Kentsel dönüşüm projeleri ile oluşan kayıp mekânların geri kazanımı sürecinde kentsel tasarımın rolü
The role of urban design in the process of recovery of lost spaces resulting from urban transformation projects
- Tez No: 737826
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ İSMAİL EREN KÜRKÇÜOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Şehircilik ve Bölge Planlama, Urban and Regional Planning
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kentsel Tasarım Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kentsel Tasarım Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 160
Özet
Kentler kuruldukları ilk zamanlardan günümüze gelene kadar yenilenmeye, ömrünü tamamlayan parçaları dönüşmeye ve gelişmeye ihtiyaç duymuştur. Kenti oluşturan, canlı cansız, hareketli durağan, değişken sabit her bileşeninin dönüşüm veya yenilenme süreci farklı seyretmektedir. Cansız, durağan ve sabit bileşenlerin arasında bulunan yapılar, yollar, sınırlar ve meydanlar gibi kenti tanımlayan ögelerin, dönüşüm süreci günümüzde birçok uygulama ve müdahale çeşidi bulunan kentsel dönüşüm ile mümkün olmaktadır. Literatürün ve beraberinde teknolojinin gelişmesi ile beraber farklı yöntemler ve yaklaşımlar geliştirilen dönüşüm süreçleri, farklı disiplinlerde olan paydaşları ve kullanıcı kitlesi ile bir bütün olarak düşünülmektedir. Geliştirilen yeni yöntemler ve yaklaşımlarla, farklı disiplinlerin katkılarıyla, kentsel dönüşüm süreçleri günümüze birçok yeni müdahale ve uygulama methodları ile gelmiştir. Kentsel tasarım sürece dâhil olan ve önemli katkılar sağlayan disiplinlerden biridir. Mevcut durum tespitleri, arazi kullanımı analizi, hak sahipliği tespiti gibi birçok teknik verinin, alan kullanımının efektif olması adına alanda geliştirilen tasarım yöntemleri ile kentsel tasarım da disiplini özelinde kentsel dönüşüm sürecine katılmaktadır. Alanla ilgili verilerin, tasarıma sağladığı girdi, kentsel tasarım kriterleri olarak alana yansımaktadır. Sürece dâhil olduğu noktada, alanın mekânsal kullanımını, fonksiyonların dağılımını, yapılı ve doğal çevrenin organizasyonunu ve açık mekânların formunu planlamaktadır. Kentsel tasarım ile mekânların formu belirlenirken, kullanıcı profilleri, alanın geçiş organizasyonu da organize edilmektedir. Böylelikle, geçirgen, okunabilir, tanımlı ve kullanışlı alanlar oluşturulmaktadır. Kentsel dönüşüm sürecine, kentsel tasarımın dâhil olması ile beraber ortaya çıkan proje, doluluk ve boşluk diye iki ayrı üst başlıkta tanımlanabilen açık alan ve yapılı çevrenin organizasyonu ve kullanıcılar arasındaki ilişki ile değerlendirilmektedir. Dolayısıyla, işlevselliği yüksek mekânların ortaya çıkması, projelerin başarısını yansıtan en önemli kriterlerden biridir. Tasarım sürecinde projeye yansıyan organizasyonun olmaması veya eksik kalması durumunda kayıp mekân olarak adlandırılan, işlevsiz, atıl ve kullanılmayan alanlar ortaya çıkmaktadır. Bu çalışma kapsamında, literatür okumaları ve örnek kentsel dönüşüm projelerinin incelenmesi üzerine oluşan kayıp mekânlar ve oluşum sebepleri tespit edilmiştir. Yapılan tespitlerin, kentsel tasarım sürecinde çözümlenmesi adına 10 adet kriter belirlenmiştir. Bu kriterler önce mahalle ölçeğindeki kentsel dönüşüm projelerinde, site/bina ölçeğindeki kentsel dönüşüm projelerinde ve kentsel ortak kullanım alanlarındaki kentsel dönüşüm projelerinde olmak üzere üç farklı ölçekte seçilmiş 13 proje kapsamında değerlendirilmiştir. Projelerin hangi kriterde ne gibi eksiklikleri olduğu ve ortaya çıkan kayıp mekânların oluşum sebepleri ve geri kazanılması için yürütülmesi gereken çalışmanın ne olması gerektiği üzerine çıkarımlar yapılmıştır. Ardından, belirlenen bir pilot alanda, kentsel tasarım ile yürütülecek bir dönüşüm projesinin hazırlanması sürecinde aşama aşama uygulanmıştır. Tasarım sonucu ortaya çıkan mekânların kayıp mekân olma potansiyelleri ve kullanım durumları değerlendirilmiştir. Çalışma kapsamında, kentsel dönüşüm projelerinin hazırlanması ve uygulanması sürecine, kentsel tasarımın da dâhil olması ve kayıp mekânların ortaya çıkma ihtimalinin en aza indirilmesi hedeflenmektedir.
