Yeniden işlevlendirilmiş tarihi yapılarda restorasyon: Bulgur Palas, İmrahor İlyas Bey Cami, Zeyrek Cami, Rami Kışlası ve Kazlıçeşme Sanat üzerinden vaka incelemesi
Restoration in adaptively reused historic buildings: A case study of Bulgur Palas, İmrahor İlyas Bey Mosque, Zeyrek Mosque, Rami Barracks and Kazlıçeşme Sanat
- Tez No: 960997
- Danışmanlar: PROF. DR. FATMA ZEYNEP AYGEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Haliç Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 154
Özet
Bu tez çalışması, tarihi yapıların korunması bağlamında restorasyon ve yeniden işlevlendirme süreçlerini incelemekte ve bu süreçlerin mekansal, kültürel ve işlevsel dönüşümler üzerindeki etkilerini değerlendirmektedir. Çalışmanın temel amacı, Türkiye'deki farklı dönemleri yapısında barındıran örnek yapılar üzerinden uygulanan müdahale yöntemlerini analiz ederek, tarihi çevreyle uyumlu, tarihi bağlamından kopmamış ve işlevsel koruma yaklaşımlarını ortaya koymaktır. Teorik çerçevede, restorasyon kavramı ulusal ve uluslararası koruma ilkeleri doğrultusunda ele alınmış; Venedik Tüzüğü (1964), Washington Tüzüğü (1987) ve Valletta İlkeleri (2011) gibi temel belgeler ışığında müdahale türleri sınıflandırılmıştır. Yeniden işlevlendirme ise tarihsel gelişimi, uygulama biçimleri, avantaj ve sınırlılıklarıyla birlikte değerlendirilmiş; bu süreçte dikkate alınması gereken fiziksel, sosyal, kültürel ve hukuki faktörler detaylı biçimde analiz edilmiştir. Uygulama bölümünde; Bulgur Palas, İmrahor İlyas Bey Camii, Zeyrek Camii, Rami Kışlası ve Kazlıçeşme Sanat yapıları üzerinden restorasyon teknikleri, yapıların mimari kimliği ile ilişkilendirilen müdahale kararları ve yeniden işlevlendirme süreçlerinin sonuçları karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Saha çalışmaları, arşiv belgeleri ve uzman görüşmelerine dayalı olarak gerçekleştirilen analizler, restorasyon uygulamalarında karşılaşılan ortak sorunları ve başarılı müdahale kriterlerini ortaya koymuştur. Sonuç olarak, çalışmada restorasyon ve yeniden işlevlendirme uygulamalarının yalnızca fiziksel koruma değil, aynı zamanda kültürel süreklilik ve kent hafızasına katkı sağlama açısından da kritik bir rol üstlendiği vurgulanmaktadır. Elde edilen bulgular, gelecekteki benzer uygulamalar için hem akademik hem de uygulamaya yönelik önemli çıkarımlar sunmaktadır.
Özet (Çeviri)
This thesis investigates the processes of restoration and adaptive reuse within the framework of historic building conservation, and evaluates their impacts on spatial, cultural, and functional transformations. The primary aim of the study is to analyze the intervention methods applied to selected examples in Turkey that embody architectural traces of different historical periods, in order to identify conservation approaches that are compatible with the historic environment, contextually coherent, and functionally sustainable. In the theoretical framework, the concept of restoration is examined in line with national and international conservation principles. Types of interventions are classified based on key documents such as the Venice Charter (1964), the Washington Charter (1987), and the Valletta Principles (2011). Adaptive reuse is discussed with reference to its historical development, implementation models, benefits, and limitations, while physical, social, cultural, and legal factors that must be considered during the process are analyzed in detail. In the application section, five structures; Bulgur Palas, Imrahor Ilyas Bey Mosque, Zeyrek Mosque, Rami Barracks, and Kazlıçeşme Sanat are examined comparatively in terms of restoration techniques, intervention decisions related to their architectural identities, and the outcomes of their adaptive reuse processes. The analyses, based on field studies, archival documents, and expert interviews, reveal common challenges encountered in restoration practices and identify key criteria for successful interventions. Ultimately, the study emphasizes that restoration and adaptive reuse practices play a critical role not only in the physical preservation of historic buildings, but also in ensuring cultural continuity and contributing to urban memory. The findings provide valuable academic and practical insights for future conservation practices.
Benzer Tezler
- Yeniden işlevlendirilmiş tarihi yapılarda kapsayıcı tasarım yaklaşımı: Atatürk Orman Çiftliği bira fabrikası hamamı örneği
Inclusive design approach in re-functionalized historical buildings: Atatürk Forest Farm brewery hammam building as a sample
SİNEMCAN ÜSTÜNCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
MimarlıkHacettepe Üniversitesiİç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Ana Sanat Dalı
PROF. DR. MELTEM YILMAZ
- Geleneksel Türk evinin doğal aydınlatma açısından incelenmesi; Kemaliye, Birgi ve Safranbolu evleri
An investigation on the daylight availability in Turkish historical dwellings; Kemaliye, Birgi and Safranbolu houses
SİNEM SAYIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
MimarlıkYıldız Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA RENGİN ÜNVER
- Kültür yapısı olarak yeniden işlevlendirilmiş tarihi mekânların incelenmesi
Analysing historical places repurposed as cultural buildings
ESRA NURÇİN KARA
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
İç Mimari ve DekorasyonMarmara Üniversitesiİç Mimarlık Ana Sanat Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EMEL İŞLEYEN
- Otel olarak yeniden işlevlendirilen tarihi yapılarda iç mekan analizi
Interior space analysis of historical buildings reused as hotels
NESLİŞAH KILIÇBAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
İç Mimari ve DekorasyonKaradeniz Teknik Üniversitesiİç Mimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TÜLAY ZORLU
- Tarihi yapılarda termal konfor analizi: Ali Gav medresesi örneği
Thermal comfort in historic buildings: The case of Ali Gav madrasah
MİHRİMAH ŞENALP
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
MimarlıkKonya Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ARİFE DENİZ OKTAÇ BEYCAN