The value of small live music venues in the music ecosystem: The situation in Istanbul, Turkey
Küçük ölçekli canlı müzik mekanlarının müzik ekosistemi içindeki değeri: İstanbul, Türkiye'deki durum
- Tez No: 739318
- Danışmanlar: DOÇ. DR. YELDA ÖZGEN ÖZTÜRK, DR. ÖĞR. ÜYESİ ROBERT O. BEAHRS
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Müzik, Sosyoloji, Music, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: İngilizce
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Müzik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Müzik Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 155
Özet
COVID-19, tüm dünyada özellikle canlı müzik endüstrisini derinden etkilemiştir. Sektördeki eşitsizlik ve sorunların gün yüzüne çıktığı ve aynı zamanda dijital platformlarda canlı müzik etkinliklerinin deneyimlendiği bu süreç oldukça dikkate değerdir. Canlı müzik ve eğlence mekanlarının tamamen kapalı kaldığı bu süreçten en çok etkilenenler ise geçimini düzenli olarak küçük işletmelerinde çalarak sağlayan müzisyenler olmuştur. Türkiye'de müzik dünyası bu zaman diliminde yüzden fazla müzisyenin hayatına son verdiği haberiyle sarsılmış ve Türkiye müzik endüstrisinin sorunları gündem haline gelmiştir. Türkiye'deki canlı müzik endüstrisinin kayıt dışılığı, sektör çalışanlarını güvencesiz bıraktığı gibi özellikle bu alanda akademik çalışmalar yapmayı da zorlaştırmaktadır. Bu araştırma canlı müzik endüstrisini ekosistem olarak ele alır ve küçük ölçekli canlı müzik mekanlarını, sürdürülebilir bir müzik endüstrisi hedefine ulaşmak için bir araç olarak görür. Bu çalışmanın giriş bölümünde küçük ölçekli canlı müzik mekanlarının tanımına açıklık getirilerek, canlı müzik ekosistemi ve COVID-19 sürecinin canlı müzik dünyasında yarattığı etkiler hakkında bilgilere yer velişmiştir. Küçük ölçekli canlı müzik mekanlarını değer kavramı çerçevesinde irdeleyen bu araştırmanın ilk bölümünde, öncelikle, bu mekanların kültürel ve ekonomik değeri, müzik endüstrisindeki yeri, Türkiye'nin canlı müzik endüstrisi ve küçük ölçekli canlı müzik işletmelerinin İstanbul alternatif müzik sahnesindeki yeri ile ilgili literatür araştırmalarına yer verilmiştir. Aynı zamanda performans sanatlarının katma değeri, performansın değer üretmedeki aracı rolü, ve yeni ve ekolojik bir iş yaklaşımı olan, 'value co-creation', (birlikte değer yaratma), kavramına değinilerek, küçük canlı müzik mekanlarına bu bilgiler ışığında bir yaklaşım önerilmiştir. Araştırmanın ikinci bölümü, küçük canlı müzik mekanlarında bu değerlerin (kültürel/sosyal ya da ekonomik) nasıl oluştuğunu/ beraber oluşturulduğunu ve bu işleyişi nelerin olumsuz etkilediğini bulmayı amaçlar. Bu yüzden, küçük ölçekli canlı müzik mekanlarının aktörleri (müzisyen, müdavim, personel ve öperatörler) için bu mekanların ne anlama geldiği ve bu camianın problemlerinin tespit edilmesi gerekliliği doğmuştur. Bu amaçla, canlı müzik kısıtlamalarının devam ettiği 2020 Aralık ayı boyunca ucu açık sorulardan oluşan yazılı mülakatlar yapılmıştır. Bu araştırmanın örneklemi yoğunlukla İstanbul alternatif müzik sahnesinden oluşmaktadır fakat çok farklı arka planlara sahip kişilerin de görüşleri değerlendirilmiştir. Yetmiş bir adet mülakat sonucunda elde edilen nitel veriler uygulamalı tematik analiz metodolojisi kullanılarak çözümlenmiş, raporlanmış ve araştırma birebir görüşmeler, uzman görüşmeleri ve saha gözlemleri ile desteklenmiştir. Bu tür küçük ölçekli canlı müzik mekanlarında müzisyenlerin ya da diğer aktörlerin, diğer bir gün seyirci olabildiği ve aynı zamanda benzer yaşam tarzlarını temsil eden diğer mekanları da düzenli olarak ziyaret ettiği göz önüne