre incelenen ders kitaplarının eleştirel düşünme becerisini geliştirmeye yönelik içeriğinin farklı düzeylerde olduğu görülmüştür. Ders kitapları öğrenme alanlarındaki eleştirel düşünme içeriği açısından incelendiğinde özellikle 5. sınıf kitabının 6. ve 7. sınıfa göre daha zengin olduğu görülmüştür. Ölçme-değerlendirme bölümleri açısından değerlendirildiğinde ise 7. sınıf ders kitabının 5. ve 6. sınıf kitabına göre daha zengin bir eleştirel düşünme içeriğine sahip olduğu görülmüştür. Bu sebeple ders kitaplarının kimi öğrenme alanlarında ve ölçme-değerlendirme bölümlerinde eleştirel düşünme becerisine yönelik içeriğin geliştirilebilir olduğu anlaşılmıştır. Araştırma sonucunda eleştirel düşünme alt becerilerinden bazılarının ders kitabında daha fazla yer bulduğu görülmüştür. Buna göre 5. sınıf ders kitabının öğrenme alanları içindeki etkinlik/soruların“sonuç çıkarma”becerisine, ölçme değerlendirme bölümünün ise“açıklama”ve“yorumlama”becerilerine daha fazla yer verdiği sonucuna ulaşılmıştır. 6. sınıf ders kitabının öğrenme alanları içindeki etkinlik/soruların“yorumlama”becerisine, ölçme-değerlendirme bölümünün ise“sonuç çıkarma”becerisine daha fazla yer verdiği belirlenmiştir. 7. sınıf ders kitabının öğrenme alanı içindeki etkinlik/soruların“yorumlama”becerisine, ölçme-değerlendirme bölümünün ise“sonuç çıkarma”becerisine daha fazla yer verdiğine ulaşılmıştır. İncelenen tüm ders kitaplarında“değerlendirme”ile“öz düzenleme”alt becerilerinin en az yer alan beceriler olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
The main purpose of this study is to determine the level of critical thinking skills in Social Studies textbooks. The case study design, one of the qualitative research designs, was used in the research. In the research, the data were collected using the document review form prepared by the researcher and the descriptive analysis method was used to analyze the data. The study material of the research consists of the 5th, 6th and 7th-grade Social Studies textbooks prepared by the Ministry of National Education. Within the scope of the research, 3 textbooks were examined. Lesson activities and assessment-evaluation sections of the examined textbooks were evaluated separately. According to the findings obtained in the research, it was seen that the content of the textbooks examined to develop critical thinking skills was at different levels. When the textbooks are examined in terms of the content of critical thinking in learning areas, it is seen that especially the 5th grade book is richer than the 6th and 7th grade books. When evaluated in terms of measurement-evaluation sections, it was seen that the 7th grade textbook had a richer critical thinking content than the 5th and 6th grade textbooks. For this reason, it has been understood that the content for critical thinking skills can be developed in some learning areas and measurement-evaluation sections of the textbooks. As a result of the research, it was seen that some of the sub-skills of critical thinking skills were included more in the textbook. Accordingly, it was found that the activities/questions in the learning areas of the 5th-grade textbook gave more space to the skill of“inference”while the assessment-evaluation section gave more space to the skills of“explanation”and“interpretation”. It was found that the activities/questions in the learning areas of the 6th-grade textbook gave more space to the“interpretation”skill, while the assessment-evaluation section gave more space to the“inference”skill. It has been found that the 7th-grade textbook gives more space to the“interpretation”skill of the activities/questions in the learning area, while the assessment-evaluation section gives more space to the“inference”skill. It has been found that the sub-skills of“evalutation”and“self-regulation”are the least included ones in all the textbooks examined.
Benzer Tezler
- Sosyal bilgiler derslerinde gazete haberlerini kullanmak: Bir eylem araştırması
Using newspapers as a teaching tool in social studies courses: An action research
CEMAL GÖKHAN OL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YÜCEL KABAPINAR
DOÇ. DR. GÜL TUNCEL
- Ortaokul 7. sınıf sosyal bilgiler dersi kültür ve miras öğrenme alanının öğretiminde tarihsel empatinin kullanılması: Bir eylem araştırması
The use of historical empathy in teaching cultural and heritage learning area in secondary school 7th grade social studies course: An action research
GÜLHAN GÜRSOYLAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimMarmara Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KAYA YILMAZ
- Sosyal bilgiler ders kitaplarının temel vatandaşlık değerleri ve becerileri açısından değerlendirilmesi
Evaluation of social studies textbooks in terms of main citizenship values and skills
BETÜL GÖKÇINAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimNecmettin Erbakan ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İLKER DERE
- Ortaokul 5,6, 7 ve 8. sınıf Türkçe ders kitaplarında yeralan haber metinlerinin değerlendirilmesi
Evaluation of news texts in secondary schools 5, 6, 7 and8.
ERKE OZAN KÖKTEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimUşak ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SELCEN ÇİFCİ
- Ankara Polis Koleji'nde Türkçe dersinin verimliliği
The Efficiency of Turkish classes in Police College
EMİN SEMİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiEğitim Programları ve Öğretimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CAHİT KAVCAR