Tarihi yapılarda koruma ve yeniden işlevlendirme: Bursa Eski İpek Han
Conservation and re-functioning in the context of historic buildings: Bursa Eski İpek Han
- Tez No: 754599
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ARİFE DENİZ OKTAÇ BEYCAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Konya Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Restorasyon Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 220
Özet
Tarihi yapılar; çağın değişimine bağlı olarak sosyal, kültürel, ekonomik ve teknolojik nedenler doğrultusunda işlevsel özelliklerini kaybedebilmektedir. İşlevsel olarak çalışmayan, fakat fiziksel anlamda varlığını koruyabilmiş yapılar kullanıma terk edildiğinde, bilinçsiz toplumların ve çevresel koşulların etkisiyle eskiyip tahrip olmakta ve hatta tamamen yok edilmektedir. Kültürel miras niteliğindeki, toplumların geçmişine dair izler taşıyan yapıların yok edilmesi, kentlerde ve toplumlarda kimlik sorununu beraberinde getirmektedir. İşlev kaybına uğramış önemli tarihi yapıların gelecek kuşaklara aktarılarak kültürel sürekliliğin sağlanması amacıyla, bu yapılara yeni bir işlev yüklenmeli ya da eski işlevinin mevcut duruma uyum sağlaması koşuluyla yeniden kullanımı sağlanmalıdır. Tarihi belge niteliğindeki yapılar, koruma bağlamında yeniden işlevlendirilirken yapının orijinal kimliğinin bozulmaması önemli bir husustur. Bu nedenle yapının özgün işlevi, plan şeması, hacimsel-mekansal kurgusu, strüktürel sistemi gibi faktörlere dikkat edilerek yeni bir işlev yüklenmelidir. Ancak dönemin ilerleyen teknolojisi ve yapıya verilen yeni işlev kurgusu ile doğan ihtiyaçların giderilmesi gerekmekte ve yapı üzerinde yapılacak müdahaleler, belirli kurallar çerçevesinde olmalıdır. Tarih boyunca ticari anlamda önemli bir konuma sahip olan Bursa kenti, içerisinde korunmaya değer birçok tarihi yapı barındır. Bu yapılardan bir tanesi olan Osmanlı Dönemi eserlerinden Eski İpek Han, yapıldığı dönemden günümüze kadar varlığını koruyabilmiş önemli bir yapıdır. Han, günümüze kadar varlığını sürdürmüş olmasına rağmen; fiziksel ve fonksiyonel anlamda eskimiş, hatalı kullanımlardan kaynaklı olarak kültürel değerini kaybetmeye yüz tutmuş ve gerektiği değeri görememektedir. Tarihi, sosyokültürel ve ekonomik önemi yüksek bu yapının, kendisiyle birlikte taşıdığı değerlerin yok olup gitmemesi adına koruma bağlamında iyileştirme, yeniden işlevlendirme yöntemleriyle yeniden kullanıma açılarak tarihi önemi vurgulanmalı ve kimlik kaybının önüne geçilmelidir. Altı bölümden oluşan bu tez çalışmasının ilk bölümünde; giriş olarak amaç, önem, materyal, yöntem belirtilerek kaynak araştırması ve problem tespiti yapılmıştır. İkinci bölümde; koruma ve yeniden işlevlendirme kavramları kapsamında koruma teknikleri, yeniden işlevlendirmeyi gerektiren durumlar, yeni işlev seçimindeki kriterler ve işlevlendirme sırasında yapılabilecek müdahaleler açıklamalı bir şekilde ortaya koyulmuştur. Üçüncü bölümde; tezin kapsamını oluşturan, tarih boyunca ticari anlamda önemli bir merkez haline gelmiş Bursa kenti ve kentin ilk yapılaşmaya başladığı çoğu geleneksel ticari yapıları içinde barındıran“Hanlar Bölgesi”hakkında genel, tarihi, ekonomik, sosyolojik bilgiler verilmiştir. Osmanlı ticaret yapılarına değinilerek, Bursa Hanlar Bölgesi sınırları içerisinde yer alan geleneksel ticari yapılar incelenmiştir. Bölgenin odak noktaları, erişilebilirlik gibi analizleri yapılmıştır. Dördüncü bölümde; Bursa'nın Hanlar Bölgesi'nde yer alan“Eski İpek Han”yapısı ele alınmıştır. Yapıya dair tarihçe, konum, mimari bilgiler araştırılarak yerinde incelemeler ve çevresel analizler ile yapıdaki tarihi kimliğe zarar veren ögeler tespit edilmiştir. Yapının; mekansal analizlerini yapmak ve sosyal yapı ile ilişkisini incelemek için bilimsel bir yöntem olan mekânsal dizim analiz yöntemi kullanılmıştır. Son olarak kullanıcıların yorumlarını ve düşüncelerini öğrenmek adına anket yöntemine başvurularak yerinde çalışma yapılmıştır. Beşinci bölümde; hem ticaret hem konaklama birimlerini barındıran han yapılarından bir tanesi olan“Bursa Eski İpek Han”örneği üzerinden koruma ve yeniden işlevlendirme kapsamında tarihi yapıların yaşatılarak gelecek kuşaklara aktarılması gerekliliği vurgulanmıştır. Eski İpek Han'ın yeniden işlevlendirilme kapsamında otel işlevinin uygun olabileceği düşünülmüş ve bu bağlamda bir öneri sunulması adına öncelikli olarak otel konusu irdelenerek otel türleri, otellerde olması gereken birimler, tarihi yapılarda konaklama gibi konular incelenmiştir. Tarihi yapıların otel olarak işlevlendirilmesi konusu kapsamında uygulanmış olan iki örnek üzerinde incelemeler yapılmıştır. Bölüm sonunda toplanan bütün veriler doğrultusunda Eski İpek Han'ın yeniden işlevlendirilerek kültürel, sosyal, ekonomik anlamda sürdürülebilirliği sağlanması amaçlanmış ve yapının eski işlevine, planlarına, strüktürel yapısına uygunluğu göz önünde bulundurularak otel işlevi kapsamında tasarım önerileri sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