alındığı için bu araştırma özellikle belli bir gruba odaklanmamıştır. Yapılan analizler sonucunda, mülakat katılımcıları içinde en çok tercih edilen müzik mekanları, Karga ve Ağaç Ev, başta olmak üzere küçük canlı müzik mekanlarının tercih edilme sebepleri kategorilenmiş, mekanlarda canlı müzik dinleme/ perform etme deneyiminin nasıl tanımlandığı ile ilgili sonuçlara değinilmiştir. Aynı zamanda, Türkiye'nin canlı müzik endüstrisi ile ilgili problemler kategorilendirilerek listelenmiştir. Elde edilen verilere göre, küçük ölçekli canlı müzik mekanlarını tercih edilme nedenleri; müzik, evinde gibi hissetme, kültür, sosyallik, ses kalitesi, davranış, tesis, konum ve fiyatlar; Türkiye müzik ekosisteminin sorunları ise, adaletsizlik, ekonomi, yönetim, tekelleşme, müziğe/ müzisyene önem ve dayanışma başlıkları altında toplanmıştır. Mülakat sonuçlarından anaşıldığı üzere, hayatları bu mekanlar etrafında şekillenen topluluklar için en önemli unsurun müzik, ve o müziğin temsil ettiği yaşam olduğu görülmüştür. Fakat buna rağmen, müzik endüstrisinin en büyük sorunlarından birinin müziğin ve müzisyenin değer görmemesi olduğu anlaşılmıştır. İçinde icra edilen müzik türü veya bulunduğu şehir ne olursa olsun katılımcılar için (müdavim, personel ayrımı olmaksının) küçük ölçekli canlı müzik işletmelerinde müzikten sonra en çok değer verilen unsurun evinde gibi hissetmek olduğu tespit edilmiştir. Buna rağmen, ekonomik faktörler, özellikle özel tüketim vergisindeki artış, müdavimlerin, bu mekanlarda geçirdikleri zaman zarfında fazlasıyla tükettikleri içeceklerin fiyatlarını karşılayamaz hale geldiği anlaşılmıştır. Katılımcılar, COVID-19 kısıtlamalarını, sadece eğlence mekanlarını kapsadığı için adaletsiz ve politik olarak tanımlamış ve finansal zorluklara ek olarak, canlı müzik eşliğinde sosyalleşebilme imkanlarını kaybettikleri için kaygı bozuklukları yaşadıklarını belirtmiştir. Bu süreçte, özellikle rock müzik gibi grup ve ekipman gerektiren türler için online canlı müzik etkinliklerinin, özlem giderme ve moral olması dışında müzisyen veye dinleyici için etkili bir çözüm olmadığı anlaşılmıştır. Bir müzik mekanında canlı müziğin varlığı, mekandaki insanlar ile birlikte tüm bileşenlerin birbiri ile etkileşim haline geçtiği bir atmosfer yaratır. Mülakat katılımcılarına göre, fiziksel bir mekanda canlı müzik dinleme deneyiminini özel kılan, diğer insanlarla paylaşılan atmosferdir. Aynı zamanda canlı müzik dinleme veya icra etme esnasındaki görsel veya fiziksel etkileşimin, insanlara tatmin, neşe ve zevk gibi duyguları hissettirdiği, bu duyguların ve özellikle bu duyguları mekanda bulunan diğer kişilerle paylaşmanın, canlı müzik deneyimini çok daha anlamlı kıldığı anlaşılmıştır. Özellikle küçük canlı müzik işletmelerinde bu deneyimlerin rutin olarak gerçekleşmesi, beraber yaratılan bu değerleri kat ve kat arttırmaktadır. Bu yüzden, bu alandaki çalışmalara, bu mekanların ürettiği ekonomik değer (dolayısıyla insanlar için bir geçim kaynağı olması), içindeki hayatın oluşturduğu sosyal/ kültürel değer, ve bu mekanlarda canlı müzik deneyimi esnasında ortaya çıkan fenomenolojik değerler çerçevesinde yaklaşılması önerilmiştir. Performans sırasında yaratılan değerin, ancak seyircinin varlığıyla bir değişim değerine (ekonomik değer) dönüşebilmesi, bu tür mekanlar ile ilgili çalışmalara en uygun yaklaşımın, birlikte değer yaratma (value-co-creation) olduğunu göstermektedir. Bu araştırma sonucunda elde edilen bilgilerin, kültür girişimcilerinin, sürdürülebilir bir müzik ekosistemi için küçük canlı müzik mekanlarını nasıl değerlendirebileceği ile ilgili stratejiler üretmesine yardımcı olması ve bu mekanların değer üretme sürecini etkileyen durumlar için nasıl bir politika izlenmesi gerektiği ile ilgili bir bakış açısı sağlaması beklenmektedir. Aynı zamanda bu araştırmanın canlı müzik mekanları ve canlı müzik endüstrisi ile ilgili bundan sonraki akademik çalışmalara yol gösterici olması beklenmektedir.
