Yeniden işlevlendirilmiş tarihi yapılarda kapsayıcı tasarım yaklaşımı: Atatürk Orman Çiftliği bira fabrikası hamamı örneği
Inclusive design approach in re-functionalized historical buildings: Atatürk Forest Farm brewery hammam building as a sample
- Tez No: 738195
- Danışmanlar: PROF. DR. MELTEM YILMAZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, İç Mimari ve Dekorasyon, Architecture, Interior Design and Decoration
- Anahtar Kelimeler: Tarihi yapı, koruma, iç mekân restorasyonu, yeniden işlevlendirme, kapsayıcı tasarım, evrensel tasarım, AOÇ Bira Fabrikası Hamamı, engelsiz müze, engelli bireyler için temel mekânsal gereksinimler, Historical building, conservation, interior restoration, reuse, inclusive design, universal design, AOÇ Brewery Hammam, accessible museum, basic spatial requirements for disabled individuals
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Güzel Sanatlar Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 209
Özet
Son yıllarda Dünya'da bazı önemli tarihi yapılara engelli bireyler için ulaşım imkânı sağlayacak kısıtlı mimari düzenlemeler getirilmiştir. Fakat yapılan bu uygulamaların özellikle farklı yaş ve yetkinlikte olan; görme, işitme, bedensel ve zihinsel engel kategorilerindeki bireylerin ihtiyaçlarını karşılamadığı görülmüştür. Dolayısıyla 'restorasyon' ve 'evrensel tasarım' gibi net kuralları olan iki kavramın ortak paydada buluşturulması, ulusal ve uluslararası alanda akreditasyonu sağlanması ve kapsayıcı tasarım yaklaşımı ile çağdaş restorasyon gerekliliklerinin belirlenmesi önem arz etmektedir. Kapsayıcı tasarım temelli bir tasarım gerçekleştirme konusu; yaş, eğitim, dil, cinsiyet, (bedensel) fiziki durum, her türlü engellilik durumu, ekonomik ve kültürel farklılıklar vb. gibi durumlara bakılmaksızın, mümkün olduğunca çok kişiye hitap eden, ihtiyaçlarını eşit şekilde karşılayabilen, erişilebilir ve kullanılabilir bir şekilde tasarlanan mekânlar, ürünler ve hizmetler sunmayı ifade etmektedir. Bu tez çalışması kapsamında, 1930'lu yıllarda Ernst Eğli tarafından Atatürk Orman Çiftliği'ndeki Bira Fabrikası işçileri için yapılmış Bira Fabrikası Hamam yapısı örnek olarak seçilmiştir. Tarihi binanın özgün işlevi, tarihi ve kültürel değeri göz önünde bulundurularak çağdaş sanat müzesi olarak yeniden işlevlendirilmesine karar verilmiştir ve kapsayıcı tasarım doğrultusunda restorasyon tasarım projesi hazırlanarak öneriler getirilmeye çalışılmıştır. Bu doğrultuda bu çalışmanın amacı yeniden işlevlendirilmiş tarihi yapıların kapsayıcı tasarım prensibi doğrultusunda erişilebilir şekilde restore edilebilirliğini örnek alan olarak seçilen“Atatürk Orman Çiftliği Bira Fabrikası Hamamı”özelinde irdelemek ve restorasyon tasarım projelerini hazırlamaktır. Bu amaçla bu çalışmada nitel araştırma yöntemi kullanılarak, veri toplama aracı olarak gözlemden yararlanılmış ve saha çalışması yapılmıştır. Bu kapsamda, öncelikle restorasyon ve evrensel tasarım hakkında detaylı literatür taraması yapılmıştır. Ardından Ankara'da Atatürk Orman Çiftliği yerleşkesinde bulunan Bira Fabrikası Hamamı tarihi yapısı hakkında yazılı kaynaklara ulaşılmıştır. Yapının saha çalışmaları gerçekleştirilmiştir ve fotoğraflama, video kaydı, rehber eşliğinde tanıtımı ile yapı için veriler toplanmıştır. Toplanan veriler ışığında tarihi yapının özgün hali mimari anlamda; eski işlevi, plan ve kesit çizimleri, özgün malzemeleri, mekânsal organizasyon şeması, tarihi ve kültürel özellikleri analiz edilmiştir. Kapsayıcı tasarım yaklaşımı ile çağdaş sanat müzesi olarak yeniden işlevlendirilme modeli çıkarılarak restorasyon ve çözüm önerileri getirilmiştir. Sonuç olarak evrensel tasarım ya da kapsayıcı tasarım konuları son yıllarda sıkça konuşulan konular arasında olmasına rağmen yapılan uygulamalar konusunda yetersiz kalındığı ve sadece sınırlı bir kesimi kapsayan tasarımlar gerçekleştirildiği görülmüştür. Tarihi yapıların yeniden işlevlendirilmesinde ise yapıların mevcut işlevi kullanılarak restorasyon çalışmalarının yapıldığı görülmüştür. Bu çalışma, kapsayıcı tasarım anlayışıyla tarihi yapıların farklı işlevde kullanılmasına olanak sağlayacak şekilde tasarlanabilirliğini ve yeniden işlevlendirme mantığını birleştiren bir çalışma olması ve örnek teşkil etmesi sebebiyle önem arz etmektedir.
