Okul yöneticilerinin sergiledikleri liderlik becerilerine ilişkin bir eylem araştırması
An action research on leadership skills of school administrators
- Tez No: 738258
- Danışmanlar: DOÇ. DR. TUNCAY YAVUZ ÖZDEMİR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Fırat Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 240
Özet
Okul yöneticilerinin sergiledikleri liderlik stillerinin okullar ve öğretmenler üzerinde bıraktığı etki oldukça önemlidir. Öğretmenlerin okul yöneticilerinden sergilemiş oldukları liderlik stillerinin, okul, başarısına, etkiliğine, iklimine, kültürüne, öğretmenlerin mesleki doyumuna, motivasyonuna, performansına olumlu katkısının olacağı düşünülmektedir. Bu doğrultuda çalışmanın amacı, Türk eğitim sisteminde okul yöneticilerinin taşıması gereken liderlik becerilerini belirleyecek ihtiyaç analizlerini yaptıktan sonra belirlenen ihtiyaçları karşılamaya yönelik eylem planlarını hayata geçirmek ve bu eylem planları çerçevesinde yapılacak eğitim uygulamaları ile okul yöneticilerinin liderlik stili becerilerinin geliştirilmesini sağlamaktır. Çalışma, nitel araştırma yöntemlerinden, eylem araştırması deseni ile yürütülmüştür. Çalışma grubu belirlenirken amaçlı örnekleme yöntemlerinden olan“ölçüt örnekleme”kullanılmıştır. Çalışmanın katılımcıları, 2021-2022 eğitim öğretim yılında Elazığ il ve ilçelerindeki kamu ortaokullarında görev yapan 7 okul yöneticisi ile bu okul yöneticilerinin kurumlarında görev yapan her okuldan 5 olmak üzere toplamda 25 öğretmenden oluşmuştur. Nitel verilerin toplanması için araştırmacı tarafından yarı yapılandırılmış görüşme formları kullanılmıştır. Ayrıca, araştırmacı, eğitmen ve dış gözlemci raporları, video kayıtları, Web 2.0 araçları ile veriler toplamıştır. Çalışma kapsamında elde edilen nitel verilerin analizi için içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Çalışmanın sonucunda, okul yöneticilerinden ve öğretmenlerden gelen görüşler doğrultusunda okul yöneticilerinin sergilemesi istenen, dokuz liderlik stili (Dönüşümsel, Girişimsel, Stratejik, Güçlendirici, Vizyoner, Otokratik, Prensipli, Hizmetkâr, Etkileşimsel) belirlemiştir. Bu liderlik stillerinden sekiz'inin (Dönüşümsel, Girişimsel, Stratejik, Güçlendirici, Vizyoner, Otokratik, Prensipli, Etkileşimsel) geliştirilmesine okul yöneticileri ve öğretmenlerden gelen görüşler doğrultusunda karar verilmiştir. Daha sonra bu sekiz liderlik stilinin iyileştirilmesi istenen davranışları ayrıntılı ihtiyaç analizleri ile tespit edilmiştir. Yapılan analizler sonucunda iyileştirilmesi istenen davranışlarına ilişkin eylem planları yapılmış ve üç döngü ile eğitim uygulamaları gerçekleştirilmiştir. Bu uygulamalar sonucunda, öğretmen görüşlerine göre, okul yöneticilerinin eğitim uygulamasında anlatılan liderlik stilli davranışlarında olumlu yönde gelişmeler sağlanmıştır.
Özet (Çeviri)
The effect of the leadership styles of school administrators on schools and teachers is very important. The leadership styles of the school administrators are thought to contribute positively to the success, effectiveness, climate, and culture of the school, and to the job satisfaction, motivation and performance of the teachers. In this sense, this study aims to implement action plans to meet the identified needs after performing a needs analysis to determine the leadership skills that school administrators should possess in the Turkish education system and to develop the leadership style skills of the school administrators through training as a part of the framework of these action plans. Action research, one of the qualitative research methods, was used in the study. In sample selection,“criterion sampling”, one of the purposive sampling methods, was adopted. The study group consisted of seven school administrators and a total of 25 teachers, five from each school, in five elementary schools in Elazığ and its districts in 2021-2022 academic year. The data were collected through trainer observation reports and outside observer reports, video recordings and Web 2.0 tools. Content analysis method was used to the analyze obtained qualitative data. In the study nine leadership styles (Transformational, Entrepreneurial, Strategic, Empowering, Visionary, Autocratic, Principled, Servant, Interactional) expected from school administrators were revealed. On the basis of the opinions of the participants it was decided to develop eight of these leadership styles (Transformational, Entrepreneurial, Strategic, Empowering, Visionary, Autocratic, Principled, Interactional). Then, the behaviors that these eight leadership styles aimed to improve were determined by detailed needs analysis. After the analyzes, action plans were developed to improve behaviors and training practices were conducted in three cycles. Teachers' opinions revealed that the leadership style behaviors of school administrators described in the training practice developed positively.
Benzer Tezler
- Teknoloji öğretmenlerinin okul müdürlerinin teknolojik liderik becerileri hakkındaki görüşleri
Opinions of technology teachers about the technological leadership skills of school principals
ARZU ENGÜR
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Eğitim ve ÖğretimAkdeniz ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. KEMAL KAYIKÇI
- Ortaöğretim okullarındaki öğrencilerin gençlik liderlik özelliklerinin öğrenci algıları ve görüşlerine göre incelenmesi
Examining the youth leadership characteristics of students in secondary schools according to student perceptions and opinions
ZERRİN KANDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimSivas Cumhuriyet ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SONER DOĞAN
- PISA 2012 sonuçlarına göre okul liderliği ve okul özerkliğinin öğrenci başarısına etkisi
PISA 2012 results; the effects of school leadership and school autonomy on student performance
LEYLA YILMAZ FINDIK
Doktora
Türkçe
2015
Eğitim ve ÖğretimHacettepe ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YÜKSEL KAVAK
- Öğretmen görüşlerine göre okul yöneticilerinin öğretimsel liderlik davranışı ile öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışlarının analizi
According to the teachers?views; the analysis of the instructional leadership behavior of the school administrators with the organizational citizenship behaviors of the teachers
METHİ ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Eğitim ve ÖğretimSelçuk ÜniversitesiEğitim Bilimleri Bölümü
YRD. DOÇ. ALİ ÜNAL
- Pandemi döneminde okul müdürlerinin kriz yönetimi stratejileri
Crisis management strategies of school heads during the pandemic period
BEYZANUR TOSUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimBahçeşehir ÜniversitesiEğitim Yönetimi ve Planlaması Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SABİHA DULAY