Özet (Çeviri)
Cities have needed to be renewed, transformed and developed in parts that have completed their life, from the first days of their establishment until today. The transformation or renewal process of each component of the city, animate, inanimate, mobile, static, and variable, proceeds differently. The transformation process of elements that define the city, such as structures, roads, borders and squares between inanimate, static and fixed components, is possible with urban transformation, which has many applications and interventions today. The transformation processes, in which different methods and approaches have been developed with the development of literature and technology, are considered as a whole with stakeholders and user groups in different disciplines. With the new methods and approaches developed, with the contributions of different disciplines, urban transformation processes have come to the present day with many new intervention and application methods. Urban design is one of the disciplines involved in the process and making important contributions. Urban design also participates in the urban transformation process, specific to its discipline, with the design methods developed in the field in order to ensure the effective use of many technical data such as current situation determinations, land use analysis, entitlement determination. The input provided by the data related to the area to the design is reflected in the area as urban design criteria. At the point where he is involved in the process, he plans the spatial use of the area, the distribution of functions, the organization of the built and natural environment and the form of open spaces. While determining the form of the spaces with urban design, user profiles and the transition organization of the space are also organized. Thus, permeable, readable, defined and useful areas are created. The project, which emerged with the inclusion of urban design in the urban transformation process, is evaluated in terms of the organization of the open space and built environment, which can be defined under two separate headings as occupancy and void, and the relationship between users. Therefore, the emergence of spaces with high functionality is one of the most important criteria reflecting the success of the projects. In the absence or incompleteness of the organization reflected in the project during the design process, dysfunctional, idle and unused spaces, called lost spaces, emerge. Due to the economic concerns in the preparation and implementation of urban transformation projects, the disruptions in the projecting and construction processes of the implementation process, and many physical constraints that will affect the design process, undefined gaps arise in the places determined as common use areas. Economic concerns cause the criteria such as environmental design and open space organization that determine the use and quality of the buildings are not met and useless areas are created. As a result of ineffective planning and design of urban common areas, unused, secluded and idle areas turn into lost spaces. Areas that are far from design also move away from use. Areas that are unattractive and unattractive to users turn into unsafe, haunted secluded areas. In order to prevent this, urban design must be included in the process. This process is completed with the organization of the remaining open spaces, accessibility and landscape balance, after the structures are positioned as appropriate in the design area. The role of urban design and the importance of its responsibility; If the balance between the built environment elements and the use of open space cannot be achieved, it is clearly seen with the emergence of unused, dysfunctional or unsuitable areas. In summary, the main factors that play a role in urban transformation processes are entitlement, construction area, zoning right and reconciliation processes. The inclusion of urban design in this process does not adversely affect the main factors, but it ensures that the produced spaces are prevented from being idle, dysfunctional and useless. Therefore, considering the urban transformation processes separately from urban design increases the potential for the formation of lost spaces. While it is possible for lost spaces to occur due to unsuccessful or unsuccessful urban transformation projects, urban design also makes it possible not to create lost spaces by being included in unsuccessful urban transformation processes. For some reasons, the spaces cannot have the functions they had before the urban transformation projects as a result of the project. For this reason, the aim in the implementation processes of the projects is to prevent situations that will completely eliminate the function of the space and turn the space into an idle space. This is possible by developing urban design approaches that will help urban transformation processes and create defined areas. Within the scope of this study, the lost spaces and the reasons for their formation were determined upon the literature readings and the examination of the sample urban transformation projects. In order to analyze the determinations made in the urban design process, 10 criteria have been determined. In addition to these criteria, due to the geographical situation of the transformation areas, their relations with their natural and built environments, and many similar, site-specific differences, various urban transformation implementation tools and intervention forms are required. These forms of intervention should include many site-specific approaches as well as the basic urban design criteria that are determined in the transformation process and can be applied to every area. The determined criteria were evaluated within the scope of 13 projects selected in three different scales, first in neighborhood scale urban regeneration projects, site/building scale urban regeneration projects and urban regeneration projects in urban common areas. In the examples examined in terms of scale differences, the reasons for the emergence of the lost spaces and therefore the type of the space considered as the lost space also differ. Since design approaches suitable for the scales of the areas of the methods followed in the projects implemented at different scales have not been developed, the formation of lost space is observed due to scale differences. If the determined design criteria do not cover every scale, the probability of lost spaces increases in scale differences in the created common areas. For this reason, the samples selected to be analyzed in the thesis study are at different scales and the examined criteria were evaluated separately for each scaled project. Inferences were made on the criteria and deficiencies of the projects, the reasons for the formation of the lost spaces and what the work to be carried out for their recovery should be. Then, in a determined pilot area, the criteria determined during the preparation of a transformation project to be carried out with urban design and the additional criteria needed for the site were applied step by step. The potential of the spaces that emerged as a result of the design to be lost spaces and their use cases were evaluated. Within the scope of the study, it is aimed to include urban design in the preparation and implementation of urban transformation projects and to minimize the possibility of the emergence of lost spaces.
Benzer Tezler
- Assessment of urbanization history of Addis Ababa city, Ethiopia
Addıs Ababa cıty, Ethıopıa'nın kentleşme tarihinin değerlendirilmesi
ABDURAHMAN HUSSEN YIMER
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Şehircilik ve Bölge PlanlamaMersin ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ CENAP YOLOĞLU
- İstanbul kent çeperlerinde kırsal arazilerin dönüşümü Ağaçlı-Yeniköy yöresi örneği
Transformation of rural areas on Istanbul fringe Agacli-Yenikoy sample
GÜLCE KANTÜRER
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Peyzaj Mimarlığıİstanbul Teknik ÜniversitesiKentsel Tasarım Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İPEK AKPINAR
- Biyokütlenin piroliz reaktivitesinin farklı yöntemler kullanılarak incelenmesi
Determination of biomass pyrolysis reactivity by using different methods
MERVE ÖZFİDAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Kimya Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiKimya Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HANZADE AÇMA
- Istanbul walkabouts: A critical walking research of Northern Istanbul
İstanbul seferleri: Kuzey İstanbul'un eleştirel yürüme araştırması
NAZLI TÜMERDEM MEDARİC
Doktora
İngilizce
2018
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ARZU ERDEM
PROF. DR. SİBEL BOZDOĞAN