Özet (Çeviri)
The COVID-19 process, which has deeply affected the live music industry worldwide, was notable because the inequalities and problems in the live music industry became more evident. The most affected by the restrictions during this process was the communities (musicians, audience, operators, and personnel) of small live music venues. This study considers the live music industry as an ecosystem, and in recognising that small live music venues, due to their their vulnerability, and their value, are a vital tool for sustainable development within the industry. This research aims to find out how the values (cultural/ social and economic) are co-created in small live music venues and what factors impact this process in Turkey. Therefore, it was necessary to determine what these places mean for their communities and identify their problems. To achieve this objective, written interviews consisting of open-ended questions were conducted and supported by in-depth interviews, and field observations. The sample of this research mainly consists of the Istanbul alternative music scene, but the views of people with very different backgrounds were also evaluated. The qualitative data obtained from the interviews are reported by using the methodology of applied thematic analysis. According to the categorized reasons for the preference for small live music venues, the music and feeling like“home”are the most significant factors in these places. The results show that the atmosphere and the interaction are essential for the experience of live music. In the categories of the problems related to Turkey's live music industry, injustice is the most complained situation which is followed by economic and administrative problems. It is understood that life in small live music venues, and musicians are underestimated by the decision makers in Turkey. The findings of this research will help cultural entrepreneurs develop strategies to evaluate small live music venues and provide an outlook for what kind of policy should be followed so that these venues can generate more value. This research is also expected to guide future studies in various fields on live music venues and the live music industry in Turkey.
Benzer Tezler
- Ses parmakizi kullanılarak reklam tanıma
Commercial identification using audio fingerprinting
HÜSEYİN ÇABUK
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrolİstanbul Teknik ÜniversitesiBilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. GÖKHAN İNCE
- Halk oyunlarının sahnelenmesinde dekor-kostüm tasarım ve uygulama yöntemi üzerine bir çalışma
Başlık çevirisi yok
NİHAL CÖMERT
- Kentleşme, kuşaklar ve müzik -Üsküdar ilçesinde 1980 doğumlu lise öğrencilerinin müzik beğenilerinin ailelerinden farklılaşması
Urbanization, generations and music -In Uskudar district differentations of the musical tastes of highschool students, born in 1980, from their parents
NİLGÜN OCAKÇI
Yüksek Lisans
Türkçe
2000
MüzikMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiMüzikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET YÜRÜR
- Hizmet sektöründe toplam kalite yönetimi
Başlık çevirisi yok
HÜNKAR ŞERİF
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
İşletmeMarmara ÜniversitesiBankacılık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İ. METE DOĞRUER