Ali Bey Hüseyinzade'nin Füyûzat Dergisi'nde yayımlanan yazıları üzerine bir inceleme
A review on Ali Bey Hüseyinzade's articles published in Füyüzat Magazine
- Tez No: 739020
- Danışmanlar: DOÇ. DR. CAVİD QASIMOV
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Yakınçağ Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 150
Özet
Füyûzat dergisi 1 Kasım 1906 yılında Ali Bey Hüseyinzade'nin“Hayati”mahlasıyla yazdığı“Hâyat ve meyl-i Füyûzat”isimli yazısıyla Bakü şehrinde yayım hayatına başlamıştır. Derginin sahibi ve kurucusu Ali Bey Hüseyinzade veya diğer ismiyle Hüseyinzade Ali Turan olmuştur. Osmanlıca ve özellikle de İstanbul şivesinde haftalık yayın yapan Füyüzat dergisi kendi yayım çizgisini Edebi, ilmi, siyasi, ictimai, müsevver ve haftalık İslami Dergi olarak (“Edebî, fennî, siyasî, ictimaî, müsevver haftalık Türkçe Mecmua-yi İslamiyedir”) nitelendirmiştir. Füyûzat Dergisi yayım hayatını bir sene sürdürebilmiş ve 1 Kasım 1907 yılında Ali Bey Hüseyinzade'nin“Perde eniyor”yazısıyla yayım hayatını sonlandırmıştır. Bir sene zarfında derginin 32 sayısı yayımlanmış ve bu sayılarda edebi, ilmi, sosyal, siyasi, iktisadi, içtimai ve diğer konularda toplamda 340'tan fazla yazı yer almıştır. Derginin yazar kadrosunda Azerbaycan başta olmakla Türk Dünyası'nın ünlü aydınları yer almış, fakat derginin fikri yapısını Ali Bey Hüseyinzade tarafından yayımlanan yazılar belirlemiştir. Füyûzat Dergisi XX yüzyılın başlarında Azerbaycan ve aynı zamanda dünyada yaşanan sosyal, siyasi ve kültürel olayları yakından takip etmiş ve bu olaylarla ilgili yapılan yazıları manşetine taşımıştır. Fakat dergide daha çok Türk-Müslüman Dünyası'nın siyasi, ekonomik ve kültürel sorunları tartışılmış ve Türk-Müslüman Dünyası'nın Batı'dan bilgi ve teknoloji bakımdan geri kalmış olmasının nasıl ortadan kaldırılması için yollar aranmıştır. Bununla beraber dergi Turancılık ülküsünü şiar edinerek parçalanarak sömürgeleşen Türk ve Müslüman memleketleri“Türkleşmek, İslamlaşmak ve Muasırlaşmak”sloganı ile tekrar bir araya getirmek için mücadele vermiştir. Derginin sayfalarında Rus sosyal-demokratizmi, Osmanlı Tanzimat reformları,“İttihat ve Terakki”siyasi düşüncesi ve İran'dakı Meşrute (Anayasa) harekâtı konusunda değerlendirmeler yapılmıştır. Türk-Müslman Dünyası'nın“dilde, fikirde ve işde birlik”sloganı ile hareket ederek muasır medeniyeti yakalamalarının mümkünlüğü öngörülmüştür. Dergide Türk-Müslüman dünyası'nın yeni siyasi modeli yakalamaları öngörülmüş ve bu ülkelerde Avrupa'daki modern parlamenter sistemin kurulması ve Anayasanın kabul edilmesinin kaçınılmaz olduğunu ile ilgili yazılar yayınlanmıştır. Genel olarak Füyûzat Dergisi kendi manşetinde Türk-Müslüman Dünyası'nın siyasi, ekonomik ve kültürel sorunlarının aydınların tartışmasına açarak, bu sorunlardan kurtulmanın çarelerini aramıştır.
Özet (Çeviri)
Füyuzat magazine started its publication life in Bakû on November 1, 1906. The owner and founder of the magazine was Ali Bey Hüseyinzade or by other name Hüseyinzade Ali Turan. Füyüzat magazine, which is a weekly publication in Ottoman Turkish and especially in the Istanbul dialect, described itself as an Islamic publication. Füyuzat Magazine, which publishes on literary, scientific, social, political, economic and social issues, continued its publication life for one year. The journal ended its publication life on November 1, 1907, with the article“The Curtain is Becoming”by Ali Bey Hüseyinzade. During the one-year publication period, 32 issues of Füyuzat Magazine were published. In these numbers, more than 160 articles were published on literary, scientific, social, political, economic and social issues. Famous intellectuals of Azerbaijan were among the writers of the journal, but the articles published by Ali Bey Hüseyinzade determined the intellectual structure of the journal. Füyuzat Magazine closely followed the social and political events in Azerbaijan and also in the world at the beginning of the XX century and carried it to its headline with articles about these events. However, in the magazine, the political, economic and cultural issues of the Turkish-Muslim World were discussed and ways were sought to eliminate the Turkish-Muslim World's backwardness from the West in terms of information and technology. In addition, the magazine struggled to reunite the colonized Turkish and Muslim countries with the slogan of“Turkification, Islamization and Modernization”, taking the Turanism ideal as its motto. In the pages of the magazine, evaluations were made on Russian social-democracy, Ottoman Tanzimat reforms, the political thought of“İttihat ve Tarakki”and the Constitutional (Constitutional) movement in Iran. It is foreseen that the Turkish-Muslim World will be able to approach the contemporary civilization by acting with the slogan of“unity in language, idea and business”. In the journal, it was predicted that the Turkish-Muslim World would catch up with the new political model, and articles were published on the fact that the establishment of the modern parliamentary system in Europe and the adoption of the Constitution were inevitable in these countries. In general, Füyuzat Magazine, in its headline, opened the political, economic and cultural problems of the Turkish-Muslim World to the discussion of intellectuals and sought solutions to get rid of these problems.
Benzer Tezler
- Azerbaycan millî uyanış hareketinde Ali Bey Hüseyinzâde ve Füyûzat dergisi
Ali Bey Huseyinzade and Fuyuzat magazine in national awakening of Azerbaijan
ISMAT BAYRAMOV
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
GazetecilikEskişehir Osmangazi ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OKTAY BERBER
- Ali Bey Hüseyinzâde'nin makaleleri üzerine bir araştırma
Başlık çevirisi yok
ÖMER FARUK SÜLEYMANOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
Türk Dili ve EdebiyatıKafkas ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF.DR. BİLGE SEYİDOĞLU
- Türkçülük fikrinin ünlü mütefekkiri Ali bey Hüseyinzade (Turan)'nın hayatı, fikirleri ve eserleri
Ali Bey Hüseyinzade (Turan) a well-known Pan-Turkism thinker: His life, thoughts and works
ALAATTİN UCA
- Bağımsızlık sonrası Azerbaycan'da Ali Bey Hüseyinzade hakkında yapılan akademik çalışmalar (1991-2015)
Academic studies on Ali Bey Hüseyinzade in post-independence Azerbaijan
MUSTAFA ÇIKMAZ
- Hüseyinzade Ali Bey (Turan) hayatı ve fikirleri
Hüseyinzade Ali Bey (Turan) life and throughts
İLHAM HABİBULLAYEV