Ülkemizde bazı sert kabuklu meyvelerde ıslah çalışmaları
Breeding studies on some hard-shelled fruits in our country
- Tez No: 739297
- Danışmanlar: PROF. DR. SEYYİD IRMAK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Ceviz, Badem, Antepfıstığı, Genotip, Seleksiyon, Gen kaynakları, Walnut, Almond, Pistachio, Genotype, Selection, Gene sources
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Şırnak Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 93
Özet
Bahçe bitkilerinde ıslah çalışmaları uzun soluklu, oldukça yorucu, büyük emek ve masraf isteyen, süreklilik gerektiren bir araştırma faaliyetidir. Özellikle meyve ağaçlarının yetişip meyve vermeye başlaması uzun zaman aldığından bahçe bitkilerinde ıslah çalışmaları çok uzun bir zamana, büyük masraflara ve geniş bir alana ihtiyaç göstermektedir. Türkiye'de sert kabuklu meyvelerden ceviz ıslah çalışmaları 1970'li yılların başlarında başlamıştır. İlk ıslah çalışmaları yerel popülasyonlardan seleksiyon yoluyla seçim yapma şeklinde yürütülmüş olup daha sonraları hazırlanan ıslah programlarında melezleme yöntemi de kullanılmaya başlanmıştır. Ceviz geç ilkbahar ve erken sonbahar donlarından olumsuz etkilenen bir bitki olduğundan ceviz ıslah programlarında geç yapraklanan ve erken yaprak döken genotiplerin elde edilmesi ıslah çalışmasının temel hedeflerden birisi olmuştur. Sert kabuklu meyveler açısından ülkemizin zengin bir genetik varyasyona sahip olması ıslah çalışmalarında kısa zamanda başarıya ulaşılmasını sağlamıştır. Ülkemizde badem ıslah çalışmaları 1968 yılların başlarında başlamıştır. Ülkemizde badem ıslah çalışmaları da yerel popülasyonlar içerisinden seleksiyon yöntemiyle istenen özelliklere sahip genotiplerin seçilmesiyle başlamıştır. Türkiye'de Antepfıstığı ıslah çalışmaları ceviz ve bademe göre biraz daha geç başlamıştır. Antepfıstığında ülkemizin ilk melez ıslah programı 1996'lı yılların başlarında oluşturulmuştur. Bugüne kadar ülkemizde hem seleksiyon yöntemiyle hem de melezleme yöntemiyle çok sayıda ceviz ıslah çalışmaları yürütülmüştür. Gerek üniversitelerin Bahçe Bitkileri Bölümü öğretim üyeleri tarafından gerekse Tarım ve Orman Bakanlığına bağlı Araştırma Enstitülerinde çalışan araştırmacılar tarafından çok sayıda ceviz, badem ve Antepfıstığı ıslah çalışması yürütülmüş ve bu çalışmalar sonunda ülkenin sert kabuklu meyve yetiştiriciliğinde fidan ihtiyacını karşılayacak yeni bitki çeşitleri geliştirilmiştir. Son zamanlarda devlet kurumlarının yanında özel sektör tohumculuk ve fidancılık kuruluşları da bu çalışmalara dahil olmuştur. Bu kuruluşlar tarafından yapılan ceviz, badem ve antepfıstığı ıslah çalışmaları bütün hızıyla devam etmektedir. Bugün meyve ıslahı çalışmalarına biyoteknoloji de dahil edilmiş ve ıslahın süresi nispeten kısaltılmıştır. Bu çalışmada Dünya'da ve Türkiye'de yapılan sert kabuklu meyvelerden ceviz, badem ve antepfıstığı ıslahı çalışmaları araştırılmıştır.
Özet (Çeviri)
Breeding studies in horticultural crops is a long-term, very tiring, labor and expense, and continuous research activity. Especially since it takes a long time for fruit trees to grow and bear fruit, breeding studies in horticultural crops require a very long time, great expenses and a large area. Walnut breeding studies from stone fruits started in the early 1970s in Turkey. The first breeding studies were carried out in the form of selection from local populations, and later on, the crossing method was also used in the breeding programs prepared. Since walnut is a plant that is adversely affected by late spring and early autumn frosts, obtaining late leafing and early deciduous genotypes in walnut breeding programs has been one of the main objectives of the breeding study. The fact that our country has a rich genetic variation in terms of stone fruits has enabled success in breeding studies in a short time. Almond breeding studies in our country started in the early 1968s. Almond breeding studies in our country have started with the selection of genotypes with the desired characteristics by selection method from local populations. Pistachio breeding studies in Turkey started a little later than walnut and almond. The first hybrid breeding program of our country for pistachio was established in the early 1996s. To date, a large number of walnut breeding studies have been carried out in our country, both by the selection method and by the hybridization method. Numerous walnut, almond and pistachio breeding studies have been carried out by the faculty members of the Horticulture Department of the universities and by the researchers working in the Research Institutes of the Ministry of Agriculture and Forestry, and as a result of these studies, new plant varieties have been developed to meet the seedling need in the country's stone fruit growing. Recently, private sector seed and arboriculture organizations have also been included in these studies as well as government institutions. Walnut, almond and pistachio breeding studies carried out by these organizations continue at full speed. Today, biotechnology has been included in fruit breeding studies and the breeding period has been relatively shortened. In this study, walnut, almond and pistachio breeding studies were investigated from stone fruits in the world and in Turkey.
Benzer Tezler
- Sert kabuklu meyve ağaçlarında sorun olan botryosphaeria geriye ölüm hastalık etmenlerine karşı endofit ve epifit bakteriyel izolatların in vitro biyokontrol etkinliklerinin belirlenmesi
Determination of in vitro biocontrol efficiencies of endophytic and epiphytic bacterial agents against botryosphaeria dieback disease agents on nut trees
NUDEM KUŞTOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
ZiraatHatay Mustafa Kemal ÜniversitesiBitki Koruma Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SONER SOYLU
- Pikan (Carya illinoensis Kosch.) çeşitlerinin bazı pomolojik özellikleri ile aromatik bileşenlerinin belirlenmesi
Determination of some pomological characteristics with aromatic constituents of pecan nut (Carya illinoensis Kosch.) varieties
EMEL UZUNOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
ZiraatÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KENAN KAYNAŞ
- Bazı ceviz (Juglans regia L.) çeşit ve tiplerinin soğuklama ihtiyacının belirlenmesi
Determination of the chilling requiremets of some walnut (Juglans regia L.) cultuvars and types
ŞAKİR BURAK BÜKÜCÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
ZiraatKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET SÜTYEMEZ
- Pekanda (Carya illinoinensis Kosch.) mikroorganizma uygulamalarının çöğür gelişimi üzerine etkileri
The effects of microorganism applications on development of pecan (Carya illinoinensis Kosch.) seedlings
IŞIN NARLIOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
ZiraatAkdeniz ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İLHAMİ TOZLU
- Farklı partikül film kaplayıcılarının badem ağaçlarında bazı morfolojik, fizyolojik ve meyve kalite özellikleri üzerine etkileri
Effects of different particular film applications on some morphological, physiological and fruit qualitycharacteristic on almond trees
HASAN DENİZHAN