Özet (Çeviri)
In the historical buildings, which are restored with a new function day by day and extant, the access and visit of everyone to the building is still not fully ensured in the national and international arena. In recent years, limited architectural arrangements have been introduced to provide access for people with disabilities to some important historical structures in the world. However, it has been observed that the implementation can not meet the needs of individuals in different age and competence categories such as vision, hearing, physical and mental disability. Therefore, it is important to bring together two concepts with clear rules such as 'restoration' and 'universal design' on a common ground, ensure national and international accreditation, and determine contemporary restoration requirements with an inclusive design approach. The subject of inclusive design-based design is to offer spaces, products and services that appeal to as many people as possible, meet their needs equally, and are designed in an accessible and usable way age, education, language, gender, (physical) physical condition, all kinds of disability, economic and cultural differences, etc. regardless of circumstances. Within the scope of this thesis, the Brewery Hammam built by Ernst Eğli in the 1930s for the Brewery workers in Atatürk Orman Çiftliği was chosen as an example. Considering the original function, historical and cultural value of the historical building, it was decided to reuse it as a contemporary art museum, and suggestions were made by preparing a restoration design project in line with an inclusive design. Accordingly, the purpose of this study is to examine the accessibility of re-functionalized historical buildings in accordance with the inclusive design principle and to prepare restoration design projects, in particular,“Atatürk Orman Çiftliği Brewery Hammam”, which was chosen as an example. In accordance with this purpose, observation was used as a data collection tool by using qualitative research method in this study and a field research was conducted. In this context, first of all, a detailed literature review on restoration and universal design was made. Then, written sources about the historical structure of the Brewery Hammam located in the Atatürk Orman Çiftliği campus in Ankara were reached, and the field studies of the building were carried out; Data were collected for the building with photography, video recording, and presentation with a guide. In the light of the collected data, the original state of the historical building is architecturally; Its old function, plan and section drawings, original materials, spatial organization chart, historical and cultural features have been analyzed. With an inclusive design approach, a re-functioning model as a contemporary art museum was created, and restoration and solution suggestions were made. As a result, although universal design or inclusive design issues have been among the topics that have been discussed frequently in recent years, it has been seen that the implementation made are insufficient and designs covering only a limited segment are realized. In the re-functioning of historical buildings, it was seen that restoration works were carried out by using the existing functions of the buildings. In this study, the inclusive design approach is important as it is an exemplary study that combines designability and re-functioning logic in a way that allows historical buildings to be used in different functions.
Benzer Tezler
- İstanbul tarihi yarımada'da bulunan yeniden işlevlendirilmiş kapalı sarnıçların malzeme ve yapay aydınlatma yönünden incelenmesi
Inspecting refunctioned closed cisterns being on the Istanbul historical peninsula in terms of material and artificial lighting
MUSTAFA ADİL KASAPSEÇKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
İç Mimari ve DekorasyonMimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesiİç Mimarlık Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DAMLA ALTUNCU
- Tarihi yapılarda koruma ve yeniden işlevlendirme: Bursa Eski İpek Han
Conservation and re-functioning in the context of historic buildings: Bursa Eski İpek Han
AYBÜKE YAĞMUR HOŞ ULUSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
MimarlıkKonya Teknik ÜniversitesiRestorasyon Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ARİFE DENİZ OKTAÇ BEYCAN
- Geleneksel Türk evinin doğal aydınlatma açısından incelenmesi; Kemaliye, Birgi ve Safranbolu evleri
An investigation on the daylight availability in Turkish historical dwellings; Kemaliye, Birgi and Safranbolu houses
SİNEM SAYIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
MimarlıkYıldız Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA RENGİN ÜNVER
- Yeniden işlevlendirilen tarihi yapılarda sürdürülebilirliğe etki eden çekicilik faktörleri
Attraction factors that affect sustainability in historical refunctioned structures
ÖMER SARAÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
TurizmKastamonu ÜniversitesiTurizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. CANAN TANRISEVER YİĞİT
- Birleşik fonksiyonlu tarihi yapılarda yeniden işlevlendirme analizi: Konya örneği
Analysis of adaptive reuse in historic buildings with combined functions: The case of Konya
BURCU SEVGİ GÖRBEĞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
MimarlıkNecmettin Erbakan ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜLŞEN DİŞLİ