Historical places; Depending on the change of the age, it may lose its functional properties in line with social, cultural, economic and technological reasons. When structures that do not function functionally but have physically preserved their existence are left for use, they become old, destroyed or even completely destroyed by the effects of unconscious societies and environmental conditions. The destruction of cultural heritage structures including traces of the past of societies brings along the identity problem in cities and societies. In order to ensure cultural continuity by transferring important historical buildings that have lost their function to future generations, a new function should be assigned to these structures or they should be reused provided that their old function adapts to the current situation.It is an important issue that the original identity of the building is not damaged while the historical documents are re-functioned in the context of conservation. For this reason, a new function should be loaded by paying attention to factors such as the original function of the building, plan scheme, volumetric-spatial building, and structural system. However, the needs arising from the advancing technology of the period and the new function construct given to the building need to be met and the interventions to be made on the building must be within the framework of certain rules. The city of Bursa, which has had an important commercial position throughout history, contains many historical buildings that are worth preserving. One of these structures, Eski İpek Han, which is one of the works of the Ottoman Period, is an important structure that has survived from the time it was built to the present day. Although the inn has survived until today; it is outdated physically and functionally, it is about to lose its cultural value due to misuse and cannot see the value it needs. This building, which has a high historical, socio-cultural and economic importance, should be reopened for use with the methods of improvement and re-functioning in the context of protection, in order not to destroy the values it carries with it, to emphasize its historical importance and to prevent the loss of identity. In the first part of this thesis, which consists of six chapters; As an introduction, a source research and problem determination were made by specifying the purpose, importance, material and method. In the second part; Within the scope of the concepts of conservation and re-functioning, conservation techniques, situations that require re-functioning, criteria for choosing a new function and interventions that can be made during re-functioning are explained in an explanatory way. In the third part; General, historical, economic and sociological information has been given about the city of Bursa, which has become an important commercial center throughout history, and the ''Hanlar Bölgesi'', which contains most of the traditional commercial buildings, where the city first started to be built. By referring to the Ottoman commercial structures, the traditional commercial structures within the borders of ''Bursa Hanlar Bölgesi' were examined. Analyzes such as focus points and accessibility of the region were made. In the fourth chapter; The structure of the“Eski İpek Han”located in the ''Bursa Hanlar Bölgesi'' is discussed. By investigating the history, location and architectural information about the building, on-site investigations and environmental analyzes have identified elements that damage the historical identity of the building. of the building; The space syntax analysis method, which is a scientific method, was used to make spatial analyzes and to examine its relationship with the social structure. Finally, in order to learn the comments and thoughts of the users, an on-site study was carried out by applying the survey method. In the fifth section; On the example of“Bursa Eski İpek Han”, which is one of the 'Han' structures that house both trade and accommodation units, the necessity of keeping the historical buildings alive and transferring them to future generations has been emphasized within the scope of protection and re-functioning. It was thought that the hotel function would be appropriate within the scope of the re-functioning of the Eski İpek Han, and in order to present a proposal in this context, the hotel subject was primarily examined and subjects such as hotel types, units that should be in hotels, accommodation in historical buildings were examined. Studies have been made on two examples that have been applied within the scope of the function of historical buildings as hotels. In line with all the data collected at the end of the chapter, it was aimed to re-functionalize the Eski İpek Han and ensure its sustainability in cultural, social and economic terms, and design suggestions were presented within the scope of the hotel function, considering the compatibility of the building with its former function, plans and structural structure.
Benzer Tezler
- Yeniden işlevlendirilen endüstri mirasının incelenmesi: Bursa dokuma fabrikaları
Examination of refunctioned industrial heritage: Bursa weaving factories
CANSU ÖZELMACI
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
MimarlıkMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BURCU BÜKEN CANTİMUR
- Tarihi yapılarda rekonstrüksiyon ve yeniden işlevlendirmenin incelenmesi: Bursa Hançerli Fatma Sultan Medresesi
Examination of reconstruction and re-functioning in historical buildings: Bursa Hançerli Fatma Sultan Madras
EBRU AYATA
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
MimarlıkYozgat Bozok ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMİNE SAKA AKIN
- İşlev değişikliğinin aydınlatma tasarımına etkisinin Myrelaion sarnıcı örneğinde incelenmesi
The effect of change of function on lighting design in the case of Myrelaion cistern
BÜŞRA ÜNLÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
MimarlıkYıldız Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA RENGİN ÜNVER
- Tarihi yapılar için yeniden işlevlendirme kriterleri ve Ali Paşa Hanı örneklemesi
Adaptive reuse criteria for historic buildings and the example of Ali Pasa Han
ENES CAN KILIÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Mimarlıkİstanbul Teknik Üniversitesiİç Mimari Tasarım Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NİLÜFER SAĞLAR ONAY
- Bursa, Muradiye Medresesi'nin yeniden işlevlendirilmesi önerisi
A Refunctioning proposal for Bursa Muradiye Madrasah
ESRA BULDAÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
MimarlıkUludağ ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİLÜFER AKINCITÜRK