Geri Dön

Paul Valéry poetikasının öz şiir anlayışına yansıması

The reflection of Paul Valery poetics' on the pure poetry

  1. Tez No: 738506
  2. Yazar: GİZEM ECE GÖNÜL
  3. Danışmanlar: PROF. DR. OKTAY YİVLİ
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Batı Dilleri ve Edebiyatı, Türk Dili ve Edebiyatı, Western Linguistics and Literature, Turkish Language and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Paul Valéry, poetika, Cumhuriyet dönemi Türk şiiri, poésie pure, öz şiir, Paul Valéry, poetics, Turkish poetry in the Republican Period, poésie pure, pure poetry
  7. Yıl: 2022
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 207

Özet

Ne kadar yeni veya ne kadar eski olduğu, Amerikan edebiyatı temsilcilerinden Edgar Allan Poe'dan mı yoksa Avrupa edebiyatlarından mı doğduğu tartışmalı olan“poésie pure”(öz şiir), daha çok Fransız edebiyatına atfedilen bir mefhumdur. Bu kavramın tarihçesinde ise Paul Valéry'nin (1871-1945) öne çıkan isimlerden olduğu kabul edilir. Valéry'nin şiir üzerine geliştirdiği düşüncelerle belirginleşen bu anlayışta şiir, onu oluşturan tüm unsurlarla tek bir bütündür ve âdeta mimari bir yapıyı andırır. Valéry şiirin içeriği ve şeklî yapısının birbirinden ayrılamayacağını belirtip bu türün oluşumu hakkında derin düşünceler geliştirir. Dil, müzik, matematik, geometri hatta fizik onun için şiir evrenini oluşturan/yapan kaynaklardır. Şiirin temel parçaları ise dil, dize, biçim ve sestir. Yaratıma da geniş yer açan şair, şiirin tanımından yapımına, yaratımına, alımlanmasına uzanan girift düzlemi üretimin parçaları addeder. Şiirin felsefesini yapan şair, bakış açısı ve çağını aşan görüşleriyle Cumhuriyet dönemi Türk şiirinde de kendine yer bulur. Türk edebiyatında“öz şiir”adıyla bilinen anlayışın bir zemininde onun poetik düşünüş sisteminin izlerinin bulunduğu, edebiyat tarihleriyle yazar ve şairlerin metinleriyle, çeşitli araştırmalarla belirlenmiştir. Türkçeye sınırlı sayıda eseri çevrilmiş olan Valéry'nin görüşlerine genellikle tercüme edilmiş metinler üzerinden bakılmış, Türk şiirindeki yansımaları uygulamalı olarak açığa çıkarılmamıştır. Bu araştırmanın ilk bölümünde Valéry poetikasını oluşturabilecek metinler birincil kaynaktan okunmaya, çeviri metinlere de yer verilmeye çalışılarak şairin poetik görüşleri sistemli hâle getirilmiştir. Buna göre Valéry'nin şiire bakışı kavram, yapım, yaratım ve alımlanma olarak başlıklara ayrılmıştır. İkinci bölümde ise oluşan bu başlıkların odağında yazın hayatları boyunca öz şiir anlayışından ayrılmayan Ahmet Hamdi Tanpınar, Ahmet Muhip Dıranas ve Cahit Sıtkı Tarancı'nın şiirleri incelenmiş, adı geçen şairlerin Valéry'yi andığı metinler tartışılmıştır. Bu araştırma sayesinde modern Türk edebiyatının temel kodlarından biri ortaya çıkarılmıştır.

Özet (Çeviri)

Poésie pure, which is controversial how new or old it is, whether it was born from Edgar Allan Poe, one of the representatives of American literature, or from European literature, is a concept mostly attributed to French literature. In the history of this concept, Paul Valéry (1871-1945) is considered to be one of the prominent names. In this understanding, which became evident with the ideas that Valéry developed on poetry, poetry is a single whole with all the elements that make it up, and it almost resembles an architectural structure. Valéry states that the content and formal structure of poetry cannot be separated from each other, and develops deep thoughts about the formation of this genre. Language, music, mathematics, geometry and even physics are the sources that make up the universe of poetry for him. The basic parts of the poem are language, verse, form and sound. The poet, who also opens a wide space for creation, considers the intricate plane of poetry, which extends from its definition to its construction, creation, and reception, as parts of production. The poet, who constitutes the philosophy of the poem, finds a place for themselves in the Turkish poetry of the Republican Period with their perspective and views that go beyond his age. It has been determined by various researches, by the literature histories and texts of writers and poets, that traces of their poetic thinking system are found on a ground of the understanding known as“Poésie Pure / Öz Şiir”in Turkish Literature. The views of Valéry, who had a limited number of works translated into Turkish, were generally looked at through the translated texts, and his reflections in Turkish Poetry were not revealed in practice. In the first part of this research, the poetic views of Valéry were systematized by trying to read the texts that could form the Valéry poetics from the primary source, and to include translated texts. Accordingly, Valéry's view of poetry is divided into titles as concept, production, creation and reception. In the second part, the poems of Ahmet Hamdi Tanpınar, Ahmet Muhip Dıranas and Cahit Sıtkı Tarancı, who did not ever leave the concept of“pure poetry”throughout their literary lives, were examined in the focus of these titles, and the texts in which the poets mentioned Valéry were discussed. Thanks to this research, one of the basic codes of Modern Turkish Literature has been revealed.

Benzer Tezler

  1. Reading Valéry through Tanpınar: The analysis of an influence

    Valéry'yi Tanpınar üzerinden okumak: Bir etkinin incelemesi

    BURCU YOLERİ

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2011

    Fransız Dili ve EdebiyatıSabancı Üniversitesi

    Kültürel Çalışmalar Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. HÜLYA ADAK

  2. La traduction et la réception d'Orhan Pamuk en français et en anglais

    Orhan Pamuk'un Fransızca ve İngilizce çevirileri ve alımlanması

    GÜLDEN KİRAZLI

    Yüksek Lisans

    Fransızca

    Fransızca

    2012

    Karşılaştırmalı EdebiyatUniversité de Paul-Valéry Montpellier III

    Karşılaştırmalı Edebiyat Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. PHILIPPE MARTY

  3. Zaman ve mekân kavramlarının Ahmet Hamdi Tanpınar'ın Beş Şehir denemesine yansıması

    Reflection of the concepts of time and space in Ahmet Hamdi Tanpınar's 'Five Cities' essay

    MEHMET ŞERMET

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Türk Dili ve EdebiyatıSinop Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ADEM ORAKÇI

  4. Ahmet Hamdi Tanpınar'ın eserlerinde iş ve çalışma

    The job and working theme in Ahmet Hamdi Tanpınar's written Work

    HALUK ÖNER

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2004

    Türk Dili ve EdebiyatıMarmara Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SEMA UĞURCAN